ΜΕ ΛΟΓΙΣΜΟ ΚΑΙ ΟΝΕΙΡΟ

«Μπορούμε να βεβαιώσουμε κατηγορηματικά
πως τίποτα σπουδαίο δεν έχει επιτευχθεί στον κόσμο χωρίς πάθος.» Χέγκελ

Κάποιες στιγμές νομίζεις πως όλα έχουν ειπωθεί και δεν έχει νόημα να επανέρθεις αφού κανείς δεν ακούει. Άλλοτε νομίζεις πως πρέπει να κραυγάσεις και να φωνάξεις καθώς αυτά που βλέπεις γύρω σου σε πνίγουν. Σε κάτι τέτοιες στιγμές είναι που αποκτάς την αυτοπεποίθηση πως μπορεί να καθορίσεις τα γεγονότα και αυτό συμβαίνει αλλά για λίγο.
Συνήθως όμως τα γεγονότα είναι ξεροκέφαλα και πάντα κάτι σου ξεφεύγει και πάντα αλλιώς ξεκίνησες και αλλού η ζωή σε πάει με αποτέλεσμα να επικρατεί η λογική πάνω στο όνειρο, μια λογική που καταντά παραλογία, μέσα σε ένα σύστημα που το παράλογο μεταμορφώνεται σε πραγματικό.
Φυσικά υπάρχουν και ποιο σπάνιες περιπτώσεις που είτε από τύχη , είτε από ικανότητα βρίσκεται πάνω στο κύμα , σηκώνεσαι ψιλά και συναντάς το όνειρο. Μόνο που και εκεί η προσγείωση στην πραγματικότητα παίζει πιο σημαντικό ρόλο γιατί κινδυνεύεις το κύμα να σε τσακίσει σε ξέρες. Αδιάφορο για την εξέλιξη της ιστορίας και για την πονηρία της αλλά σημαντικό για τον καθένας μας , για αυτά που ελπίσαμε , πιστέψαμε, παλέψαμε!!!!
Κατά συνέπεια είναι καλό-αν είναι αυτή η κατάλληλη λέξη – να διαβάζεις καθημερινά την πραγματικότητα και από κει να βγάζεις στην επιφάνεια τις ποικιλόμορφες δυνατότητες της κάθε στιγμής και συγκυρίας, της κάθε εποχής , αλλά και να αναγνωρίζεις τα τείχη που τις κρύβουν και τις φυλακίζουν.
Μόνο έτσι θα ανακαλύπτεις τρόπους να σπας τα τείχη και να απελευθερώνεις τις δυνατότητες που θα σε βοηθήσουν να διαμορφώσεις μια νέα κατάσταση. Μια νέα κατάσταση που με την σειρά της μπορεί να οικοδομεί νέα τείχη.
Τούτο δεν είναι κάτι το ασυνήθιστο στην ιστορική πορεία της ανθρωπότητας και ούτε πρέπει ως τέτοιο να μας ξαφνιάζει και να μας προκαλεί απογοήτευση πως τίποτε δεν γίνεται.
Είναι σύνηθες ιστορικό φαινόμενο μια επανάσταση να προκαλεί την αντίδραση των ελίτ αλλά είναι εξίσου σύνηθες μια επανάσταση να μεταβάλλεται σε μια αντεπανάσταση με τους παλαιούς επαναστάτες να μετατρέπονται στους νέους άρχοντες. Εξάλλου στην συνείδηση των πολλών η επανάσταση αυτό που κάνει είναι να αλλάζει αφέντες και βασιλιάδες. Ένα γεγονός που δεν είναι το βασικότερο σε τέτοιες τεράστιων διαστάσεων ιστορικές μεταβολές. Το βασικότερο είναι εάν έρχεται ακόμη πιο κοντά η αυτοσυνειδησία του ανθρώπινου πνεύματος και πολιτισμού. Μια αυτοσυνειδησία που κάνει πιο ώριμη την ανθρωπότητα και μόνο μια ώριμη ανθρωπότητα μπορεί να είναι μια πραγματικά και καθολικά ελεύθερη ανθρωπότητα.
Τα «πάντα ρει», μόνο που τίποτε δεν έχει αλλάξει αλλά και τίποτε δεν είναι όπως παλαιά, όπως λέει και ένα αγαπημένο τραγουδάκι. Και το πείσμα που μένει ας μετατραπεί σε ένας διαρκής αγώνας για την αλλαγή αυτής της κοινωνίας , δίχως το φόβο και το πάθος πως πάνε χαμένοι οι αγώνες. Οι μόνοι χαμένοι αγώνας είναι αυτοί που δεν γίνονται.
Και το πάθος ας γίνει χαρά , ας γίνει έρωτας, ας γίνει ποίηση, ας γίνει φιλοσοφία. Τίποτε στην ζωή δεν προχωρεί δίχως πάθος , τίποτε στην ζωή δεν γίνεται δίχως έρωτα, ποίηση , φιλοσοφία.
Και αυτό συσχετίζεται άμεσα με το ερώτημα για το πώς σπάνε τα τείχη που φυλακίζουν τις δυνατότητες. Στην ιστορία, στην μυθολογία, στην φιλοσοφία μπορείς να συναντήσεις άπειρα παραδείγματα που τα πάθη μπήκαν στην υπηρεσία της ανθρωπότητας και σπάσανε τα τείχη. Ένα από τα πλέον χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι η ιστορία του πολυμήχανου Οδυσσέα και του δούρειου ίππου.
Όσα δεν κατάφερε η τόλμη και ο ηρωισμός των Ελλήνων επί 10 χρόνια τα κατάφερε ο πανούργος Οδυσσέας με τον δούρειο ίππο που μπήκε έτσι εντός των τειχών της Τροίας. Προαναγγέλλοντας- κατά μια έννοια- την εποχή του Λόγου και την πανουργία του.
Μόνο που δεν πρέπει να ξεχνούμε πως για να λειτουργήσει η «πανουργία του Λόγου» του Οδυσσέα, έπρεπε για 10 χρόνια οι Έλληνες να πολιορκούνε την Τροία, σαν να έπρεπε να έρθει η ώρα , ο καιρός , οι αντικειμενικοί όροι να ταυτιστούνε με τους υποκειμενικούς, ωριμάζοντας οι συνθήκες. Τα πάθη, η γενναιότητα, το παράλογο, να συναντηθούν με την λογική, τον Λόγο και την επιστήμη.
Τα τείχη τελικά, σε ελάχιστες ιστορικές στιγμές έπεσαν με γιουρούσια και εφόδους στα χειμερινά ανάκτορα. Έπεσαν όταν αδυνάτισαν από τα μέσα και τότε χρησιμοποιήθηκε ο λόγος και δράση. Επιμένουμε αυτό δεν συνεπάγεται οι σύγχρονοι «Έλληνες» να μην πολιορκούν τα τείχη της Τροίας, δηλαδή δεν σημαίνει να μην υπάρχουν μαχητικοί και ανυπότακτοι αγώνες για την κοινωνική αλλαγή, ρήξη και ανατροπή. Αγώνες που θα προκαλούνε ρωγμές στο σύστημα και στα τείχη των φυλακών μας.
Δηλαδή με την γλώσσα του Γκράμσι να εγκαταλειφθεί η τακτική ενός «πολέμου κινήσεως» και να επικρατήσει ένας «πόλεμος θέσεων», ούτε όμως να φανταζόμαστε πως με ένα γιουρούσι στα σύγχρονα χειμερινά ανάκτορα τελείωσε το πράγμα. Είναι αναγκαίος ένας συνδυασμός «πολέμου θέσεων» και «πόλεμου κινήσεων» , ένας συνδυασμός, μια ενότητα λογικής , πάθους και γενναιότητας. Που θα σπάσει τα τείχη και τις αλυσίδες από τα μέσα. Όχι αναγκαία θεσμικά αλλά από τα μέσα
Και ας μην τρομάζει το από μέσα!!! Στο σημερινό καπιταλιστικό στάδιο δεν υπάρχει τίποτε εκτός. Σε ένα φιλοσοφικό επίπεδο βρισκόμαστε εντός μιας ενιαίας υπόστασης και ολότητας. Τα τείχη που φυλακίζουν τις τεράστιες δυνατότητες, αλλά και οι ίδιες οι καταπληκτικές δυνατότητες δεν βρίσκονται κάπου πέρα από αυτό τον κόσμο, αλλά μέσα σε αυτόν. Είναι τμήμα αυτής της ενιαίας ολότητας και μόνο σε αυτό το επίπεδο θα καθοριστούν οι όροι της διαλεκτικής εξέλιξης αυτής ολότητας και προς σε πια κατεύθυνση θα οδηγηθεί αυτή η εξέλιξη. Είναι άλλο από τα μέσα και άλλο το να συμβιβαστείς με την ισχύ αυτών που κυριαρχούνε σε αυτή την ενιαία υπόσταση- ολότητα.
Εν κατακλείδι: Όλα θέλουν τον χρόνο τους , δίχως να σημαίνει πως δεν υπάρχουν στιγμές που η ιστορία δεν κτυπάει την θύρα μας και εμείς θα πρέπει να είμαστε έτοιμοι να καλοδεχτούμε τις νέες συνθήκες και να μην φερθούμε ως οι «μωρές παρθένες». Εξάλλου στο βιολογικό μας κύκλο ελάχιστες είναι οι στιγμές που θα μας κτυπήσει την πόρτα η ιστορία.
Δεν χρειάζεται απογοήτευση αλλά προετοιμασία, γνώση, υπομονή και επίμονη. Χρειάζεται ένας ευέλικτος συνδυασμός «πόλεμου θέσεων- κινήσεων». Ένας πρωτοπόρος και επαναστατικός συνδυασμός πάθους- λογικής, θεωρίας - πράξης, επιστήμης- ιδεολογίας, τεχνικής - τέχνης.
Με άλλα λόγια, συνεχίζοντας την παράδοση του Σπινόζα θα πρέπει να κατανοούμε, να μην τρομάζουνε με τις αντιφάσεις, τις αντιθέσεις και το κακό( που δεν είναι τίποτε άλλο από την κυριαρχία της αδυναμίας πάνω στην δύναμη) και αφού κατανοήσουμε να προχωρήσουμε στην αλλαγή αυτού το κόσμου.

Δημήτριος Αργυρός