Η ΕΞΕΓΕΡΣΗ ΤΗΣ ΓΝΩΣΙΑΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
του Marco Bascetta
16/11/08
[O Marco Bascetta είναι o συγγραφέας των βιβλίων
Radici e Nazioni, Nuove servitu και (μαζί με τον Ν. Montagna) Controimpero: Un Lessico dei Movimenti Globali]
Ίσως τα ΜΜΕ να μην το έχουν κατανοήσει πλήρως. Σίγουρα η κυβέρνηση, η κοινοβουλευτική αντιπολίτευση, μέχρι και τα συνδικάτα είναι πολύ μακριά από το να αντιληφθούν ποια είναι η πραγματική εμβέλεια αυτού του κινήματος. Θα αρκούσε να ακούσουν οποιοδήποτε τμήμα της εθνικής συνέλευσης των φοιτητών, που είναι ακόμα σε εξέλιξη στο πανεπιστήμιο της Ρώμης, για να καταλάβουν ότι πρόκειται για μία γενική εξέγερση της γνωσιακής εργασίας ενάντια στους υφιστάμενους μηχανισμούς εκμετάλλευσης, εδώ και δύο δεκαετίες. Ενάντια σε εκείνη την συνθήκη θρυμματισμού και εκβιασμού που επιβλήθηκε από την ιδεολογία και την αναγκαστική πρακτική του «ανθρώπινου κεφαλαίου». Ενάντια σε εκείνη την ιεραρχική, πυραμιδωτή και αναχρονιστική ιδέα παραγωγής και διάδοσης της γνώσης, που ο καταχρηστικός όρος της «αξιοκρατίας» περιέχει στην ετυμολογία του.
Αυτό που ακούσαμε να αντηχεί στα αμφιθέατρα της Σαπιέντσα, είναι οι διεκδικήσεις και το πρόγραμμα ενός υποκειμένου που αισθάνεται πλήρως παραγωγική δύναμη και όχι, όπως κάποιοι θα ήθελαν, μία πελατεία που καλείται να αγοράσει το εμπόρευμα εκπαίδευση. Ζητάνε εισόδημα, πόρους, εξουσία να μπορούν να αποφασίζουν συλλογικά ως προς τις κατευθύνσεις, τις μορφές, και την οργάνωση του χρόνου. Ζητάνε η πρόσβαση στην παιδεία να καθορίζεται από τις επιθυμίες και τις ανάγκες των ατόμων και όχι από την διαπραγμάτευση ανάμεσα στο κράτος και τις επιχειρήσεις. Ζητάνε την κατάργηση του τριετούς πτυχίου που είναι η μητέρα όλων των ψεύτικων υποσχέσεων και των πραγματικών διακρίσεων. Όσο συγκεκριμένοι και περιγεγραμμένοι είναι οι στόχοι, άλλο τόσο τα περιεχόμενα που διακινούν είναι γενικά, και απευθύνονται σε ολόκληρη την κοινωνία. Από την οικονομική ισότητα, στις ίσες ευκαιρίες. Από την υπεράσπιση του κοινού αγαθού ενάντια στις στρατηγικές ιδιοποίησης που το απειλούν, στην αυτοοργάνωση μιας δημόσιας σφαίρας, σε προφύλαξη από την αρπακτικότητα του ιδιωτικού κεφαλαίου όπως και από τις παρεμβατικές απαιτήσεις του κράτους. Η συνείδηση αυτής της γενικής εμβέλειας, που υπερήφανα διεκδικείται, έχει γίνει κοινή αίσθηση, κίνητρο έμπνευσης για αναρίθμητες παρεμβάσεις. Το πανεπιστήμιο είναι πυροκροτητής, γνωρίζει αυτό που είναι, και ίσως, στις σάλες της εξουσίας, κάποιος αρχίζει να το καταλαβαίνει. Το κύμα περιμένει να το ακολουθήσουν πολλά άλλα κύματα, μεγαλώνοντας τη θύελλα κάτω από τον καταθλιπτικό ουρανό της κρίσης: Ο πολύμορφος κόσμος της επισφαλούς εργασίας, η ανερχόμενη πλημμυρίδα των απολύσεων και των ανθρώπων στο ταμείο ανεργίας, οι επιβαρυμένοι φορολογικά αυτοαπασχολούμενοι, τα ασθενέστερα και τα λιγότερο ασθενή υποκείμενα που καλούνται να πληρώσουν το κόστος της κρίσης. Αυτό ήδη συμβαίνει.
Αλλά από το πανεπιστήμιο ξεκινάει επίσης και μία διπλή προειδοποίηση απευθυνόμενη σε εκείνο το «πράγμα» που ακούει στο όνομα αριστερά. Όχι μόνο το «δεν μας εκπροσωπείται», που φωνάχτηκε με την πιο δυνατή φωνή την Παρασκευή, κάτω από τον οβελίσκο του Μοντετσιτόριο. Αλλά επίσης και μία προειδοποίηση να μην σκεφτούν ούτε αμυδρά να μαζέψουν, όπως προτείνει ο Ναπολιτάνο, εκείνη την σημαία της αυστηρότητας και των θυσιών που το PCI από το ’70 κρατούσε σφιχτά (όπως επίκαιρα υπενθύμισε ο Filippo Ceccarelli στην χθεσινή Repubblica) ξεκόβοντας οριστικά με τις γενιές των νέων και με την ίδια την κατανόηση της συγχρονικότητας.
Το «δεν θα πληρώσουμε την κρίση σας» είναι ένα σύνθημα που πρέπει να παρθεί πολύ στα σοβαρά. Είναι η δικαιολογημένη πεποίθηση ότι ο πλούτος που παράγεται από την κοινωνική συνεργασία, από την γνωσιακή εργασία και τη συλλογική διάνοια, έχει απαλλοτριωθεί, έχει καταστεί τεχνηέντως ένα ελλειπτικό αγαθό και εν τέλει έχει μετασχηματιστεί, μέσω μία τερατώδους θεωρητικής μεταμόρφωσης, σε χρέος και σε συνιστώσα της οικονομικής κρίσης. Τίποτα δεν είναι πιο μισητό στα μάτια αυτού του κινήματος από το ότι ξαναπροτείνεται το «χρέος τιμής», που υποτάσσει σε μία διαδικασία χρέωσης την πολιτισμική ανάπτυξη μιας κοινωνίας.
Η «κάστα» των πολιτικών, το σύστημα των κομμάτων, είναι σύνηθες, μπροστά στην αναπτυσσόμενη αντιδημοτικότητα, να δικαιολογούν τα έξοδα και τα προνόμια τους με το επιχείρημα του «κόστους της δημοκρατίας». Λοιπόν, αν υπάρχει κάτι που δικαιολογημένα θα μπορούσε να ορισθεί ως «κόστος δημοκρατίας», ή ακόμη ως «κόστος πολιτισμού» αυτό είναι το σύστημα εκπαίδευσης, από τα δημοτικά μέχρι τα πανεπιστήμια και πέρα από αυτά. Το να ζητάνε από τους μαθητές και τις οικογένειες τους να το πληρώσουν, είναι σαν να ζητάνε από τους πολιτικούς να πληρώσουν για τον διορισμό τους, δηλαδή να επιστρέψουμε στην αρχαία οικονομική ολιγαρχία. Γιατί οι μαθητές θα πρέπει να επιστρέψουν στο παλιό ταξικό σχολείο;
16/11/08
[O Marco Bascetta είναι o συγγραφέας των βιβλίων
Radici e Nazioni, Nuove servitu και (μαζί με τον Ν. Montagna) Controimpero: Un Lessico dei Movimenti Globali]
Ίσως τα ΜΜΕ να μην το έχουν κατανοήσει πλήρως. Σίγουρα η κυβέρνηση, η κοινοβουλευτική αντιπολίτευση, μέχρι και τα συνδικάτα είναι πολύ μακριά από το να αντιληφθούν ποια είναι η πραγματική εμβέλεια αυτού του κινήματος. Θα αρκούσε να ακούσουν οποιοδήποτε τμήμα της εθνικής συνέλευσης των φοιτητών, που είναι ακόμα σε εξέλιξη στο πανεπιστήμιο της Ρώμης, για να καταλάβουν ότι πρόκειται για μία γενική εξέγερση της γνωσιακής εργασίας ενάντια στους υφιστάμενους μηχανισμούς εκμετάλλευσης, εδώ και δύο δεκαετίες. Ενάντια σε εκείνη την συνθήκη θρυμματισμού και εκβιασμού που επιβλήθηκε από την ιδεολογία και την αναγκαστική πρακτική του «ανθρώπινου κεφαλαίου». Ενάντια σε εκείνη την ιεραρχική, πυραμιδωτή και αναχρονιστική ιδέα παραγωγής και διάδοσης της γνώσης, που ο καταχρηστικός όρος της «αξιοκρατίας» περιέχει στην ετυμολογία του.
Αυτό που ακούσαμε να αντηχεί στα αμφιθέατρα της Σαπιέντσα, είναι οι διεκδικήσεις και το πρόγραμμα ενός υποκειμένου που αισθάνεται πλήρως παραγωγική δύναμη και όχι, όπως κάποιοι θα ήθελαν, μία πελατεία που καλείται να αγοράσει το εμπόρευμα εκπαίδευση. Ζητάνε εισόδημα, πόρους, εξουσία να μπορούν να αποφασίζουν συλλογικά ως προς τις κατευθύνσεις, τις μορφές, και την οργάνωση του χρόνου. Ζητάνε η πρόσβαση στην παιδεία να καθορίζεται από τις επιθυμίες και τις ανάγκες των ατόμων και όχι από την διαπραγμάτευση ανάμεσα στο κράτος και τις επιχειρήσεις. Ζητάνε την κατάργηση του τριετούς πτυχίου που είναι η μητέρα όλων των ψεύτικων υποσχέσεων και των πραγματικών διακρίσεων. Όσο συγκεκριμένοι και περιγεγραμμένοι είναι οι στόχοι, άλλο τόσο τα περιεχόμενα που διακινούν είναι γενικά, και απευθύνονται σε ολόκληρη την κοινωνία. Από την οικονομική ισότητα, στις ίσες ευκαιρίες. Από την υπεράσπιση του κοινού αγαθού ενάντια στις στρατηγικές ιδιοποίησης που το απειλούν, στην αυτοοργάνωση μιας δημόσιας σφαίρας, σε προφύλαξη από την αρπακτικότητα του ιδιωτικού κεφαλαίου όπως και από τις παρεμβατικές απαιτήσεις του κράτους. Η συνείδηση αυτής της γενικής εμβέλειας, που υπερήφανα διεκδικείται, έχει γίνει κοινή αίσθηση, κίνητρο έμπνευσης για αναρίθμητες παρεμβάσεις. Το πανεπιστήμιο είναι πυροκροτητής, γνωρίζει αυτό που είναι, και ίσως, στις σάλες της εξουσίας, κάποιος αρχίζει να το καταλαβαίνει. Το κύμα περιμένει να το ακολουθήσουν πολλά άλλα κύματα, μεγαλώνοντας τη θύελλα κάτω από τον καταθλιπτικό ουρανό της κρίσης: Ο πολύμορφος κόσμος της επισφαλούς εργασίας, η ανερχόμενη πλημμυρίδα των απολύσεων και των ανθρώπων στο ταμείο ανεργίας, οι επιβαρυμένοι φορολογικά αυτοαπασχολούμενοι, τα ασθενέστερα και τα λιγότερο ασθενή υποκείμενα που καλούνται να πληρώσουν το κόστος της κρίσης. Αυτό ήδη συμβαίνει.
Αλλά από το πανεπιστήμιο ξεκινάει επίσης και μία διπλή προειδοποίηση απευθυνόμενη σε εκείνο το «πράγμα» που ακούει στο όνομα αριστερά. Όχι μόνο το «δεν μας εκπροσωπείται», που φωνάχτηκε με την πιο δυνατή φωνή την Παρασκευή, κάτω από τον οβελίσκο του Μοντετσιτόριο. Αλλά επίσης και μία προειδοποίηση να μην σκεφτούν ούτε αμυδρά να μαζέψουν, όπως προτείνει ο Ναπολιτάνο, εκείνη την σημαία της αυστηρότητας και των θυσιών που το PCI από το ’70 κρατούσε σφιχτά (όπως επίκαιρα υπενθύμισε ο Filippo Ceccarelli στην χθεσινή Repubblica) ξεκόβοντας οριστικά με τις γενιές των νέων και με την ίδια την κατανόηση της συγχρονικότητας.
Το «δεν θα πληρώσουμε την κρίση σας» είναι ένα σύνθημα που πρέπει να παρθεί πολύ στα σοβαρά. Είναι η δικαιολογημένη πεποίθηση ότι ο πλούτος που παράγεται από την κοινωνική συνεργασία, από την γνωσιακή εργασία και τη συλλογική διάνοια, έχει απαλλοτριωθεί, έχει καταστεί τεχνηέντως ένα ελλειπτικό αγαθό και εν τέλει έχει μετασχηματιστεί, μέσω μία τερατώδους θεωρητικής μεταμόρφωσης, σε χρέος και σε συνιστώσα της οικονομικής κρίσης. Τίποτα δεν είναι πιο μισητό στα μάτια αυτού του κινήματος από το ότι ξαναπροτείνεται το «χρέος τιμής», που υποτάσσει σε μία διαδικασία χρέωσης την πολιτισμική ανάπτυξη μιας κοινωνίας.
Η «κάστα» των πολιτικών, το σύστημα των κομμάτων, είναι σύνηθες, μπροστά στην αναπτυσσόμενη αντιδημοτικότητα, να δικαιολογούν τα έξοδα και τα προνόμια τους με το επιχείρημα του «κόστους της δημοκρατίας». Λοιπόν, αν υπάρχει κάτι που δικαιολογημένα θα μπορούσε να ορισθεί ως «κόστος δημοκρατίας», ή ακόμη ως «κόστος πολιτισμού» αυτό είναι το σύστημα εκπαίδευσης, από τα δημοτικά μέχρι τα πανεπιστήμια και πέρα από αυτά. Το να ζητάνε από τους μαθητές και τις οικογένειες τους να το πληρώσουν, είναι σαν να ζητάνε από τους πολιτικούς να πληρώσουν για τον διορισμό τους, δηλαδή να επιστρέψουμε στην αρχαία οικονομική ολιγαρχία. Γιατί οι μαθητές θα πρέπει να επιστρέψουν στο παλιό ταξικό σχολείο;
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου