Η ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΣ-ΑΠΟ ΤΟ ΕΓΚΛΗΜΑ... ΣΤΗΝ ΟΥΤΟΠΙΑ




Wednesday, February 09 2005





























Το αστυνομικό μυθιστόρημα εμφανίζεται με την αυγή μιας
εποχής που το κίνημα του διαφωτισμού πίστευε ότι η
κριτική των λόγων και των όπλων θα «ξεγύμνωναν τις
αλυσίδες από τα φανταστικά λουλούδια που τις σκέπαζαν»,
όχι για να κουβαλά απελπισμένα ο άνθρωπος τις αλυσίδες
του , αλλά για να πετάξει τις αλυσίδες και να
περισυλλέξει το ζωντανό ανθό.

Τελικά, η αποτυχία της διαδικασίας της εκοσμίκευσης, η
κυριαρχία του εργαλειακού λόγου και της οικονομίας του
κέρδους, οδήγησε την «καρδιά σε ένα κόσμο δίχως καρδιά,
το πνεύμα σε μια εποχή δίχως πνεύμα».

Το έγκλημα με το καλημέρα του νέου κόσμου απέκτησε
πρωτεύων ρόλο στο κοινωνικό γίγνεσθαι καθώς ήταν ένας
από τους πυλώνες αυτού που ονομάσθηκε πρωταρχική
συσσώρευση κεφαλαίου, όπως αυτό εμφανίζεται και στην
όπερα της πεντάρας του Μ.ΜΠΡΕΧΤ.

Σήμερα το έγκλημα έχει ανακηρυχτεί ο απόλυτος άρχοντας
του κόσμου μας. Όπου υπάρχει μεγάλο κέρδος, όπου κράτη
και ιδιώτες παίζουν χοντρό παιχνίδι, από πίσω βρίσκεται
το έγκλημα που παράγει και αναδιανέμει υπεράξια.
Δεν πρόκειται για μια καρκινική απόφυση, αλλά για μια
βιοπαραγωγική μηχανή. Πρόκειται για το τέλος των
αυταπατών του διαφωτισμού. Είναι το άγριο λυκαυγές ενός
νέου κόσμου με πολύπλοκα αντιφατικά χαρακτηριστικά .

Ο εγκληματίας και κατά προέκταση το έγκλημα, λέει σε ένα
κείμενο του ο Κ. ΜΑΡΞ, δεν παράγει μόνο εγκλήματα αλλά
και το ποινικό δίκαιο και τον καθηγητή που διδάσκει το
ποινικό δίκαιο και συνάμα το αναπόφευκτο σύγγραμμα με το
οποίο ο καθηγητής ρίχνει στην αγορά ,εν ήδη
εμπορεύματος, τις παραδόσεις του, κάπως έτσι παράγονται
και οι αστυνομικές ιστορίες για να μας ταξιδέψουν, εκ
του ασφαλούς, σε ένα περιπετειώδες κόσμο, μακριά από
τους πραγματικούς ή φανταστικούς φόβους μας .

Το αστυνομικό μυθιστόρημα χωρίζεται γενικά σε δυο
σχολές: Στο λεγόμενο βικτοριανό μυθιστόρημα , με
χαρακτηριστική περίπτωση τον ΚΟΝΑΝ ΝΤΟΥΛ ΑΡΘΟΥΡ με ήρωα
του τον γνωστό μας Σερλοκ Χομς και την Α. ΚΡΙΣΤΙ, ο
ντετέκτιβ και η ιστορία κινούνται σε ένα περιβάλλον όπου
ο νόμος και η τάξη είναι ο κανόνας ενώ η παραβίαση του
νόμου, η εξαίρεση. Ο ήρωας της ιστορίας το μοναδικό που
κάνει είναι να ανακαλύπτει και να αποσύρει το χαλασμένο
γρανάζι μιας κατά τα άλλα τέλειας μηχανής που βασιλεύει
ο νόμος, η τάξη και η ηθική. Αυτό το γοητευτικό παραμύθι
λογικής, έχει πίσω του ένα συγκεκριμένο ιδεολογικό
πλαίσιο το οποίο εκθειάζει μια ψευδό- κοινότητα αρετής
και νόμου την οποία ο ντετέκτιβ σώζει την υγιή κοινωνία
από το έγκλημα. Απέναντι στις δυνάμεις του
χάους(εκβιαστές, ληστές , επαναστάτες , αναρχικούς)
υπάρχει ο ντετέκτιβ που μας προστατεύει. Ο «μέσος»
ανθρωπάκος, αυτός ο πάντα μέτριος και πάντα μετρημένος,
αυτός που είναι η χαρά του κάθε εξουσιαστή, δεν πρέπει
να φοβάται τις νύκτες για τα εμπορεύματα που με κόπο και
χρήμα απόχτησε, οι νέοι ιππότες της ηθικής διαρκώς
επιτηρούνε και τον προστατεύουν από τους κακούς, τους
ανήθικους και τους τεμπέληδες.

Στην δεύτερη σχολή (στο σκληρό και μαύρο μυθιστόρημα)
αντίθετα το έγκλημα αποτελεί τον κανόνα μέσα στην
κοινωνική διάρθρωση ενώ η επικράτηση της δικαιοσύνης την
εξαίρεση και η επικράτηση του νόμου το αναπόφευκτο αλλά
και ανούσιο αποτέλεσμα. Βλέπετε ο νόμος και το έγκλημα
είναι δυο δίδυμα αδέρφια με πατέρα το κέρδος και μητέρα
την εξουσία και όπως όλα τα δίδυμα το ένα δεν κάνει
δίχως το άλλο. Αντίθετα το ένα δυναμώνει το άλλο.

Σε αυτό το είδος αναδεικνύεται η αντίληψη που
ενσωματώνει το έγκλημα στην παραγωγική διαδικασία,
παράγει -όπως μας ξανάλεει ο μπάρμπα Κάρολος- τη
αστυνομία, την ποινική δικονομία ,τους δικαστές και τους
εγκληματίες που είναι κομμάτι του καταμερισμού εργασίας.
Αναπτύσσει διάφορες ικανότητες του ανθρώπινου γένους,
φτιάχνει νέες ανάγκες και μέσα ικανοποίησης τους,
σπάζοντας την μονοτονία της αστικής ζωής. Αποσύροντας
από την αγορά εργασίας ένα τμήμα των εργατών, την ίδια
στιγμή που απορροφά ένα άλλο κομμάτι άνεργων οι οποίοι
στρατεύονται στον αγώνα κατά του
εγκλήματος(κατασταλτικοί μηχανισμοί) προκαλώντας την
περαιτέρω διάσπαση της εργατικής τάξης. Είναι ολοφάνερο
ότι το έγκλημα επινοεί διαρκώς νέα επιθετικά μέσα για να
προσβάλει το νόμο και την ιδιοκτησία το οποίο έχει σαν
αποτέλεσμα την γέννηση νέων αμυντικών μέσων τα οποία
επιδρούν παραγωγικά στην ανάπτυξη νέων τεχνολογιών, όπως
και οι απεργίες άλλωστε!!!

Η πλέον χαρακτηριστική φιγούρα του δεύτερου ρεύματος
είναι ο Ν.ΧΑΜΕΤ που υπήρξε ιδιωτικός αστυνομικός στο
γνωστό από τις ιστορίες του γραφείο Πινκερτόν (το εν
λόγω γραφείο έπαιξε σημαντικό κατασταλτικό ρόλο και κατά
την διάρκεια των σκληρών ταξικών αγώνων στις ΗΠΑ την
δεκαετία του 1920-30). Ο Ν.ΧΑΜΕΤ στην πραγματικότητα
γράφει για αυτά που έζησε από τα μέσα, ενώ ο πλέον
γνωστός μαθητής του ο Ρ.ΤΣΑΝΤΛΕΡ γραφεί ότι «ο ρεαλιστής
συγγραφέας μιλάει για ένα κόσμο όπου οι γκάνγκτερς
μπορούν και εξουσιάζουν κράτη και πόλεις. Καλά
ξενοδοχεία και σπίτια ανήκουν σε ανθρώπους που έκαναν τα
λεφτά τους από τα πορνεία, δικαστές με την αποθήκη
γεμάτη λαθραία κλείνουν στην φυλακή κάποιον που βρέθηκε
πάνω του ένα μπουκάλι ουίσκι(περίοδο ποτοαπαγόρευσης)
επειδή ο νόμος και η τάξη είναι μαζί τους»

Οι ήρωες του μαύρου αστυνομικού μυθιστορήματος είναι
ενάρετοι και απελπισμένοι, δεν φοβούνται την σκοτεινή
όψη της πόλης ,εκεί ανήκουν, δεν έχουν αυταπάτες για το
τι κάνουν ,η δουλεία τους είναι αυτή. Στο «ΚΟΚΚΙΝΟ
ΘΕΡΙΣΜΟ» ο ήρωας του Ν. ΧΑΜΕΤ αφού καθάρισε την πόλη από
τους κακούς την παραδίδει στο παλαιό αφεντικό της,
πεντακάθαρα όμορφη, έτοιμη να πάει ξανά κατά διάολο.
Είναι άνθρωποι κατά βάση φτωχοί, έχοντας όμως ένα
προσωπικό κώδικα ηθικής συμπεριφοράς. Ο κόσμος κάνει και
δίχως αυτούς ,μόνο που η ύπαρξη τους, δικαιώνει κατά ένα
μικρό ποσοστό την ύπαρξη αυτού του άδικου κόσμου!!!

Ο Ζ. Π. ΜΑΝΣΕΤ συνεχίζει εκεί που σταμάτησε ο Ν .ΧΑΜΕΤ
με το «ΓΕΡΑΚΙ ΤΗΣ ΜΑΛΤΑΣ», το κορυφαίο ίσως βιβλίο του
Ν.ΧΑΜΕΤ, εκεί ένα κίβδηλο αγαλματίδιο σκορπάει τον
θάνατο στους ήρωες , αναδεικνύοντας την θανατηφόρα
φενάκη του πλούτου. Στο Ζ. Π. ΜΑΝΣΕΤ, παιδί του Μάη του
68 και της παράδοσης των καταστασιακών, τα πάντα γύρω
του είναι ψεύτικα, αποτέλεσμα της αντιστραμμένης
κεφαλαιοκρατικής πραγματικότητας. Η κοινωνία του
θεάματος είναι ο τόπος του, η διάψευση των επαναστατικών
οραμάτων ο κόσμος του.
Είναι ίσως ο πλέον πολιτικοποιημένος συγγραφέας
αστυνομικών ιστοριών που με οξύ ύφος απεικονίζει τις
αντιθέσεις τις σύγχρονης μητρόπολης. Το θέαμα που
αντικειμενοποιεί κάθε κοινωνική σχέση ,η ανταλλακτική
αξία που μεταμορφώνεται σε μισθοφόρο κάθε άξιας χρήσης
οριοθετεί τους συγγραφικούς του δρόμους. Στο«NADA» η
απόπειρα ατομικής τρομοκρατίας από ομάδα αναρχικών
χαρακτηρίζεται σαν μια «επαναστατική»φάρσα την οποία το
ίδιο το κράτος την προωθεί για να εγκλωβίσει τα
ριζοσπαστικά ρεύματα. Προς το τέλος του βιβλίου ο Ζ. Π.
ΜΑΝΣΕΤ μας παρουσιάζει την άποψη του στα λόγια του
καταλανού τρομοκράτη :« Έκανα λάθος είπε ξαφνικά η
αριστεριστική τρομοκρατία και η κρατική τρομοκρατία αν
και δεν αποδέχονται σύγκριση είναι οι δυο μασέλες της
ίδιας παγίδας για μαλάκες…Το καθεστώς αμύνεται φυσικά
έναντι της τρομοκρατίας αλλά το σύστημα δεν αμύνεται την
ενθαρρύνει την διαφημίζει . Ο ντεσπεράδο είναι ένα
εμπόρευμα μια ανταλλακτική άξια όπως ο μπάτσος και η
αγία, είναι η παγίδα που στήνεται στους επαναστάτες και
πέφτουν μέσα» Στο έργο του κυριαρχεί το χάος του κόσμου
με αντι-ήρωες χαμένους απογοητευμένους δίχως ελπίδα και
διέξοδο. Στο τέλος ο ίδιος, παρέα με τους ήρωες του,
φαίνεται να εγκλωβίσθηκε σε αυτή την αποπνικτική
ατμόσφαιρα ψευδούς συνείδησης και αλλοτρίωσης του
ύστερου καπιταλισμού, για αυτό το λόγο στις αρχές του
1980 έπαψε να γραφεί. Ακολουθώντας τον ύστερο Γ. ΝΤΕΜΠΟΡ
που υποστήριζε ότι δεν υπάρχει πλέον εν δράσει καμία
οργανωμένη δύναμη ενάντια στο θέαμα και ότι όλα είναι
συνομωσίες υπέρ της υφισταμένης τάξης. Η «σιωπή» του
συγγραφέα σταματάει όταν στα 1988 αποφάσισε να γράψει το
κύκλο των «ανθρώπων των σκοτεινών καιρών» μια τριλογία
που το πρώτο μέρος είναι Η ΠΡΙΓΚΙΠΙΣΣΑ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ αλλά
το 1995 ο θάνατος τον συναντάει.

Αντίθετα ο ΠΑΙΚΟ ΙΓΝΑΣΙΟ ΤΑΙΜΠΟ ΙΙ διαλεκτικοποιεί την
απογοήτευση, παιδί της ήττας της εξέγερσης στην πόλη του
Μεξικού το 1968. Όπλο του το χιούμορ, ένα καταλυτικό
ανατρεπτικό χιούμορ και η αίσθηση του ότι όλα είναι
δυνατά. Η αίσθηση του ότι εμείς τελικά οριοθετούμε τις
όχθες της πραγματικότητας και όχι το αντίθετο . Στην
γραφή του παραμένει ζωντανή η ελπίδα των απελπισμένων,
μετά από κάθε ήττα. Οι ήρωες του είναι απαισιόδοξα
αισιόδοξοι όπως μας λέει και ο ίδιος για τον Τσε σε μια
βιογραφία που έχει συγγράψει για τον πασίγνωστο
επαναστάτη. Αυτή η αρχή της ελπίδας, όπως την αναλύει
και Ε.ΜΠΛΟΧ, δεν στηρίζεται στην μεταφυσική πίστη αλλά
στις πραγματικές ιστορικές υλιστικές δυνατότητες της
εποχής, οι ήρωες του υποφέρουν από τα τραύματα της
ιστορίας, δεν υποτάσσονται σε αυτά !!! Ποια είναι τα
τραύματα της ιστορίας ; μα οι ανολοκλήρωτες προσπάθειες
για την απελευθέρωση του ανθρώπου, της ιστορίας και της
φύσης .Η ουτοπικό πλεόνασμα αυτό που είναι δυνατό, αλλά
δεν είναι κυρίαρχα πραγματικό, διαρκώς επανέρχεται στα
έργα του.
Στο βιβλίο του «ΤΟ ΠΟΔΗΛΑΤΟ ΤΟΥ ΛΕΟΝΑΡΝΤΟ », ένα σχέδιο
ποδηλάτου του ντα βίτσι στην περίοδο της αναγέννησης,
δημιουργεί ελπίδες στους απογοητευμένους και
κουρασμένους αναρχικούς ήρωες του βιβλίου. Ο ίδιος
συμπάσχει με τους ήρωες του , είδε τις καλύτερες ψυχές
της γενιάς του να ζούνε από το δημόσιο κορβανά
εγκαταλείποντας τα οράματα της νιότης, τονίζοντας ότι σε
εποχές σαν την σημερινή πρέπει να διεκδικήσουμε το όλον
της επαναστατικής διαδικασίας. Διότι όπως ο Τ.βόνγκ
(κινέζος αναρχοσυνδικαλιστής εργάτης , ήρωας του βιβλίου
του «Η ΣΚΙΑ ΤΗΣ ΣΚΙΑΣ» ), έτσι και αυτός: ΑΝΗΚΟΥΝ ΣΕ
ΤΟΠΟΥΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΓΝΩΡΙΣΑΝΕ! , «ανήκουμε» ΣΕ ΤΟΠΟΥΣ ΠΟΥ ΔΕΝ
ΓΝΩΡΙΣΑΜΕ.... ΑΚΟΜΑ !!!!!

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΑΡΓΥΡΟΣ

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις