«ΣΚΑΨΕ , ΣΚΑΨΕ ΤΥΦΛΟΠΟΝΤΙΚΑ»

Δεν θα κουραστούμε να το επαναλάβουμε πως ζούμε σε μια εποχή που το παλαιό αντέχει ακόμη -προσπαθώντας συχνά με επιτυχία να ενσωματώσει τα νέα στοιχεία που διαρκώς αναδύονται -αλλά και το νέο δεν έχει φανεί στην ολότητα του˙ παρά μόνο ως στοιβάδες αντιφατικών φαινομένων- που αδυνατούν στην υπάρχουσα ιστορική συγκυρία να εξελιχθούν σε καθοριστικούς βιοπολιτικούς «ελκυστές». «Ελκυστές» που θα επιδράσουν καθοριστικά στην εξέλιξη του κοινωνικού ανταγωνισμού.

Εκκινώντας από αυτή την άποψη, ας προσεγγίσουμε κάποια χαρακτηριστικά γεγονότα από την τοπική επικαιρότητα των Ιωαννίνων, με στόχο να αναδείξουμε αυτή την αντιφατική κίνηση που προσδοκά την οικοδόμηση και την ολοκλήρωση μιας διαφορετικής στρατηγικής για τα παγκόσμια πλήθη των καταπιεσμένων. Αλλά και την αντίστροφη κίνηση που κατακερματίζει το κοινωνικό σώμα της κοινωνικής εργασίας στην προοπτική του ολοκληρωτικού αποικισμού από το κεφάλαιο του «κοινωνικού είναι». Χαρακτηριστικά γεγονότα που θα τα εξετάσουμε από το τοπικό επίπεδο στον διεθνιστικό επίπεδο και από το κοινωνικό στο πολιτικό. Παρόλο που η αλληλοδιαπλοκή των επιπέδων είναι ολοφάνερη.

Α) ο αγώνας για το Ξενία και το πάρκινγκ και η επιτροπή αγώνα πολιτών

Πριν 7 χρόνια- με αφορμή την εμπορευματοποίηση της κεντρικής πλατειάς των Ιωαννίνων και την οικοδόμηση ενός κεντρικού πάρκινγκ- δημιουργήθηκε από συνειδητοποιημένους πολίτες η επιτροπή αγώνα πολιτών.

Μια αμεσοδημοκρατική κοινωνικοπολιτική συλογικότητα που έπαιξε καθοριστικότατο ρόλο στην κοινωνική αντιπολίτευση, εντός της πόλης, ενάντια στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ολιγαρχία, ελίτ και μαφία που στο όνομα της οικονομικής ανάπτυξης - μια οικονομική ανάπτυξη που θα βασίζεται στην οικονομία της προσφοράς φτηνών υπηρεσιών- αλλοίωσε καθοριστικά το χαρακτήρα της ιστορικής πόλης των Ιωαννίνων.

Με σαφώς καθοριστικό γεγονός την μάχη του Ξενία τον Ιούνη του 2005 που οι 150 μαχητές του Ξενία συγκρούστηκαν ανοικτά με τα ματ της κυβέρνησης, του δημάρχου και των συμφερόντων του μεγαλοξενοδόχου Μήτση.

Σώζοντας –έστω και στα σημεία- την αξιοπρέπεια μιας πόλης που κοιτούσε άναυδη τα γεγονότα, παίρνοντας θέση μόνο για την αναίτια καταστολή του χάπενινγκ που έγινε εντός του προαυλίου χώρου του Ξενία. Ενώ η κυρίαρχη καπιταλιστική ελίτ έτριβε τα χέρια της για ένα γεγονός που έδινε ένα καλό μάθημα σε αυτούς τους ολίγους που εναντιώθηκαν σε μια πόλη-εμπόρευμα και θέαμα.

Η δράση της επιτροπής αγώνα πολιτών δεν ήταν σαφώς ένα βίτσιο μιας «πρωτοπορίας» που «έπαιξε» και «παίζει» την επανάσταση , ούτε η δράση ενός υποκειμένου που ανιστόρητα ανέλαβε να σώσει την πόλη από τους «κακούς», αλλά έκφρασε την ευαισθησία για τα οικολογικά και πολιτιστικά ζητήματα μιας σημαντικότατης μερίδας μεσαίων στρωμάτων, διανοούμενων , φοιτητών και σημαντικών τμημάτων της νέας μορφωμένης εργατικής τάξης- δηλαδή μιας κοινωνικής πληθυντικότητας , απόρροια των σύγχρονων δυνατοτήτων και αντιφάσεων του καπιταλισμού της εποχής μας. Με κλασικούς μαρξικούς όρους πρόκειται για μια πρωτόλεια συγκρότηση του πληθυντικού κοινωνικού υποκειμένου της εποχής μας.

Την ίδια στιγμή όμως η αδυναμία της επιτροπής αγώνα πολιτών και δυνητικά αυτού του «δυνάμει» νέου κοινωνικού υποκειμένου να μιλήσει με όρους ταξικούς, δηλαδή με όρους συνολικά ανατρεπτικούς ,την στιγμή που από την πλευρά αυτό έπραττε η οικονομική ελίτ που ξεπουλούσε την πόλη οδήγησε την μάχη που έδινε η επιτροπή αγώνα πολιτών για τους ελεύθερους χώρους και την δημόσια περιούσια σε ήττα. Και όμως η επιτυχία της επιτροπής αγώνα πολιτών είναι τεραστία γιατί ακριβώς ανάδειξε νέες πρωτόγνωρες δυναμικές που έφεραν σε εμφανή αμηχανία την αριστερά που δεν κατανόησε την πολιτική της παρουσία. Ήταν και ως ένα σημείο είναι ακόμη- καθώς δεν έχει διαλυθεί- παρόλο που είναι εμφανής η κρίση στρατηγικής της - ένα «προδρομικό» κοινωνικό κίνημα που άνοιξε τον δρόμο στα κινήματα που θα ενοποιούν σε μια ποιο συνολική έκφραση τα επίπεδα του κοινωνικού ανταγωνισμού.

Η εμφάνιση ενός νέου κοινωνικού κινήματος που ασχολείται με μη-παραδοσιακά για την αριστερά ζητήματα˙ ζητήματα όμως που θα καθορίσουν την ταξική πάλη και τον κοινωνικό ανταγωνισμό στον 21ο αιώνα. Ας μην ξεχνάμε την κλιματολογική αλλαγή, εξαιτίας την τεράστιας μόλυνσης του περιβάλλοντος και της τρύπας του όζοντος. Αυτά τα ζητήματα κάθε άλλο παρά οικουμενικά είναι. Μάλλον πρόκειται για σαφή ταξικά ζητήματα που ανοίγουνε τρεις δρόμους διεξοδου. 1) ενός πράσινου καπιταλισμού: που οδηγεί στο να κερδίσει κάποιο χρόνο ο κ.τ.π. 2) ο οικοφασισμός: που θα οδηγήσει ταχύτατα στην κοινωνική τελμάτωση, την βαρβαρότητα και εν τέλει και πάλι στην οικολογική καταστροφή , και 3) τον ελευθεριακό κομμουνισμό: που θα βασίζεται σε μια κοινωνική συγκρότηση που το πρώτο λόγο θα τον έχουν οι κοινωνικές ανάγκες αλλά και μια διαφορετικού τρόπου συγκρότηση τους, ένας νέος κοινωνικός πολιτισμός που θα έχει ως βάση την ισοελευθερία, την συνεταιριστική λογική και την εργασία ως μια ελεύθερη δημιουργική δραστηριότητα που θα ενοποιεί και θα υπερβαίνει την χειρονακτική και διανοητική απασχόληση. Εντός του μέλλοντος μας και οι τρεις αυτές προοπτικές παραμένουν ανοικτές, βεβαιότητα της κομμουνιστικής μεσσιανικής ολοκλήρωσης δεν υφίσταται.

Β) η μάχη των τιμών και της «ΔΩΔΩΝΗΣ»

Η «ΔΩΔΩΝΗ» είναι μια κρατικοσυνεταιριστική βιομηχανία στην Ήπειρο με έδρα τα Ιωάννινα που μέχρι και πρόσφατα έπαιζε καθοριστικό ρόλο σε τρία επίπεδα. 1) έδινε σχετικά καλές τιμές στους παραγωγούς που καθόριζαν σε σημαντικό βαθμό τις τιμές του γάλακτος στους παραγωγούς σε πανελλήνια κλίμακα. 2) είχε καλές εργασιακές σχέσεις και 3) πρόσφερε και προσφέρει στους καταναλωτές υψηλής ποιότητας- σχετικά φτηνά προϊόντα. Μια εταιρία που εντός άλλων πολιτικών και κοινωνικών συνθηκών θα μπορούσε να παίξει το ρόλο πρότυπου ως το πώς θα μπορούσε να οργανωθεί η παραγωγή σε μια οικονομία που θα βασίζεται στην ικανοποίηση των κοινωνικών αναγκών και την ελεύθερη συνεταιρισμένη παραγωγή.

Μια εταιρία φιλέτο για τις πολυεθνικές, ιδιαίτερα σε μια συγκυρία που η το προϊόν «φέτα» γίνεται ΠΟΠ, με μια διοίκηση που προέρχεται από την «ΑΤΕ» κατά 67% και από τις συνεταιριστικές ενώσεις κατά 33% να «παίζουν» όλο και πιο απροκάλυπτα το παιχνίδι των καρτέλ των πολυεθνικών του γάλακτος. Τα γεγονότα μιλάνε από μόνα τους: Η ΑΤΕ αντί να ενισχύει την εταιρία την δανείζει «αβέρτα-κουβέρτα» , έτσι σήμερα τίθεται ανοικτό ζήτημα εύρεσης «ίδιων κεφαλαίων» με λύση το χρηματιστήριο, δηλαδή την έμμεση ιδιωτικοποίηση. Έδιωξε έμπειρο μόνιμο προσωπικό γιατί της στοίχιζαν πολύ και το αντικατέστησε με κακοπληρωμένο φοβισμένο και υποταγμένο εποχιακό προσωπικό. Πάγωσε και στην συνέχεια ουσιαστικά μείωσε- περνώντας υπόψη και την τεραστία αύξηση των τιμών στις ζωοτροφές- στους παραγωγούς. Στόχος να εναρμονιστεί με τα καρτέλ γάλακτος και να εμπεδώσει την αντίληψη πως η «ΔΩΔΩΝΗ», βοηθός και συμπαραστάτης των κτηνοτρόφων πέθανε. Ελπίζοντας πως μόνο έτσι θα ευοδωθούν οι ελπίδες της ιδιωτικοποίησης της, που σήμερα συναντάει την αντίσταση όλου του ηπειρωτικού λαού και πολιτικών δυνάμεων, από την τοπική ΝΔ έως την άκρα αριστερά.

Φυσικά ο «κακός» της υπόθεσης δεν είναι μόνο η διοίκηση της «ΑΤΕ»-«ΔΩΔΩΝΗΣ» αλλά η ίδια η κυβέρνηση της ΝΔ , το ΠΑΣΟΚ, οι εκφυλισμένες συνεταιριστικές ενώσεις και η ΕΕ που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο παρασιτούν πάνω στο ζωντανό βιοπολιτικό ιστό της «ΔΩΔΩΝΗΣ», των άμεσων παραγωγών και εργαζόμενων . Από την «ΔΩΔΩΝΗ» «πανδοχεία συμβασιούχων» των τοπικών αρχόντων, και βουλευτών- όπως έγραψε και στο ΠΡΙΝ ένας καλός μου φίλος και σύντροφος - ως και την «ΔΩΔΩΝΗ» κυριότερο φιλέτο των πολυεθνικών.

Αυτή η κατάσταση με αφορμή τις εξευτελιστικές τιμές που δοθήκανε στους παραγωγούς γάλακτος προκάλεσε την δικαιολογημένη έκρηξη των ίδιων των κτηνοτρόφων που απέκλεισαν πρώτα το εργοστάσιο και ύστερα από την «κωμωδία» της συνάντησης τους με την διοίκηση της «ΑΤΕ» στην Αθήνα, απέκλεισαν την «ΑΤΕ»στα Ιωάννινα, ενώ ύστερα από τις γιορτές προχωράνε στο πανελλήνιο συντονισμό με του υπόλοιπους κτηνοτρόφους.

Το κύριο ενδιαφέρον στην υπόθεση του κινήματος των κτηνοτροφών στην Ήπειρο είναι ο τρόπος οργάνωσης του αγώνα τους που βασίζεται στις μαζικές γενικές συνελεύσεις που έγιναν σε όλα τα χωρία της Ηπείρου και την εκλογή ενός συντονιστικού οργάνου. Μια οργάνωση του αγώνα που σπάει τα γραφειοκρατικά και ανεπαρκή σχήματα των κρατικοδίαιτων συνεταιριστικών ενώσεων προσδίδοντας στον αγώνα ανέλπιστη δυναμική, δυναμική που φοβίζει τους πολιτικούς σχηματισμούς. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το ΚΚΕ που σαμποτάρισε και προβόκαρε σχεδόν ανοικτά τον αγώνα των κτηνοτρόφων.

Οι ίδιοι οι κτηνοτρόφοι δεν έχουν αυταπάτες για το τι μπορούν να καταφέρουν. Πλην δηλώσεων συμπαράστασης οι επίσημοι πολιτικοί φορείς , ούτε θέλουν , ούτε μπορούν να πάνε κόντρα στην πολιτική της ΕΕ και του κεφαλαίου. Εξάλλου και οι ίδιοι στο εσωτερικό τους έχουν διαταξικά συμφέροντα. Μεγαλοπαραγωγοί που έχουν τσιμπήσει από το «καρότο» του χρηματιστηρίου «βλέποντας» και λίγο τον εαυτό τους αφεντικό στην «ΔΩΔΩΝΗ», ξεχνώντας το «μαστίγιο» των καρτέλ και των πολυεθνικώνۤ είναι αυτοί που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο για να σταματήσει ο αποκλεισμός του εργοστασίου, καθώς οι ζημίες τους ήταν μεγάλες. Φτωχομεσαίοι κτηνοτρόφοι που ζούνε αποκλειστικά από την κτηνοτροφία και για αυτούς τα πράγματα είναι δραματικά. Φτωχομεσαίοι κτηνοτρόφοι που έχουν και άλλες πήγες εισοδήματος, όποτε μπορούν ακόμη «κούτσα, στραβά» να ψωμοζούνε.

Για αυτό και οι ίδιοι οι κτηνοτρόφοι βάζουν ως στόχο δυο πράγματα 1)ένα πανελλαδικό αγωνιστικό συντονισμό και 2) την δημιουργία πρωτοβάθμιων παραγωγικών συνεταιριστικών ενώσεων που θα διεκδικήσει να αναλάβει τα ηνία της εταιρίας, αναγεννώντας το συνεταιριστικό κίνημα. Μια απόλυτα σωστή επιλογή που πρέπει να προσέξει δυο ,τρία πραγματάκια: 1) να μην καταλήξει «κλειστός συνεταιρισμός» των πλουσίων κτηνοτρόφων απέναντι στους φτωχομεσαίους κτηνοτρόφους και τους εργαζόμενους , όπως λίγο πολύ είναι ο πτηνοτροφικός συνεταιρισμός «ΠΙΝΔΟΣ» 2) Να στηριχθεί στους εργαζόμενους και την ζωντανή παραγωγική και βιοπολιτική συνεργατική δράση τους μέσα και έξω από το εργοστάσιο 3) Να προσφέρει βιολογικά ποιοτικά προϊόντα και να τα πουλάει σε λαϊκές τιμές. 4) Να στηριχθεί και να αναπτύξει ένα πανελλήνιο- περιφερειακό και πανευρωπαϊκό κίνημα συνεταιριστικών επιχειρήσεων που θα αλληλοβοηθούνται σε όλα τα επίπεδα. Με στόχο την οικοδόμηση μιας δυνατής κοινωνικής οικονομίας που σαφώς δεν θα φέρει την σοσιαλιστική οικοδόμηση εν Ελλάδι, αλλά θα συγκροτήσει μια παράλληλη παραγωγική βιοεξουσία των άμεσων παραγωγών του πλούτου.

Φυσικά εάν μπορεί αυτή η στρατηγική να ηγεμονεύσει ή αντίθετα οδηγηθεί και η «ΔΩΔΩΝΗ» στην ιδιωτικοποίηση, έμμεσα ή έμμεσα παραμένει επίσης ένα ανοικτό στοίχημα που θα εξαρτηθεί από την ύπαρξη και την δυναμώσει ενός ριζοσπαστικού αριστερού πολιτικοκοινωνικού κινήματος που θα υπερασπίζεται τις λαϊκές και κοινωνικές ανάγκες απέναντι στο κυρίαρχο μπλοκ εξουσίας που εμπορευματοποιεί τα πάντα στο διάβα του. Ένα κίνημα συνεργατικό , αντιιεραρχικό , αντιεξουσιαστικό, άμεσα και καθολικά επαναστατικό. Αναδεικνύοντας τα άμεσα υποκείμενα της ζωής και της δράσης και όχι τις πολιτικές και άλλες διαμεσολαβήσεις.

Η οικοδόμηση ενός τέτοιου κινήματος σε ένα συνολικότερο πλαίσιο θα είναι ο ανοικτός και μη-γραμμικός κόμβος που θα βοηθήσει καθοριστικά την τάση της χειραφέτησης και της ανατροπής να αποκτήσουν ακόμη πιο ξεκάθαρο περιεχόμενο και μορφή. Ανανεώνοντας τις επαναστατικές παραδόσεις του παρελθόντος. Επανασυνδέοντας σε μια χειραφέτηση οπτική το κοινωνικό με το πολιτικό. Απελευθερώνοντας τις επαναστατικές δυνατότητες της εποχής μας.

Εν κατακλείδι

Επιλέγοντας δυο παραδείγματα από τα Ιωάννινα, που από μέσα έζησα -ανάλογα σίγουρα θα υπάρχουν και αλλού- επιχείρησα να περιγράψω με μια εποπτική ταξική ματιά την ενότητα και την σύγκρουση των αντίθετων που μας περικλείει. Μια ενότητα και σύγκρουση αντιθέτων που θα καθορίσει τον επαναστατικό αγώνα κατά τον 21ο αιώνα και θα θέσει σε όλους μας το δίλημμα να επιλέξουμε στρατόπεδο. Οι επαναστάσεις του 20ου αιώνα θα φαντάζουν γιορτή μπροστά στο εύρος και την ένταση της σύγκρουσης κατά τον 21ο αιώνα, που θα παίζεται το παιχνίδι της σωτηρίας του ίδιου του πλανήτη.

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΑΡΓΥΡΟΣ

http://polep.blogspot.com/