ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΟ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ



«ΑΝ ΟΙ ΕΡΓΑΤΕΣ ΥΠΟΧΩΡΟΥΣΑΝ ΑΝΑΝΔΡΑ ΣΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΟΥΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΜΕ ΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ, ΘΆ ΑΠΟΔΕΙΧΝΟΝΤΑΝ ΑΝΙΚΑΝΟΙ ΝΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΟΥΝ ΕΝΑ ΠΛΑΤΥΤΕΡΟ ΚΙΝΗΜΑ» (Κ.ΜΑΡΞ)

Εκατό είκοσι ένα χρόνια ύστερα από το ηρωικό εργατικό Σικάγο - που με πυλώνα το 8ωρο- διαμόρφωσε τους όρους της σχέσης κεφαλαίο-εργασία κατά τον 20ο αιώνα- τα πράγματα έχουν αλλάξει άρδην- αν και αντιφατικά – υπέρ του κεφαλαίου. Σε μια εποχή βέβαια που η τεράστια και πρωτόγνωρη αύξηση των παραγωγικών δυνάμεων δημιουργεί τους όρους για την ολοκληρωτική απελευθέρωση των εργαζόμενων, ως «ελεύθερων συνεταιρισμένων παραγωγών» του κοινωνικού πλούτου αλλά γεννάει και τεράστιους κίνδυνους για μια ιστορικά πρωτόγνωρη βαρβαρότητα που μπορεί και να οδηγήσει στην καταστροφή του πλανήτη. Στην σημερινή φάση του καπιταλισμό γύρω από την σχέση κεφάλαιο-εργασία μπορούν να γίνουν 4 γενικές διαπιστώσεις:

