ΑΠΟ ΤΟ ΤΕΙΧΟΣ ….ΣΤΑ ΤΕΙΧΗ!!!!!!!

Το τείχος πραγματικό και συμβολικό σημείο διαχωρισμού  δύο κόσμων 

Ήταν 9 Νοέμβρη του 1989 που έπεσε το τοίχος του Βερολίνου, ξετυλίγοντας το κουβάρι της κατάρρευσης ή της ανατροπής - κατά κάποιους- των καθεστώτων του «υπαρκτού σοσιαλισμού». Επαναφέροντας στην παγκόσμια καπιταλιστική τάξη, μια περιοχή που πειραματίζονταν με ένα μετακαπιταλιστικό- σοσιαλιστικό , όπως το λέγανε-  πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό σύστημα.

Κλείνοντας την περίοδο του ψυχρού πολέμου της καπιταλιστικής Δύσης με την «σοσιαλιστική» Ανατολή. Μια «ισορροπία τρόμου» που από την μία δίχασε τους λαούς και από την άλλη ήταν η κύρια αιτία της χρυσής 35ετίας για τους εργαζόμενους σε Δύση και Ανατολή. Ο λόγος προφανής: ο ανταγωνισμός των δύο συστημάτων ανάγκαζε τους κυβερνώντες σε Ανατολή και Δύση να επιλέγουν ως τρόπο ενσωμάτωσης των λαϊκών και εργατικών τάξεων το «καρότο» και όχι το «μαστίγιο». Κάτι που άλλαξε άρδην τα τελευταία 20 χρόνια με φανερές τις  επιπτώσεις στις ζωές  των  λαϊκών και εργατικών τάξεων. 

Η περίοδος του ψυχρού πολέμου ήταν μια παγκόσμια κατάσταση έκτακτης ανάγκης, ένας πόλεμος χαμηλής έντασης, με θερμές εστίες στο τρίτο κόσμο για τον έλεγχο των πρώτων υλών , της ενέργειας και συνολικότερα για τον αποικισμό των περιοχών που είχαν ακόμη μια εξωτερική σχέση με τον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής. Μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης που σε ένα μακροπρόθεσμο πλαίσιο υπόσκαπτε  την παγκόσμια κερδοφορία του κεφαλαίου για τους λόγους που και πιο πάνω αναφέραμε.  Σε ένα  γεωπολιτικό επίπεδο το Βερολίνο και η Γερμανία ήταν το πλέον ευαίσθητο σημείο της ανοικτής αντιπαράθεσης και το τείχος το συμβολικό και πραγματικό όριο που χώριζε τους δύο κόσμους     

Το τείχος του Βερολίνου απόκλειε τους πολίτες και τους εργαζόμενους της Λ. Δ. Γ από τα εμπορευματικά «καλούδια» της Δύσης , μετατρέποντας τα καταναλωτικά αγαθά σε «απαγορευμένο καρπό».  Τους απόκλειε  από τα αστικά δημοκρατικά ήθη της. αστικά δημοκρατικά ήθη που οι ίδιοι δεν είχαν  στην Λ.Δ.Γ, δίχως από την άλλη να έχει αναπτυχθεί και να δυναμώσει μια  διαφορετική δημοκρατική λογική. Δίχως να έχει αναπτυχθεί μια λογική και πρακτική που θα έδινε την εξουσία πραγματικά και όχι συμβολικά στην εργατική τάξη.

 Αυτό είχε ως αποτέλεσμα οι πολίτες της Λ.Δ.Γ, όπως και συνολικότερα των χωρών του «υπαρκτού σοσιαλισμού», να νιώθουν αποξενωμένοι με την εξουσία του «κράτους τους». Όπως ένιωθαν αποξενωμένοι  και με τα προϊόντα που παρήγαγαν και μοιράζονταν άνισα ανάμεσα στους διευθυντές και τους διευθυνόμενους.

Από την άλλη πλευρά απέκλειε τους πολίτες της Δυτικής ομοσπονδιακής Γερμανίας από το να έρθουν σε  άμεση επαφή με το σχετικά διευρυμένο κοινωνικό κράτος και τα κοινωνικά δικαιώματα των πολιτών της ΛΔ.Γ. Ένα κράτος που έδινε το 25% του ΑΕΠ στο κοινωνικό τομέα. Ένα διευρυμένο κοινωνικό κράτος συστατικό στοιχείο  αυτού του μεταβατικού μετακαπιταλιστικού συστήματος. Αποκλείοντας τους πολίτες της Δυτικής Γερμανίας από μια μικρή εικόνα για το πώς θα μπορούσε να ήταν ένα σύστημα πέρα του καπιταλισμού.

  νοσταλγία….

Απόρροια αυτής της αντιφατικής ιστορικής κίνησης είναι η νοσταλγία που κυριαρχεί στις περιοχές της Ανατολικής Γερμανίας  Μια νοσταλγία για μια ζωή που δεν τόσο ανταγωνιστική όσο τώρα, που ήταν περισσότερο  ανθρώπινη , χαρούμενη και δίχως πολύ άγχος. Με ένα κράτος να τους προσφέρει σχεδόν τα πάντα αρκεί οι ίδιοι να μην έβριζαν και να μην κριτίκαραν την πολιτική ηγεσία.

  Όπως είπε και ο ανατολικογερμανός συγγραφέας Ι. Σούλτσε σε μια εκπομπή στην ελληνική τηλεόραση: «Στην Ανατολική Γερμανία επιτρέπονταν να βρίζεις το αφεντικό σου , αλλά όχι τον Χόνεκερ. Τώρα επιτρέπεται να βρίζες την πολιτική ηγεσία , αλλά όχι το αφεντικό».  Και συνεχίζει: Στην Ανατολική Γερμανία δεν είχαμε καταναλωτικά προϊόντα , τώρα έχουμε,  αλλά έχουμε ένα ηθικό πρόβλημα , γιατί γνωρίζουμε πως μπορεί να τα φτιάχνουν παιδία ή εργαζόμενοι που πληρώνονται με ένα 1, 2 δολάρια την ημέρα.  Δείχνοντας μας με ένα πολύ γλαφυρό τρόπο τις διάφορες των δυο συστημάτων. 

20 έτη μετα ο υπαρκτός καπιταλισμός σε κρίση….κτίζει τείχη

Η ιστορία έκρινε και νομίζω πως έκρινε σωστά, ανεξάρτητα πολιτικών και ιδεολογικών τοποθετήσεων. Η ιστορία επιδιώκοντας  την υβριδοποίηση- ένας τρόπος να ανταλλάξεις ενέργεια , πληροφορία, γνώσεις, δυναμώνοντας την συστημική πλευρά των πραγμάτων- επιλέγει τις original καταστάσεις. Κατά συνέπεια η μάχη ανάμεσα σε ένα ευέλικτο,  βιοπολιτικά υβριδοποιημένο  καπιταλισμό και σε ένα ανελαστικό- θεωρητικά καθαρό αλλά πρακτικά «μπασταρδεμένο»- μισοσοσιαλισμό δεν μπορούσε παρά να βγάλει νικητή τον πρώτο. 

 Στις 9 Νοεμβρίου του 2009 γιορτάστηκε στο Βερολίνο η επέτειος της πτώσης του τείχους και της οριστικής ,όπως πιστεύουν, νίκης του καπιταλισμού επί του κομμουνισμού. Μια νίκη που    ναρκοθετείτε από την παγκόσμια οικονομική κρίση που επίσης υποσκάπτει εκ νέου την κερδοφορία τους. Με τους πολίτες και τους εργαζόμενους  στην Δύση να ζουν την διάψευση των προσδοκιών που γέννησε το 1989,  που γέννησε  ο υπαρκτός καπιταλισμός.     

Μια πύρρεια νίκη, ενός συστήματος που δεν πείθει τους πολίτες του να στρατευτούν στις επιδιώξεις του. Είναι χαρακτηριστικό πως σε μια  δημοσκόπηση που διεξήγαγε η GlobeScan/PIPA για το BBC World Service σε 27 χώρες, μόλις το 11% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι ο καπιταλισμός λειτουργεί σωστά και ότι δεν χρειάζεται εποπτεία και παρέμβαση. Η απογοήτευση του πολύ κόσμου είναι τόσο μεγάλη που  το 23% σκέφτονται πως χρειάζεται ένα άλλο οικονομικό σύστημα καθώς ισχυρίζονται  πως πλέον το σύστημα είναι ελαττωματικό και δεν μπορεί να επιδιορθωθεί(http://www.tvxs.gr/v25615).

Αυτό φυσικά δεν οδηγεί αυτόματα στην οικοδόμηση μιας πολιτικής που μας οδηγεί στο τέλος και  του υπαρκτού καπιταλισμού.  Μας οδηγεί  στην διαπίστωση πως ο υπαρκτός καπιταλισμός το επόμενο διάστημα  θα αναμετρηθεί με την εσωτερική αντιφατική φύση του. Σε μια εποχή που γκρεμίζοντας το τείχος του Βερολίνου οικοδομήθηκαν δεκάδες τείχη παντού. Φαντασιακά, ιδεολογικά, τεχνολογικά  , πολυοδομικά τείχη που διαχωρίζουν τους ανθρώπους , τις τάξεις, τα έθνη,  τα επίπεδα ζωής της ζωντανής εργασίας, Τείχη που διαχωρίζουν τον άνθρωπο και το περιβάλλον, τον άνθρωπο με την φύση του.

Ο 21ός αιώνας σε λίγο κλείνει την πρώτη δεκαετία του με όξυνση των εσωτερικών αντιφάσεων του παγκόσμιου συστήματος.  Είναι νομίζω ανάγκη να εκφραστεί ένας άλλος λόγος που θα μας ενώσει με τις καλύτερες των παραδόσεων της παλαιάς υπόθεσης της χειραφέτησης των καταπιεσμένων.       

Είναι ώρα νομίζω για μια πιο συνολική και  διεισδυτική ανάγνωση των συνθηκών , των αδυναμιών και των ιστορικών δυνατοτήτων. Μια οπτική που μας πάει πέρα από την  συγκυρία , αναδεικνύοντας τα ιστορικά προκείμενα, καθώς και τους πολιτικούς όρους της επιστροφής/  επανεμφάνισης/ επαναθεμελίωσης της επαναστατικής προοπτικής.  Η ιστορία- ελπίζω, επιθυμώ- ξαναπαίζεται από την αρχή και με νέους όρους…

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΡΓΥΡΟΣ

www.argiros.net