Όταν το ανορθόλογο μεταμφιέζεται σε ορθολογικό
στην εφημερίδα των Ιωαννίνων “ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΟΣ ΑΓΩΝ”, το Σάββατο 6 Ιανουαρίου. Η απάντηση δημοσιεύτηκε στο “Η.Α” στις 22 Ιανουαρίου.
Με ενδιαφέρον διάβασα το κείμενο του Σ. Βλέτσα για τα «φετίχ» της αριστεράς, προκαλώντας μου πλείστες διαφωνίες που θα παρακαλούσα να μου δοθεί ο χώρος να εκθέσω.
Καταρχήν ο Σπύρος είναι παλαιός γνωστός, ένας συμπαθής γνωστός. Το όνομα του το έχω συνδέσει στο μυαλό μου με το Μαντζάτο. Ήταν ένας από συνιδιοκτήτες αυτού του μπαρ, που μεγάλωσε γενιές και γενιές και ιδιαίτερα γενιές που υπερασπίζονταν ή υπερασπίζονται τα φετίχ της αριστεράς. Ακόμη θυμάμαι το τελευταίο ιστορικό και περίφημο πάρτι του, κάποια βραδιά του Μάη του 1999, εν μέσω του πολέμου στην Γιουγκοσλαβία, πάρτι που κατέληξε σε μίνι «Δεκεμβριανά», αποδομώντας το μπαρ, που εν πολλοίς είχαμε κτίσει, που εν πολλοίς μας ανήκε.
Και αυτό δεν είναι κάτι περίεργο, πάντα έτσι συμβαίνει στην οικονομία/ κοινωνία της αγοράς. Κάποιοι συσσωρεύουν και κερδίζουν, κάποιοι με ποικίλους τρόπους δικαιολογούν, κάποιοι άλλοι καταναλώνουν και καταναλώνονται, κάποιοι αντιδρούν, κάποιοι καταστρέφουν και αποδομουν, κάποιοι ονειρεύονται πως θα ξανακτίσουν. Τίποτε το μεμπτό, αυτά έχει ο κοινωνικός ανταγωνισμός, αυτά έχει η ταξική πάλη.
Ήμουν και εγώ στην εκδήλωση μνήμης και αντίστασης για τους Εβραίους των Ιωαννίνων. Εκτός από τον συγγραφέα Μιχάλη Σπέγγο, που αναφέρει ο Σ. Βλέτσας, ένας άλλος ομιλητής ήταν ο Σάββας Μιχαήλ.
Ένας στοχαστής που δεν βολεύεται με τη αλλοτριωμένη καπιταλιστική πραγματικότητα. Ένας στοχαστής που υπερασπίζεται την επαναστατική παράδοση του Οκτώβρη του 17, δίχως να δικαιολογεί τον εκφυλισμό της επανάστασης, δίχως από την άλλη να ταυτίζει τον Σταλινισμό με τον Ναζισμό.
Περισώζοντας και αναδεικνύοντας το ουτοπικό πλεόνασμα ενός τέτοιου μεγάλου επαναστατικού γεγονότος.
Ένας στοχαστής επαναστάτης που η λογική του συγγραφέα του άρθρου θα τον «τσουβάλιαζε» στην συνομοταξία των «φετιχοποιημένων» αριστερών. Θα τον ταύτιζε με τους διώκτες του «λαού» του, ο Σάββας Μιχαήλ, είναι Ρωμανιώτης Εβραίος. Συνολικότερα η λογική του συγγραφέα του άρθρου οδηγεί- άθελα του- στην ταύτιση θυμάτων και θυτών του Ναζισμού. Και αυτό είναι το κύριο ηθικό και πολιτικό πρόβλημα του άρθρου του Σ.Β
Το άρθρο εκκινώντας από μια άκρως προβληματική άποψη του ΚΚΕ για το τείχος του Βερολίνου εισάγει μια μανιχαιστική «λογική» καλού-κακού. Το καλό είναι η αγορά, η δημοκρατία , ο δυτικός πολιτισμός. Το κακό είναι ο κόσμος των ανορθολογικών φετίχ, δεξιών και αριστερών. Ταυτίζοντας με αυτό τον τρόπο την άκρα αριστερά με την άκρα δεξιά
Επειδή όμως τα δεξιά φετίχ είναι πολιτικά αφερέγγυα και αδύνατα, στρέφει τα βέλη του στα αριστερά φετίχ που δείχνουν μια ιστορική ανθεκτικότητα. Και πια είναι αυτά τα φετίχ; Μα η αγωνιστική στάση, η πίστη πως μπορεί να αλλάξει αυτή η κοινωνία, τα εργατικά και κοινωνικά δικαιώματα και κατακτήσεις. Δηλαδή αυτά ακριβώς που δεν χωράνε στα στενά και στενόκαρδα όρια που βάζει η οικονομία της αγοράς και ο ολοκληρωτισμός του κεφαλαίου. Τόσο ορθολογισμό λοιπόν δεν τον αντέχουμε, όχι, όχι δεν θα πάρουμε.
Και αν αυτός είναι «φετιχοποιημένος» ανορθόλογος κόσμος της αριστεράς τι μπορούμε να πούμε για τα στερεότυπα της βίαιης καπιταλιστικής πραγματικότητας. Για το φετιχισμό του εμπορεύματος, για την άναρχη και ανορθόλογη λειτουργία της αγοράς; Φαινόμενα που ως ένα σημείο και ο ίδιος ο Σ.Β έχει στηλιτεύσει στο τελευταίο βιβλίο του. Προτάσσοντας μια Επικούρεια στάση λιτοδίαιτης ζωής, που ταιριάζει και με την συγκυρία της οικονομικής κρίσης, αρνούμενος όμως να δει πέρα από αυτό. Για ιστορικούς λόγους να θυμίσω πως ο Επικουρισμός και ο Στωικισμός ήταν περισσότερο έκφραση της κρίσης της πόλης-κράτος και της αρχαίας ελληνικής δημοκρατίας, πάρα λύση στο ιστορικό μπλοκάρισμα της
Ο Σ.Β δεν ανακαλύπτει την Αμερική. Η άποψη του, ως ένα σημείο ηγεμονική στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ, την αναπαρήγαγε όλη αυτή η συντηρητική διανόηση, πρώην αριστεροί οι περισσότεροι που στήριξαν τον Μπους. Όπως και η λάιφσταϊλ κοσμοπολίτικη διανόηση της εσπερίας επηρεασμένοι και ακόλουθοι των «νέων φιλοσόφων». Προϊόντα της παρακμής και του εκφυλισμού και του Μάη του 68. Πρώην Γάλλοι Μαοϊκοί και αυτοί που «πέταξαν τα απόνερα μαζί με το παιδί» ταύτισαν Ναζισμό και Κομμουνισμό. Στηρίζοντας το Δυτικό τρόπο ζωής, την καπιταλιστική οικονομία- κοινωνία, τις ιμπεριαλιστικές επιλογές της Δύσης. Θεωρώντας περίπου ως αρχαϊσμό τα δικαιώματα και τις ανάγκες των εργαζόμενων, της νεολαίας, το δικαίωμα στην αντίσταση των εργαζόμενων και των λαών.
Στην Ελληνική εκδοχή της η λάιφσταϊλ αριστερή διανόηση, ύστερα από τον έρωτα της με την κομμουνιστική ανανέωση ή με τους διάφορους δρόμους αριστερής ριζοσπαστικότητας, ανακάλυψε τα καλά του κυβερνητισμού, τα καλά των ευρωπαϊκών προγραμμάτων. Τα καλά της αγοράς, του μάρκετινγκ και τις μπίζνες. Εφηύρε τον εκσυγχρονισμό και τον εξορθολογισμό, στήριξε με τα «μπούνια» τον Σημίτη. Υπερασπίστηκε με νεοφώτιστο πάθος της οικονομική ενοποίηση, την μπουρδολογία της ισχυρής Ελλάδας, την οικονομική μεγέθυνση μέσω των ευρωπαϊκών κονδυλιών που οι ίδια διαχειρίζονταν.
Που μας οδήγησαν άραγε αυτές οι πολιτικές που και σήμερα κάποιοι, όπως και ο Σ.Β, τις υπερασπίζονται, κατηγορώντας τον νυν πρωθυπουργό πως δείχνει ανοχή σε «ανορθόλογες» συμπεριφορές υπεράσπισης κεκτημένων;
Μήπως δεν μας οδήγησαν στις αρπαχτές, στα κόλπα του χρηματιστηρίου, μήπως δεν μας οδήγησαν στην διάλυση των εργασιακών σχέσεων, μήπως δεν μας οδήγησαν στην Κούνεβα; Μήπως δεν οδήγησαν στο να μπούνε «δερβέναγες» οι «ορθολογιστές» τεχνοκράτες των Βρυξελλών; Όλα τα παραπάνω μήπως επί Σημίτη δεν ετοιμάστηκαν και εφαρμόστηκαν και μετά; Αυτός είναι λοιπόν ο κόσμος της ορθολογικής διαχείρισης των πραγμάτων που τα φετίχ της αριστεράς διαλύουν;
Ο Σ.Β όπως και πολλοί άλλοι της γενιάς του έχουν πάψει από καιρό να πιστεύουν στην ουτοπία, αν πίστεψαν ποτέ και δεν ήταν μόδα του 70. Η ουτοπία δεν έχει σχέση με μια ανορθόλογη αντίληψη των πραγμάτων. Η ουτοπία δεν έχει σχέση με την μυθολογία των πάσης φύσεως εξουσιών. Έχει ένα βαθύ και ανατρεπτικό ορθολογικό χαρακτήρα, είναι η δυνατότητα που ακόμη δεν έχει γίνει πραγματικότητα. Είναι το δυνάμει- ενεργεί του Αριστοτέλη, συσχετίζεται οντολογικά με το ορθολογικό πλαίσιο των μύθων του Πλάτωνα Είναι η αρχή της ελπίδας του Ε. Μπλοχ, το συμβάν του Μπαντιού.
Το ζητούμενο είναι να βρούμε εργαλεία να αναλύουμε τα φαινόμενα, δημιουργώντας του όρους η οικονομική και πολιτική εξουσία να περάσει όσο γίνεται σε ποιο πολλούς. Να κατανοούμε την διαλεκτική των πραγμάτων που ιστορικά μπορεί να γεννήσει θαύματα και τέρατα και να τα «στρατεύσουμε» στην αλλαγή αυτού του άκαρδου απάνθρωπου κόσμου. Και αν αυτό σε κάποιους τους φαίνεται ανορθόλογο ίσως και μεταφυσικό, το «μοναστήρι» να είναι καλά, ας μείνουν στα “αποθέματα” τους, είναι αρκετά για ζήσουν λίγα χρονάκια ακόμη. Ύστερα το δίκαιο της εξέγερσης, για να θυμηθούμε και κάποιον παλαιό αγαπημένο του Σ.Β, τον Μάο, θα τους παρασύρει…
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΡΓΥΡΟΣ
Η ΣΥΝΈΧΕΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ: http://argiros.net/?p=1322
ΑπάντησηΔιαγραφή