1)Την καθολική , σε έκταση και σε βάθος υπαγωγή στο κεφάλαιο και στη λογική του κέρδους όλης της ύπαρξης, όλων των πλευρών που αφορούν τη ζωή των εργαζομένων, το πολιτιστικό περιβάλλον και την φύση.
2) Την οργανική αλληλοδιαπλοκή και αλληλοτροφοδότηση –όσο ποτέ άλλοτε στην ιστορία του καπιταλισμού- των πιο μοντέρνων με τις πιο απαρχαιωμένες μορφές εκμετάλλευσης, Αυτές οι δύο τάσεις δεν αλληλοσυγκρούονται, αλλά όσο περισσότερο κινητοποιείται η πρώτη, τόσο πιο αναγκαία γίνεται και η δεύτερη στο ίδιο άτομο, στην ίδια επιχείρηση, στη ίδια χώρα, στον πλανήτη.
3) Tην τεράστια σύγκρουση ανάμεσα στις παραγωγικές δυνάμεις και τις παραγωγικές σχέσεις. Σύγκρουση που δεν τις διαχωρίζει τοίχος. Κατά συνέπεια η υπέρβαση των παραγωγικών καπιταλιστικών σχέσεων πρέπει να συνοδευτεί με την αλλαγή και την διαφορετικού τύπου επαναστατικοποίηση των παραγωγικών δυνάμεων.
4) Την πρωτοφανή σύγκρουση ανάμεσα στις δύο τάσεις που ενυπάρχουν στην κοινωνική συγκρότηση και την πολιτική συμπεριφορά της εργατικής τάξης, την τάση ενσωμάτωσης, υποταγής και συνδιαλλαγής και την τάση χειραφέτησης, ρήξης και ανατροπής. Μια σύγκρουση που επικαθορίζεται και τροφοδοτείται από τις κοινωνικές και πολιτικές αναδιαρθρώσεις του ολοκληρωτικού καπιταλισμού, από την κατάσταση του συνδικαλιστικού κινήματος και της Αριστεράς, από το επίπεδο και την μορφή της ταξικής πάλης, από τις τάσεις που αναπτύσσονται στα ίδια τα σπλάγχνα του καπιταλισμού, τείνοντας να σπάσουν το περίβλημά του.Από τη σκοπιά αυτή το σημερινό σ.κ. είναι από κάθε άποψη αναντίστοιχο για τις απαιτήσεις που διαμορφώνουν για την ταξική πάλη, οι αναδιαρθρώσεις στον σημερινό καπιταλισμό, ειδικά στο πεδίο της παραγωγικής διαδικασίας. Είναι χαρακτηριστική η προγραμματική και οργανική αδυναμία του παραδοσιακού συνδικαλισμού να δώσει απαντήσεις σε προβλήματα όπως η εργατική ενότητα, η σχέση οικονομικού-πολιτικού αγώνα, η σχέση εθνικού-διεθνικού στην πάλη κ.λπ. Το «επίσημο» σ.κ. έχει οδηγηθεί σε ιστορική χρεοκοπία διότι έχει μεταλλαχθεί από αντιφατική συλλογική έκφραση των τάσεων ρήξης-ενσωμάτωσης σε πολιτικό μηχανισμό εχθρικό - τόσο στη μορφή, όσο και στο περιεχόμενο- προς την εργατική πλειοψηφία.
Σε αυτό το σημείο να μου επιτρέψετε να ασχοληθώ λίγο πιο συστηματικά με την δομή των συνδικάτων χτες και σήμερα. Γιατί νομίζω πως έτσι θα φανεί η αδήριτη αναγκαιότητα για ένα νέο εργατικό κίνημα , για μια πραγματική και ουσιαστική διάσπαση της αντίληψης της εργατικής και κοινωνικής απελευθέρωσης τόσο από τα σημερινά εκφυλισμένα συνδικάτα, όσο και από χθεσινά ρεφορμιστικά συνδικάτα των περασμένων δεκαετιών. Τα συνδικάτα με μια γενική οπτική αποτελούν «συνεταιρισμούς» των πωλητών της εργατικής δύναμης και αυτή η πλευρά ηγεμόνευε και ηγεμονεύει ασφυκτικά πάνω στην αντίθετη τάση για συνεταιρισμό των άμεσων παραγωγών ως «δημιουργών του πλούτου». Αποτελούν μορφές ηγεμονίας της ενσωμάτωσης απέναντι στην τάση χειραφέτησης της εργασίας, μορφές οργάνωσης της αστικής ηγεμονίας γενικότερα, μέσα στην εργατική τάξη. Και αυτό είναι αποτέλεσμα της διαλεκτικής των αντικειμενικών και υποκειμενικών διαδικασιών και συνθηκών.
Στην καπιταλιστική παραγωγή ο «αναγκαίος χρόνος» εργασίας για την αναπαραγωγή της εργατικής δύναμης και ο «πρόσθετος χρόνος» εργασίας που δημιουργεί το κέρδος εντάσσονται ολοκληρωτικά κάτω απ’ την ιδιοκτησία και εξουσία του κεφαλαίου που κατέχει τα μέσα παραγωγής. Απ’ αυτή την πλευρά οι διεκδικήσεις μεταξύ κεφαλαιοκρατών – εργατών για να αλλάξει η σχέση μεταξύ αυτών των δυο μορφών «χρόνου» συντελούν αντικειμενικά στο να διατηρείται ο καπιταλιστικός «χαρακτήρας» της ιδιοκτησίας της εργασιακής δύναμης, του συνολικού χρόνου εργασίας και γενικότερα ο καπιταλιστικός χαρακτήρας των κοινωνικών σχέσεων. Αποτελώντας την ουσιαστική βάση της εξάρτησης της εργατικής τάξης απ’ το κεφάλαιο. Ωστόσο, σ’ ένα ορισμένο επίπεδο, η πάλη γύρω από τα όρια του «εκχωρημένου» αναγκαίου χρόνου τείνει να αναιρεί το χαρακτήρα της σχέσης υποταγής, τείνει να διεκδικεί τον πρόσθετο χρόνο εργασίας απαιτώντας την αλλαγή της συνολικής σχέσης εξουσίας και ιδιοκτησίας σε βάρος του κεφαλαίου. Αυτή η τάση μπορεί «να αναπτύσσεται ως την επαναστατική μετατροπή του συνολικού χρόνου εργασίας σε «κοινωνικά αναγκαίο χρόνο» για την ικανοποίηση των αναγκών των άμεσων παραγωγών, ως την επαναστατική δηλαδή μετατροπή των συνολικών σχέσεων ιδιοκτησίας και εξουσίας».

Επομένως η πάλη για την αξία της εργατικής δύναμης, από μια πλευρά, συγκρούεται και αλληλοαποκλείεται με την πάλη για την αξία χρήσης της, για τη μείωση του ποσοστού υπεραξίας, για την αύξηση των μισθών στο επίπεδο ή πάνω άπω το επίπεδο της αύξησης της παραγωγικότητας της εργασίας. Στις νέες συνθήκες του ολοκληρωτικού καπιταλισμού έχει υπονομευτεί η κοινή ταξική βάση της συμμαχίας της αστικής τάξης με την τάση της εργατικής ενσωμάτωσης και σε περιεχόμενο και σε μορφή. Ο σφετερισμός του αναγκαίου χρόνου εργασίας, η ουσιαστική κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων και των συνδικαλιστικών διεκδικήσεων,. αποτελούν τα κύρια χαρακτηριστικά.

Δίχως βέβαια να πούμε πως αυτή η συμμαχία της αστικής τάξης με την τάση της εργατικής ενσωμάτωσης έχει οριστικά και καθολικά απαξιωθεί. Απεναντίας στο βαθμό που η τάση εργατικής χειραφέτησης δεν δυναμώνει η τάση υποταγής διαμορφώνει όλο και πιο αρνητικούς συσχετισμούς για τα εργατικά δικαιώματα και τις ανάγκες. Παράλληλα, η υστερική επιτάχυνση της κυκλοφορίας του κεφαλαίου και η όξυνση του ανταγωνισμού μεταξύ των καπιταλιστών σε συνθήκες διαρκούς εξάντλησης των περιθωρίων ανόδου της κερδοφορίας, τους οδηγεί σε μια «πολιτική οικονομία του Φόβου» για την
άντληση και της τελευταίας εκμεταλλεύσιμης ικμάδας της ζωντανής εργασίας.

Οι μορφές καθημερινής τρομοκρατίας στους εργασιακούς χώρους, στα πλαίσια ενός υπερμοντέρνου ηλεκτρονικού τεϊλορισμού παίρνουν διαστάσεις σύγχρονου και παγκόσμιου «βιομηχανικού φεουδαρχισμού».Για αυτό το λόγο η κατάσταση του εργατικού κινήματος δεν είναι ζήτημα συσχετισμών και ηγεσιών αλλά δομής και στρατηγικής. Χρειαζόμαστε ένα ριζικό νέο εργατικό κίνημα. Καθώς όλο και πιο συχνά αν και άκρως αντιφατικά, οι «εργατικοί αγώνες για διαπραγμάτευση και διεκδίκηση της εμπορευματικής αξίας της εργατικής δύναμης μπαίνουν υπό αίρεση, και την θέση τους τείνουν να πάρουν οι παρατεταμένοι αγώνες για μαζικό εκβιασμό του κεφαλαίου και του κράτους απ’ την πλευρά του εργατικού κινήματος, που μετατρέπονται σε βάση για νέες μορφές οργάνωσης της ταξικής πάλης, για τον διαχωρισμός των αντίθετων τάσεων μέσα στην εργατική τάξη, σαν βάση για μια νέα, ανώτερη εργατική ενότητα».Έτσι η κοινή πάλη των «πωλητών της εργατικής δύναμης» υπονομεύεται σαν βάση ηγεμονίας μέσα στην εργατική τάξη και τείνει να αντικατασταθεί απ’ την κοινή πάλη των «δημιουργών του συνολικού πλούτου». Από αυτή την θέση απορρέει και η αναγκαιότητα ενός νέου εργατικού κινήματος. Πόσο μάλλον που είναι φανερό περισσότερο από ποτέ πως: «Από ιστορική άποψη, οι μεγαλύτερες κατακτήσεις και στο ζήτημα της αύξησης των μισθών και του καθορισμού της αξίας της εργατικής δύναμης δεν πραγματοποιήθηκαν παρά μόνο σε φάσεις αυτοτέλειας του επαναστατικού ρεύματος, σε φάσεις κατάλυσης της ηγεμονίας της ενσωμάτωσης και προώθησης γενικότερων αιτημάτων αναδιανομής του πλούτου και ανατροπής της αστικής κυριαρχίας.» Εκείνο, λοιπόν, που απαιτούν οι καιροί είναι ένα νέο εργατικό κίνημα σε μια εργατική- διεθνιστική - απελευθερωτική προοπτική παίρνοντας υπόψη τις δυνατότητες για συνολική απελευθέρωση που γεννάει η εποχή μας.Ας δούμε κάποια χαρακτηριστικά που διαλεκτικά θα παίρνει το νέο εργατικό κίνημα:

1)Η σημερινή εργατική τάξη είναι η πιο πολυπληθής , μορφωμένη, πολυσύνθετη , πολυεπίπεδη , περίπλοκη και πολυκερματισμένη που υπήρξε ποτέ ιστορικά. Η λογική του ΝΕΚ(νέου εργατικού κινήματος) θα έχει ελπίδες μόνο αν ενοποιεί οργανικά το σύνολο των εργατικών τμημάτων σε μια λογική και πρακτική ανατροπής του συστήματος της μισθωτής εργασίας.«H νέα εργατική ενότητα θα είναι ενότητα μιας πιο πολυσύνθετης και περίπλοκης τάξης, όχι ομοιόμορφων αλλά διαφοροποιημένων και ποικιλόμορφων εργατικών αποσπασμάτων. Θα στηρίζεται στα πιο κομβικά-στρατηγικά χαρακτηριστικά που ενοποιούν την εργατική τάξη απέναντι στο κεφάλαιο (σχέση με τα μέσα παραγωγής, μισθωτή εργασία, θέση στον καταμερισμό εργασίας κ.λπ.)». Υπερβαίνοντας τον διχασμό οικονομικού-πολιτικού αγώνα που θα αναδεικνύεται αυθεντικά από την ίδια την κίνηση της τάξης και των πρωτοπόρων τμημάτων της και όχι από την «από τα πάνω» δράση των κομμάτων. Έχοντας ως ατμομηχανή τα εργατικά στρώματα που θα υπερβαίνουν την αντίθεση χειρονακτικής και πνευματικής εργασίας ενοποιώντας την πλειονότητα της εργατικής τάξης.

2) Η διαμόρφωση του ΝΕΚ θα προέρθει μέσα από την πορεία συνύπαρξης και αντιπαλότητας, ενότητας και αντιπαράθεσης του παλιού με το νέο. Φιλοδοξώντας να οδηγήσει σε μια επικράτηση-ηγεμονία των αντικαπιταλιστικών, απελευθερωτικών τάσεων και συμπεριφορών. Προϋπόθεση για αυτή την επικράτηση-ηγεμονία της λογικής του ΝΕΚ είναι η οργάνωση της αυτοτελούς κινηματικής, πολιτικής, ιδεολογικής παρουσίας της η οποία προφανώς θα βαδίζει παράλληλα «με την αλληλοδιαπλοκή, συγχώνευση, συμβίωση αλληλοεπηρεασμό με στοιχεία του «παλιού», του ρεφορμιστικού και αστικοποιημένου συνδικαλισμού, των συμβιβαστικών τάσεων της εργατικής συνείδησης, του κινηματικού κατακερματισμού»

3) Η βασική ιστορική μορφή οργάνωσης των εργαζομένων στον άμεσο διεκδικητικό αγώνα τους μέχρι στιγμής παραμένει το συνδικάτο-τα σοβιέτ και εργοστασιακά συμβούλια αποτέλεσαν μορφές εργατικού αγώνα και κινητοποίησης της εργατικής τάξης μόνο σε συνθήκες επαναστατικής κρίσης. Ετσι είναι αναγκαιότητα να δουλέψουμε μέσα από τα υπάρχοντα συνδικάτα στοχεύοντας στο ταξικό μετασχηματισμό τους. Είναι αναγκαιότητα να αγωνιστούμε έτσι ώστε τα σωματεία να γράφουν μέλη τους όλες τις μορφές των εργασιακών σχέσεων(μόνιμοι-εποχιακοί, μισθωτοί- συμβάσεις έργου, έλληνες- μετανάστες, δημόσιοι – ιδιωτικοί ..κτλ), ανά εργασιακό κλάδο. Π.χ ενιαίο συνδικάτο τηλεπικοινωνιών, κατασκευών ..κτλ. Έξω από λογικές συγκρότησης σωματείων σε διαταξική βάση(οικοδόμοι). Να πρωτοστατήσουμε στην δημιουργία νέων συνδικάτων σε χώρους που είναι ανύπαρκτος ή απαγορευμένος ο συνδικαλισμός. Ενώ η παγκοσμιοποίηση της παραγωγικής διαδικασίας γεννάει την ανάγκη της διεθνοποίησης της συνδικαλιστικής ενότητας. Πχ στο βαθμό που το ελληνικό κεφάλαιο των τηλεπικοινωνιών επενδύει στα Βαλκάνια , δεν μπορεί παρά οι βαλκάνιοι εργαζόμενοι στις τηλεπικοινωνίες να είναι μέλη του ενιαίου συνδικάτου τηλεπικοινωνιών και να πληρώνονται όπως και οι έλληνες. Είναι ανάγκη να υπερασπιστούμε το στοιχείο της εργατικής δημοκρατίας της βάσης ενάντια στη λογική της γραφειοκρατικής εκπροσώπησης. Στην προοπτική της ενότητας εργαζομένων ως «ελεύθερων συνεταιρισμένων παραγωγών». Με στόχο να καταπολεμηθεί η λογική της ανάθεσης. Τέλος είναι ανάγκη να επιδιώκουμε μορφές εργατικού συντονισμού και κοινής δράσης τροφοδοτώντας τις εμπειρίες για ένα συνολικό, πολιτικό αγώνα για τα εργατικά δικαιώματα. Συντονισμός σε τοπικό-εθνικό και διεθνές πλέγμα. Σε πρωτοβάθμιο, δευτεροβάθμιο και τριτοβάθμιο επίπεδο.

4) Στο επίπεδο των αιτημάτων, η υπέρβαση οικονομικού-πολιτικού αγώνα πρέπει και μπορεί να οδηγήσει σε μια νέα ενότητα αμυντικών και επιθετικών αιτημάτων. Η ανάγκη να υπερβούμε την λογική του παζαρέματος της «εργατικής δύναμης» δεν πρέπει να μας οδηγήσει στην υποτίμηση των αμυντικών αιτημάτων, ιδιαίτερα σε μια στιγμή που έχουμε ριζική μείωση του εμπορεύματος εργατική-δύναμη. Έτσι θα πρέπει να έχουμε την ανάδειξη αμυντικών αιτημάτων που θα βάζουν την υποστήριξη του εργατικού εισοδήματος, τα εργατικά δικαιώματα και τις ανάγκες πάνω από το «καλό της εθνικής οικονομίας», της σωτήριας του παραγωγικού ιστού ή της άμυνας της χώρας. Και διαφορετικών επιθετικών αιτημάτων που θα οδηγεί στην ριζική μείωση του βαθμού εκμετάλλευσης των εργαζόμενων. Που θα οδηγούνε σε μορφές εργατικού ελέγχου. Στο αντίποδα της ΕΕ-κυβέρνησης, κεφαλαίου. Ενότητα αμυντικών και επιθετικών αιτημάτων που θα διαμορφώνουν μια ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΧΑΡΤΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΤΙΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ.

5) Τα συνδικάτα και οι εργατικές συσπειρώσεις του ΝΕΚ θα πρέπει να αντιμετωπιστούν ως κυρίαρχες συνιστώσες του μετώπου εργατικής πολιτικής στα πλαίσια του αντικαπιταλιστικού εργατικού μετώπου. Ο ανατρεπτικός εργατικός πόλος που δομεί ένα συνολικό εργατικό απελευθερωτικό πρόγραμμα-πολιτισμό. Σε κοινή δράση με όποιες δυνάμεις βάζουν μπροστά τα εργατικά- λαϊκά δικαιώματα και ανάγκες. Ο κινητήρας του πραγματικού κινήματος που καταργεί την υπάρχουσα καπιταλιστική τάξη. Καθοριστικά στοιχεία ενός πολύμορφου, πολυεπιπέδου και διαλεκτικά ανοικτού πολιτικού «υποκείμενου» της εργατικής τάξης, ως «τάξης για τον εαυτό της». Στοχεύοντας στην διαμόρφωση του παγκόσμιου «κόμματος-κομμούνα» που μέσω της παγκόσμιας σοσιαλιστικής επανάστασης θα οδηγήσει στην διεθνοποιημένη ομοσπονδία των «κρατών-κομμούνων» και στην παγκόσμια κομμουνιστική κοινότητα.

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις