Όχι στον πολιτισμό της αλλοτρίωσης

Ένα σχόλιο του φίλου μου Γ. Τσαντίκου στο «Η.Α» στις
7/12/06 για την αδυναμία της ριζοσπαστικής αριστεράς να
μιλήσει κατανοητά, με αφορμή μια παράγραφο της
ανακοίνωσης του ΜΕΡΑ μου δίνει την ευκαιρία και τον
ευχαριστώ, να ασχοληθώ με πολιτική νοηματοδότηση της
παραγράφου και όχι με την γλώσσα της που σαφώς δεν είναι
και η καλύτερη που θα μπορούσε. Για ευνόητους λόγους σας
παραθέτω την παράγραφο του ΜΕΡΑ: «...Ο φετιχισμός της
κατανάλωσης που εκφράζει με ένα τρόπο αλλοτριωμένο την
δυνατότητα για ένα κόσμο όπου οι αξίες χρήσης
απελευθερώνονται από τις ανταλλακτικές αξίες και
μοιράζονται στους παραγωγούς του κοινωνικού πλούτου,
στην βάση της ικανοποίησης των πραγματικών αναγκών...»

Ας ξεκινήσω, προσπαθώντας να είμαι όσο πιο κατανοητός
γίνεται: Η κυριαρχία του κεφαλαίου, μετασχηματίζει το
σύνολο της ζωής σε εμπόρευμα που μετριέται με βάση το
χρήμα, την « αλλοτριωμένη ικανότητα του ανθρώπινου
γένους» που έλεγε και ο Κ.ΜΑΡΞ.

Ένα απο τα πλέον σημαντικά εμπορεύματα είναι η εργασία
και αυτό διότι αναγκάζεται να πουληθεί στους
κεφαλαιοκράτες. Από την εκμετάλλευση της παράγεται το
κέρδος του κεφαλαιοκράτη. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ο
εργάτης να αποχωρίζεται από τα προϊόντα που παράγει και
να νιώθει αλλοτριωμένος από αυτά.

Από την άλλη πλευρά τα εμπορεύματα έχουν μια διπλή αξία.
Την άξια της ανταλλαγής τους στην αγορά και την αξία
χρήσης τους ως προϊόντα. Η ανταλλακτική αξία με την αξία
χρήσης συνυπάρχουν ως μια ενότητα αντιθέτων. Αυτή όμως
που ηγεμονεύει δεν είναι η αξία χρήσης αλλά η
ανταλλακτική αξία. Αυτό συνεπάγεται οι άνθρωποι αντί να
κυριαρχούν πάνω στις οικονομικές σχέσεις κυριαρχούνται
από αυτές. Ενώ όπως λέει ξανά ο Κ.Μαρξ :«Η παραγωγή δεν
παράγει τον άνθρωπο μόνο σαν εμπόρευμα, το ανθρώπινο
εμπόρευμα, τον άνθρωπο με τη μορφή εμπορεύματος.
Παράγει, επίσης, τον άνθρωπο πνευματικά και φυσικά σαν
απανθρωποιημένη ύπαρξη...».

Μέσα σε αυτό το εμπορευματικό πλέγμα όλες οι κοινωνικές
σχέσεις εμφανίζονται ως σχέσεις πραγμάτων που η
συμβολική τους αξία αποκτάει τη μορφή υπερφυσικών
δυνάμεων , τυφλής αναγκαιότητας. Θεοί που δεν κατανοούμε
και υπηρετούμε τυφλά.

Ζώντας σε μια πραγματικότητα όπου τα πάντα
εμπορευματοποιούνται(υγεία, παιδεία, κουλτούρα,
αθλητισμός, σχέσεις, φύση), η σφαίρα της κατανάλωσης
επιβεβαιώνει σε απίστευτα ολοκληρωτικό βαθμό την
κυριαρχία των πραγμάτων πάνω στους ανθρώπους και
ταυτόχρονα τον άκρως ανταγωνιστικό χαρακτήρα των
κοινωνικών σχέσεων που απορρέουν από αυτή την σχέση. Η
κατοχή των πραγμάτων μετατρέπεται στο μέσο της
κοινωνικής ανόδου.

Το βασίλειο των αλλότριων δυνάμεων και αντικειμένων που
εξουσιάζουν τις ζωές μας δεν κάνουν τον άνθρωπο
πραγματικά πλούσιο, όσα και εμπορεύματα κι αν αγοράσει,
αλλά ουσιαστικά φτωχότερο καθώς δεν μπορεί να ελέγξει
τις όρους της ζωής, εγκλωβισμένος στα δόκανα της
κυρίαρχης ιδεολογίας. Ενώ οι τράπεζες και το πλαστικό
χρήμα στενεύουν απελπιστικά τα όρια απεγκλωβισμού από
τις κυρίαρχες αξίες και ανάγκες. Η ζωή μετατρέπεται σε
μια «ζωή επί πιστώσει».

Από την άλλη πλευρά όμως, τούτη η υπεραφθονία
εμπορευμάτων αντανακλά την δυνατότητα για ένα κόσμο όπου
ο κάθε άνθρωπος θα έχει πρόσβαση στα προϊόντα ως αξίες
χρήσης, ικανοποιώντας τις πολύπλευρες ανάγκες του.
Υπάρχει δηλαδή η αφθονία που υπερβαίνει σε παγκόσμια
κλίμακα την σπανιότητα. Κατά συνέπεια ο νόμος της αξίας
πέφτει σταθερά. Ενώ η υπερανάπτυξη των νέων παραγωγικών
δυνάμεων και της επιστήμης δημιουργεί την δυνατότητα
ριζικής μείωσης του χρόνου εργασίας. Ένα γεγονός που θα
προσφέρει άφθονο ελεύθερο χρόνο, μέτρο του κοινωνικού
μας πλούτου και ενός νέου απελευθερωμένου πολιτισμού.

Βλέπουμε με αλλά λόγια, πως ζούμε μέσα σε μια αντίθεση.
Από την μία ο πολιτισμός της αλλοτρίωσης και της
εκμετάλλευσης και από την άλλη η δυνατότητα για την
δημιουργία ενός κόσμου που οι άνθρωποι θα ελέγχουν τις
συνθήκες της ζωής τους. Στα πλαίσια μιας κοινότητας ίσων
και ελευθέρων.

Τι μένει; ο ενεργός στοχασμός των ίδιων των άμεσων
παραγωγών στην κατεύθυνση της υπέρβασης του
αλλοτριωμένου κόσμου μας. Αλλά και η τόλμη της
ριζοσπαστικής αριστεράς να κλείσει τους λογαριασμούς της
με το παρελθόν(υπαρκτός σοσιαλισμός) που θα την οδηγήσει
στην επαναθεμελίωση της κομμουνιστικής- απελευθερωτικής
στρατηγικής.

*υπό δημοσίευση στο «Η.Α» και μάλλον έτσι θα
μείνει...!!!!!

Δ. ΑΡΓΥΡΟΣ

Friday, December 29 2006