ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣ

Στο πλαίσιο της κρίσης, των οδηγιών της Ε.Ε, του Συμφώνου Σταθερότητας, των υπερκερδών των τραπεζιτών, των βιομηχάνων και των χρηματιστηρίων, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ με τη συναίνεση ΝΔ-ΛΑΟΣ και την ενεργή παρέμβαση των ΜΜΕ, προσπαθούν να μας πείσουν για το «μονόδρομο» μιας σκληρής και αντιλαϊκής πολιτικής.
Οδηγώντας την χώρα σε μια κηδεμονία της ΕΕ-ΔΝΤ και ευρωπαϊκών τραπεζών για να στηριχθεί η κυριαρχία της Ελληνικής αστικής τάξης. Θωρακίζοντας την Ελληνική αστική τάξη απέναντι στον εσωτερικό εχθρό που δυσανασχετεί να πληρώνει και να πληρώνει συνέχεια και συνέχεια. Μια πάγια τακτική του ελληνικού αστισμού όταν και όποτε δεν νιώθει αυτοπεποίθηση για την κυριαρχία του.
Το παραμύθι το έχουν έτοιμο για τους υπηκόους τους. Λεφτά δεν υπάρχουν, άρα πρέπει να «τσοντάρουμε» όλοι μας για να σωθεί η οικονομία. Και όμως όχι μόνο λεφτά υπάρχουν αλλά και το πώς είναι κατανεμημένα είναι και το κύριο αίτιο της κρίσης.
Ας δούμε κάποια στοιχεία που τρομάζουν και πρέπει να αφυπνίσουν: Οι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο εταιρείες είχαν τεράστια κέρδη: 11,8 δις € το 2009, 10 δις το 2008 και 11,3 δις το 2007. Η Εθνική Τράπεζα την τελευταία πενταετία είχε κέρδη 6,3 δις €. Το 2009 η ΔΕΗ πραγματοποίησε κέρδη 1,1 δις. Οι 4000 περίπου Ελληνικές επιχειρήσεις έχουν επενδύσει σχεδόν 20 δις € στο εξωτερικό, από τα οποία τα 16 δις στα Βαλκάνια. Την τετραετία 2004 – 2008 χαρίστηκαν πάνω από 9 δις € σε περίπου 50.000 επιχειρήσεις. Υπάρχουν 10.000 offshore εταιρείες ελληνικών συμφερόντων που διακινούν γύρω στα 500 δις € και το δημόσιο χάνει ετησίως από φόρους 6 δις. Κάθε χρόνο οι καταναλωτές πληρώνουν και οι επιχειρήσεις εισπράττουν αλλά δεν αποδίδουν περί τα 6 με 6,5 δις € από ΦΠΑ. Η εισφοροδιαφυγή φτάνει τα 8 δις € ετησίως, ενώ πάνω από 5.000 επιχειρήσεις οφείλουν 31 δις € στο δημόσιο.
Αντίθετα πάνω 50 δις € δόθηκαν επίσημα προς τους εκπροσώπους διαφόρων επιχειρηματικών ομίλων προκειμένου να αντιμετωπίσουν όπως είπαν τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης, από τα οποία τα 28 δις € στις τράπεζες. Ενώ 41,2 δις€ έφυγαν αμέσως με τη μορφή των τοκοχρεολυτικών δόσεων προς τους τραπεζίτες που δανείζουν το ελληνικό δημόσιο, 10 δις € ευρώ το κονδύλι που καρπώθηκαν διάφοροι επιχειρηματικοί όμιλοι στα πλαίσια του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, 6,5 δις € οι στρατιωτικές δαπάνες όπως αυτές υπαγορεύονται από τις ανάγκες της ΕΕ και τις στρατηγικές του ΝΑΤΟ, 2,5 δις € αποτελούν οι αποδόσεις προς την ΕΕ, 2,2 δις € ευρώ για να πληρωθούν τα επίσημα προγράμματα του υπουργείου Εθνικής Άμυνας.
Για να μην ασχοληθούμε με την βαριά βιομηχανία της Ελλάδας το εφοπλιστικό τομέα που συνδέεται άμεσα με το τραπεζικό και άρα και μέσω των δικών μας αποταμιεύσεων κάνει το «μάγκα» στις παγκόσμιες αγορές. Για να μην ασχοληθούμε με τον ρόλο στην επέκταση του ελληνικού κεφαλαίου μέχρι και την μακρινή Κίνα. Η συμφωνία του ξεπουλήματος των λιμανιών συσχετίζεται άμεσα με τις μπίζνες του Ελληνικού εφοπλιστικού κεφαλαίου με την Κίνα. Με την μεταφορά των Κινέζικων προϊόντων από το εφοπλιστικό κεφάλαιο.
Άρα χρήματα υπάρχουν και περισσεύουν, χρήματα που βγήκαν από τον ιδρώτα των ανθρώπων που πουλάνε την εργατική τους δύναμη και αυτός δεν είναι ένας φτηνός λαϊκισμός. Είναι η αλήθεια που καθορίζει τον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής τα τελευταία 300 χρόνια. Ένα εργοστάσιο, ένα πλοίο, ένα ηλεκτρονικό δίκτυο λειτουργεί χάρη στην συλλογική προσπάθεια εκατοντάδων ή και χιλιάδων εργαζόμενων, αλλιώς πάπαλα….
Το γεγονός πως αυτός ο παραγόμενος πλούτος καταλήγει στα χέρια των λίγων επιχειρηματικών είναι μια παραμόρφωση, ένα καρκίνωμα- απόρροια της αντίθεσης μεταξύ των παραγωγικών δυνάμεων/ σχέσεων, έκφραση μιας ταξικής κοινωνίας που στηρίζεται στην βια. Φυσική και μη- που προκαλεί τις κρίσεις και που μπορεί να επιφέρει τον βαθμιαίο σάπισμα ή ακόμη και τον θάνατο του κοσμο-συστήματος όπως γράφει σε κάποια τελευταία κείμενα του ο φιλόσοφος Ι. Βαλερστάιν. This is the and….
Το έργο-τραγωδία και κωμωδία συνάμα- ρίχνει αυλαία˙ το παγκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα έχει μόνο 3 δεκαετίες ζωής λέει ο Ι. Βαλλερστάιν και κάποιοι θα σκέφτονται˙ πάει του σάλεψε του ανθρώπου!!! Πως μπορεί άραγε να σκέφτεται κάτι τέτοιο, σε μια ιστορική φάση, που τα «σκιάζει η φοβέρα» και τα «πλακώνει η σκλαβιά» του κεφαλαίου και των κυβερνήσεων του, της ΕΕ, του ΔΝΤ και των τραπεζών;
Η σκέψη του στοχαστή δεν μένει στην υπάρχουσα συγκυρία, αναλύοντας τον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής ως ένα παγκόσμιο σύστημα, θεωρεί πως η τελευταία οικονομική κρίση, δεν είναι τίποτε άλλο από την κατάρρευση του παγκόσμιου καπιταλιστικού συστήματος.
Για τον Ι. Βαλλερστάιν η οικονομική στασιμότητα των τελευταίων 30 ετών συνδέεται με ένα πληθωρισμό κερδών, που δεν βρίσκουν διέξοδο, ένα γεγονός που οδηγεί στην κατάρρευση την κερδοφορία των επιχειρήσεων.
Για αντιμετωπιστεί η κατάσταση όπως σημειώνει επιλέγονται δυο δρόμοι: Ο πρώτος κυνηγάει από περιοχή σε περιοχή τους χαμηλούς ρυθμούς που θα αντισταθμίσουν την πτώση του ποσοστού κέρδους ή εναλλακτικά επιτίθεται στις κατακτήσεις των εργαζόμενων, όπως π.χ πράττει το ελληνικό κεφάλαιο και η ελληνική κυβέρνηση με τις πλάτες της ΕΕ και ΔΝΤ. Ένας δρόμος που έχει συγκεκριμένα όρια: Στις χώρες που είχαν χαμηλούς μισθούς αυξάνεται ο κοινωνικός πλούτος, άρα ενισχύεται και η τάση να αυξηθούν και οι μισθοί, κάνοντας ασύμφορη την παραμονή του σε αυτές τις περιοχές, ύστερα από ένα χρονικό διάστημα. Αυτό αρχίζει σταδιακά να συμβαίνει στις χώρες της Άπω Ανατολή που αρχίζουν να μετατρέπονται σε βιομηχανικές δυνάμεις, είτε έχουν πρόσημο καθαρά καπιταλιστικό, είτε πρόσημο κρατικής οικονομίας- διεύθυνσης. Μείνει ακόμη ένα τμήμα της Αφρικής μα εκεί τα πράγματα είναι ιδιαίτερα άγρια….
Αντίστοιχα στις χώρες της Δυτικής Ευρώπης που γίνονται στόχοι οι εργαζόμενοι και τα δικαιώματα τους η εξέλιξη των πραγμάτων έχει επίσης διαμορφώσει κάποια ιστορικά όρια. Λόγου χάρη ο τρόπος ζωής των Ελλήνων εργαζόμενων που συνδέεται με το επίπεδο της οικονομικής ανάπτυξης δεν μπορεί να επιτρέψει στον 19ό και στις αρχές του 20ού ;
Και αυτό όχι για ανθρωπιστικούς και κοινωνικούς λόγους, αλλά κυρίως για βαθιά οικονομικούς λόγους. Ήδη η υπάρχουσα κρίση έχει στραγγίσει την αγορά, κτυπώντας τα πιο αδύνατα κεφάλαια, το βάθεμα της κρίσης θα είναι πραγματική καταστροφή για την υπάρχουσα οικονομία και κοινωνία.
Είναι έτοιμο το πολιτικό και οικονομικό κατεστημένο και σύστημα να αντιμετωπίσει ένα γενικευμένο κοινωνικό πόλεμο, που ο ένας θα τρώει τον άλλον ή ένα ταξικό πόλεμο των οργανωμένων δυνάμεων του μπλοκ των καταπιεσμένων, μια παγκόσμια σοσιαλιστική επανάσταση;
Ο δεύτερος δρόμος που επιλέγεται είναι η μετατόπιση των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων στην χρηματο-οικονομική σφαίρα. Στην σφαίρα που το χρήμα, αυτό το υπέρτατο φετίχ γεννάει χρήμα, με όλο και πιο πολύπλοκους και αδιαφανείς τρόπους, που βάζουν στο παιχνίδι ολόκληρους λαούς και έθνη, αλλάζοντας την ζωή των λαών μέσα σε μια νύκτα. Όπως επιλέχτηκε να γίνει με την Ελλάδα και τους διεθνείς οίκους που κερδοσκοπούν με τα αποθέματα και τα χρέη μας. Μεταφέρουν κατά αυτόν τον τρόπο στην χρηματο-οικονομική σφαίρα τις αντιφάσεις που γεννιούνται στο επίπεδο της παραγωγικής διαδικασίας και της ταξικής πάλης.
Με αποτέλεσμα να δημιουργείτε μια οικονομική φούσκα, που κατά τον Ι. Βαλλερστάιν θα σπάσει στα κεφάλια μας, σε περίπου 30 έτη, παρασύροντας τα πάντα στην οικονομική καταστροφή και στην κατάρρευση του κοσμο-συστήματος του παγκόσμιου καπιταλισμού.
Στην σκέψη του Ι. Βαλλερστάιν το πέρας του καπιταλισμού δεν οδηγεί ντετερμινιστικά στον σοσιαλισμό. Όπως γράφει: δεν μπορούμε να προαποφασίσουμε τι θα αντικαταστήσει το υπάρχον καπιταλιστικό κοσμοσύστημα. Δεν μπορούμε να γνωρίσουμε εκ των προτέρων που θα οδηγηθεί η κατάσταση.
Σίγουρα θα δούμε απαντήσεις σε ένα συστημικό πλαίσιο που θα επιδιώκουν να οικοδομήσουν μια νέα ταξική εκμεταλλευτική κοινωνία. Όπως όμως θα δούμε και απαντήσεις σ μια αντισυστημική κατεύθυνση που θα αγωνίζονται για την δημιουργία μιας ισοελεύθερης δημοκρατικής πολιτείας, μιας κοινωνίας των «ελεύθερων συνεταιρισμένων παραγωγών».
Η σκέψη του διεισδυτική που έχω όμως την υποψία πως δεν αποφεύγει να φλερτάρει με αντιλήψεις αυτόματης κατάρρευσης του καπιταλισμού, αν και δεν ακολουθεί τον τελεολογικό δρόμο του σοβιετικού μαρξισμού που πίστευε πως η πτώση του καπιταλισμού θα την διαδεχτεί ο σοσιαλισμός.
Ιστορικά πάντως υπάρχει και ένας τρίτος δρόμος διεξόδου από την κρίση του καπιταλιστικού πολέμου. Αυτός δεν είναι άλλος από την μαζική καταστροφή παραγωγικών δυνάμεων π.χ μέσα από ένα πόλεμο. Είναι εν μέρει αυτό που ο Σουμπέτερ ονομάζει « δημιουργική καταστροφή»,. που κλείνει πάντα τους οικονομικούς κύκλους, όπως π.χ είναι οι κύκλοι Κοντράτιεφ.
Οι κύκλοι που ανακάλυψε ο φωτισμένος σοβιετικός επιστήμονας που πέθανε και αυτός στα σταλινικά γκουλάγκ. Κατά τον Ν. Κοντράτιεφ έχουμε οικονομικούς κύκλους που κρατάνε περίπου 50 χρόνια που συνδέονται με τις τεχνολογικές καινοτομίες. Κάθε κύκλος κλείνει με μια βαθιά κρίση, απόρροια μιας υπερπαραγωγής κερδών και εμπορευμάτων. Σήμερα λόγου χάρη βρισκόμαστε στο κλείσιμο του οικονομικού κύκλου που ξεκίνησε το 1950, ύστερα από την τόσο θανατηφόρα «δημιουργική καταστροφή» του β’ ιμπεριαλιστικού παγκόσμιου πολέμου.

Η ιδέα και η πρακτική της απελευθέρωσης

Η κίνηση των πραγμάτων εν τέλει καθορίζεται από αντικειμενικούς και υποκειμενικούς παράγοντες με καθοριστική επίδραση των τελευταίων. Όπως είναι η δράση και ο αγώνας των εργαζόμενων των λαών και της νεολαίας. Η πάλη για κοινωνική- οικονομική– πολιτική χειραφέτηση των καταπιεσμένων και υποτελών τάξεων.
Δεν παίζουν καθοριστικό ρόλο οι όχθες του ποταμού, αλλά το ποτάμι που κυλάει μέσα του και διαμορφώνει τις όχθες. Δεν παίζουν καθοριστικό ρόλο οι παραγωγικές δυνάμεις / σχέσεις αλλά η ισχύ της ταξικής πάλης που αλλάζει και τις πρώτες και τις δεύτερες.
Χαρακτηριστικό και ελπιδοφόρο παράδειγμα αποτελούν οι εξελίξεις στην Λατινική Αμερική, στην Βενεζουέλα και την Βολιβία με το κίνημα των εργαζόμενων και των λαών να παίζει το σημαντικότερο ρόλο στις εξελίξεις στην περιοχή. Αναπτερώνοντας τις ελπίδες να αλλάξει το κλίμα και οι συσχετισμοί δύναμης.
Είναι αξιοσημείωτο πως οι οικονομίες της Βολιβίας και της Βενεζουέλας ελάχιστα επηρεάσθηκαν από την κρίση, όπως άλλωστε συνέβη με την κρατικά ελεγχόμενη οικονομία της Κούβας και της Κίνας. Κάτι που δείχνει πως εάν ένας λαός και μια πολιτική ηγεσία θέλει μπορεί να ξεφύγει από τους μονόδρομους που επιβάλει το παγκόσμιο και ευρωπαϊκό κεφάλαιο.
Μόνο που επιβάλλεται ο λαός να μην είναι μαραζιάρης, να μην νιώθει ραγιάς. Μια αριστερά σε μια μαχόμενη και ενωτική κατεύθυνση που να σπάει την συναίνεση σε όλα τα επίπεδα. Σαλπίζοντας ανυπακοή και σύγκρουση με ένα εργατικό κίνημα στα χέρια των ίδιων των εργαζόμενων. Με βάση τα πρωτοβάθμια σωματεία, τις γενικές συνελεύσεις τις επιτροπές αγώνα, τα κέντρα αγώνα
Σπάζοντας τους βασικούς πυλώνες του προγράμματος σταθερότητας. Με στόχο την αντικαπιταλιστική- αντιιμπεριαλιστική αποδέσμευση - έξοδο της Ελλάδας από την ΕΕ. Το πέρασμα των βασικών και στρατηγικών πυλώνων της Ελληνικής οικονομίας στα χέρια του εργαζόμενου λαού. Μια παραγωγική συγκρότηση με βάση τις λαϊκές- εργατικές ανάγκες και δικαιώματα. Αυτό δεν συνεπάγεται μια «αλβανοποίηση» της οικονομίας μας αλλά μια πιο ευέλικτη πολιτική συνεργασιών με όλες τις χώρες. Ένα πολιτικό σύστημα που θα συνδυάζει πολύμορφα δομές αντιπροσωπευτικής και άμεσης δημοκρατίας στην γραμμή μιας γενικευμένης κοινωνικής αυτοδιαχείρισης.
Ας διδαχθούμε λοιπόν από τους λαούς της Λ. Αμερικής, άραγε μπορούμε, ή θα ακολουθήσουμε την μοίρα της παρακμής της Δυτικής Ευρώπης που φαίνεται να απωθεί τις επαναστατικές της παραδόσεις; Μπορεί άραγε να αντιστραφεί το κλίμα σε μια Ήπειρο που γέννησε μια ένδοξη Γαλλική επανάσταση, μια κομμούνα, ένα Οκτώβρη, ένα Μάη του 68; Σε κάθε περίπτωση η Ελλάδα και ο κοινωνικός σχηματισμός της παραμένει ο αδύνατος κρίκος σε όλη την Ευρώπη που μπορεί να μετατραπεί σε πυροκροτητής εξελίξεων.
Δ. Αργυρός

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις