Πολιτική και υβριδοποίηση

Ούτε στο κόσμο των ιδεών δεν θα συναντήσουμε ξεκάθαρα πράγματα. Πόσο μάλλον στο χώρο της πολιτικής οπου συχνά οι κοσμοθεωρήσεις, οι πολιτικές αντιλήψεις και τα αντικρουόμενα κοινωνικά, ταξικά και αλλά συμφέροντα αλληλοδιαπλέκονται εντός των ίδιων πολιτικών ρευμάτων και σχηματισμών. Με αφορμή δυο από τα κορυφαία και εχθρικά πολιτικά ρεύματα του 20^ού αιώνα θα σχολιάσουμε το ζήτημα της πολιτικής υβριδοποίησης.

1)ΝΑΖΙ: Ο εθνικοσοσιαλισμός ως ρεύμα που αγκάλιασε το φοβισμένο μικροαστό και εργάτη ήταν ένας τόπος πολύμορφης υβριδοποίησης. Συνυπήρχαν ο φυλετικός διεθνισμός με ένα πανγερμανισμό. Ο φιλοκαπιταλισμός με τον αντικαπιταλισμό , η πίστη στις παραδοσιακές άξιες, στους αρχετυπικούς μύθους και στην κριτική στον τεχνολογικό πολιτισμό, με τον μοντερνισμό και την λατρεία για την ανάπτυξη, την μηχανή και την βιομηχανία.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η λεγόμενη «αριστερή»- «αντικαπιταλιστική» πτέρυγα των ΝΑΖΙ, τα SA(τα τάγματα εφόδου), οι αδερφοί Στράσερ. Που υποστήριζαν την ολοκλήρωση του εθνικής επανάστασης σε κοινωνική με την μετανεωτερική υπέρβαση του διαφωτισμό. Και δίχως να παρεξηγούμαστε αν αυτό σας θυμίζει μεταμοντερνισμό, δεν πέφτετε και πολύ εξω.

Μια πτέρυγα που νίκησε στο δρόμο τις εργατικές - αριστερές -κομμουνιστικές – σοσιαλδημοκρατικές ενώσεις και οργανώσεις. Αυτοί οι λούμπεν εργάτες και μικροαστοί, παίζοντας έντεχνα το παιχνίδι της τρομοκρατίας, της ανασφάλειας, αλλά και της έκφρασης του αντιφατικού μικροαστικού «αντικαπιταλισμού», μίλησαν στις ψυχές των γερμανών. Πείθοντας την Γερμανική αστική τάξη πως είναι η λύση για να μαντρωθούν οι εργατικές μάζες που διεκδικούσαν τα δικαιώματα τους, φέρνοντας τον Χίτλερ στην εξουσία. Φυσικά στην συνέχεια ο Χίτλερ αυτούς τους «πεζοδρομιακούς»- πρώην συντρόφους του- δεν τους χρειαζόταν και αφού δεν μπορούσε να τους μαντρώσει, τους εξόντωσε δίχως έλεος στην νύκτα των μεγάλων κρυστάλλων το 1934.

Αυτή η λούμπεν «αντικαπιταλιστική» πτέρυγα, ήταν η αιτία να δει ο φιλόσοφος Χάιντεγκερ στον Ναζισμό ένα αυθεντικό κίνημα που πάλευε την κυριαρχία της τεχνικής. Αναδεικνύοντας την δύναμη των τευτονικών μύθων σε συνάρτηση με ένα πρώιμο οικολογισμό. Αυτό που ο Ε. Μπλοχ θεώρησε ως νίκη των ΝΑΖΙ πάνω στις μη-σύγχρονες αντιθέσεις. Στην συνέχεια βέβαια ο ίδιος ο Χάιντεγκερ αναγνώρισε την ήττα του κινήματος από την τεχνική, εξαιτίας του πρωτόγονου φυλετισμού του. Που όμως – κατά τον φιλόσοφο- αποτέλεσε ένα κίνημα πρόδομος αυθεντικών κινημάτων του μέλλοντος που θα αναζητούνε και θα αναδεικνύουν το ξεχασμένο «είναι» πάνω στην ύπαρξη. Ένας πολιτικός προσωκρατισμός που συναντάει την προνεωτερικότητα- μετανεωτερικότητα των καπιταλιστικών αδιέξοδων αντιφάσεων. Ο βολονταρισμός συναντάει τον σκεπτικισμό και τον αγνωστικισμό, εκφράζοντας ότι πιο βάρβαρο γέννησε ως τα τώρα η καπιταλιστική – ιμπεριαλιστική βαρβαρότητα.

2) Ο Σταλινισμός -ο «σοσιαλισμός σε μόνο μια χώρα»- ταυτίστηκε με τον μεγαλορώσικο εθνικισμό για να νικήσει την διεθνιστική πτέρυγα των μπολσεβίκων. Για να παγιοποιήσει την αντεπαναστατική στροφή της ΕΣΣΔ.

Σίγουρα ο μεγαλορώσικος εθνικισμός δεν βγήκε από το πουθενά- υπήρξε μέσα στην ανισομερή ρώσικη ψυχή που ψάχνει τσάρους, άγιους και ήρωες. Ένας «αντικαπιταλιστικός» λαϊκισμός που πατούσε πάνω στο ηρωικό και εν πολλοίς μεταφυσικό ρώσικο βολονταρισμό που αγιοποιούσε με την ίδια ευκολία τον Ρασπούτιν αλλά και τους τρομοκράτες των εσέρων και των λαϊκιστών. Από κει είναι βγαλμένος ο λαϊκισμός και η σλαβοφιλία του Μπακούνιν που έψαχνε μυστικές και αόρατες επαναστατικές χούντες που θα καθοδηγούσαν την λαϊκή επανάσταση.

Οι μπολσεβίκοι στην επαναστατική τους φάση προσπάθησαν – στην γραμμή της ανισομερής και συνδυασμένης ανάπτυξης–να συνδυάσουν τον διαλεκτικό ορθολογισμό της μαρξιστικής επαναστατικής κοσμοθεωρίας με τον σχετικά ανορθόλογο ηρωισμό των επαναστατών λαϊκιστών. Και για αυτό τιμούσαν τον ηρωισμό των τρομοκρατών , κρατώντας αποστάσεις από την μανιχαϊκή και μεσσιανική ιδεολογία και πρακτική τους. Στην συνέχεια βέβαια ο ανισόμετρος Ρώσικος μεσσιανισμός και μανιχαϊσμός πήρε κεφάλι μέσω της κυριαρχίας της αντεπαναστατικής τάσης του Σταλινισμού. Με αποτέλεσμα ο Νετσάγιεφ και ο τσάρος να ξαναγεννηθούν στο πρόσωπο του Στάλιν και των αντισταλινικών επιγόνων του.

Και στις δύο περιπτώσεις η ήττα της παγκόσμιας κομμουνιστικής προοπτικής, η αδυναμία των «κάτω», των εργαζόμενων να αυτοχειραφετηθούν γέννησαν τέρατα. Η υβριδοποίηση έστρεψε την εξεγερμένη ψυχή προς τα σκοτεινά ιστορικά συμπλέγματα του παρελθόντος. Φυλετισμός , εθνικισμός , ρατσισμός , αντισημιτισμός. Οι παραδόσεις των καταπιεσμένων έμειναν εγκλωβισμένες στις νεκρές θεωρίες των καταπιεστών.

Κάτι που το συναντάμε και σήμερα στην εποχή του «τέλους των μεγάλων αφηγήσεων” στην συνάντηση του ΝΑΖΙΣΜΟΥ με ΣΤΑΛΙΝΙΣΜΟΥ. Δηλαδή την συνάντηση του φυλετικού διεθνισμού, του εθνικισμού και του «σοσιαλισμού σε μόνο μια χώρα». Όπως είναι το «Εθνικιστικό Μπολσεβίκικο Κόμμα» του Λιμόνοφ ( Αντικαθεστωτικός ποιητής επί Μπρέζνιεφ ) στην Ρωσία του Τσάρου Πούτιν. Ή στα κάθε μας, ο εναλλακτικός και αριστερός εθνοκεντρισμός του “ΑΡΔΗΝ”.. κτλ .

Η υβριδοποίηση όμως γεννάει και θαύματα. Όταν καρδιά και λογισμός συναντήσουν μια συνολική επαναστατική θεώρηση Και τέτοιες συναντήσεις -έστω και για λίγο χρονικό διάστημα- υπήρξαν στην ιστορία. Ένα τελευταίο τέτοιο πείραμα είναι και το κίνημα των Ζαπατίστας. Ένα κίνημα που εμπνέετε από τους μύθους των ινδιάνικων λαών της Τσιάπας στο Μεξικό για να μπολιάσει μια σύγχρονη επαναστατική αναζήτηση που βάζει στο κέντρο της την αντίληψη της αυτοχειραφέτησης των μαζών.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΡΓΥΡΟΣ