Η ισχύς εν τι ενώσει

Το ΙΚΕΑ έσκασε μύτη, τρομοκρατώντας ήδη μια κατατρομοκρατημένη αγορά που δεν ξέρει τι να κάνει για να τα βγάλει πέρα. Την νύφη  θα την πληρώσουν και οι εμποροϋπάλληλοι που θα δουλέψουν παραπάνω δίχως να πάρουν το ρεπό της 2 Ιανουαρίου,  αφού πέφτει Κυριακή. Ναι ‘ναι και ευχαριστημένοι θα πουν κάποιοι, αν δεν το σκέφτονται και οι ίδιοι, αφού έχουν δουλειά και πληρώνονται. Η ανεργία και η απληρωσιά  θερίζει  και η αγορά στενάζει με δεκάδες μαγαζιά, μικρά και μεγαλύτερα να κλείνουν. Αλλά και στο περίφημο ΙΚΕΑ τα πράγματα δεν είναι καλύτερα: 590 ευρώ μικτά, καμιά 300 καθαρά, θα παίρνει η πλειοψηφία των εργαζόμενων και χαίρονται μα και πως θα μπορούσαν να κάνουν και διαφορετικά, αφού και μέσο έβαλαν να πιάσουν δουλειά στο εν λόγω πολυκατάστημα. Εκεί έχουν φτάσει εδώ και πολύ καιρό την συνείδηση των εργαζόμενων τόσο οι κυρίαρχες ελίτ, όσο όμως και οι εκπρόσωποι τους στα συνδικάτα.



υπερσυσσώρευσης αποτέλεσμα αλλά και μορφή ζωής

Όμως σε καμιά περίπτωση δεν θα πρέπει να δαιμονοποιούμαι τα γεγονότα: Η εμφάνιση των πολυεθνικών, όπως και των πολυκαταστημάτων είναι απόρροια της ανάπτυξης, ναι αυτής της στρεβλής και απάνθρωπης καπιταλιστικής ανάπτυξης, στα πλαίσια της παγκοσμιοποιημένης αγοράς. Απόρροια της συγκεντροποίησης συσσωρευμένων κεφαλαίων που ψάχνουν τρόπους για να βγάλουν κέρδη και υπεραξίες.

Άρα είναι το αποτέλεσμα της κρίσης υπερσυσσώρευσης του πλούτου και των  παραγωγικών δυνάμεων που βρίσκονται εγκλωβισμένες στην μπλοκαρισμένη καπιταλιστική κρεατομηχανή. Κάποια από αυτά τα κεφάλαια μετατρέπονται σε «σπρεντς» και «φούσκες» τινάζοντας την παγκόσμια οικονομία στο αέρα
Κάποια αλλά παίζοντας με το χαμηλό εργασιακό κόστος χωρών που δεν έχουν υψηλή οργανική σύνθεση κεφαλαίου ή δημιουργώντας κατά κυριολεξία πλωτά εργοστάσια, που δεν έχουν κανενός είδους εργασιακό έλεγχο από καμιά εργατική επιθεώρηση, δημιουργούν υπεραγορές εμπορευμάτων, διοχετεύοντας εκεί τις μπλοκαρισμένες υπεράξιες.
Υπεραγορές και πολυκαταστήματα που δεν είναι μόνο τόποι να αγοράσεις εμπορεύματα, αλλά  είναι και  ένας τρόπος να ζεις, να διασκεδάσεις, να συμμετέχεις άνεργα σε ένα ομοίωμα «δημόσιου χώρου». Να επικοινωνήσεις, να χαρείς και με  ένα απόλυτα ακίνδυνο- για το σύστημα- και αλλοτριωμένο τρόπο να εκφράσεις  την μοναδικότητα σου που συμπιέζεται και εκβιάζεται από ένα βάρβαρο καπιταλιστικό σύστημα. Οι υπεραγορές είναι η  βιοπολιτική ύπαρξη ενός «περιχαρακωμένου» κοινού. Το ΙΚΕΑ και κάθε ΙΚΕΑ είναι η πολύμορφη έκφραση ενός μεταφερόμενου  κοινωνικού εργοστάσιου εμπορευμάτων και  μαζικού τρόπου ζωής που όμως  και αυτό με την σειρά του σε μια περίοδο κρίσης μπαίνει και αυτό σε κρίση.
Δεν είμαστε σε θέση αυτή την στιγμή να πούμε πια θα είναι η εξέλιξη των μορφων ζωής των πολυκαταστημάτων ύστερα από την δημιουργική καταστροφικότητα της κρίσης, όπως λέει και ο Σουμπέτερ. Σίγουρα όμως δεν πρόκειται να επιστρέψουμε σε μια εικόνα τα αγοράς με τα δεκάδες μικρά και μεγαλύτερα μαγαζάκια. Δηλαδή στην εικόνα μιας αγοράς που κυριαρχείτε από την μικρή εμπορευματική παραγωγή και όχι από την μεγάλη εμπορευματική παραγωγή και διανομή.
Ναι κατά κάποιο ζούμε το θάνατο του εμποράκου, παρόλο που ακόμη και σε μια αγορά που θα κυριαρχούν τα πολυεθνικά πολυκατάστημα, πάντα θα υπάρχει χώρος για εμποράκους, έστω και αν  σε κάποιες περιπτώσεις θα εργάζονται ως ανεξάρτητοι συνεργάτες πολυεθνικών.
Τι θα μπορούσε άραγε να συμβεί για να μην κλείσουν τα δεκάδες ή εκατοντάδες μικρομάγαζα. Κακά τα ψέματα να αλλάξει πολιτική ο τόπος  και να σταματήσει η λαίλαπα της πολιτικής της κυβέρνησης- ΕΕ -ΔΝΤ-κεφαλαίου.  Η λύση περνάει μέσα από την ενίσχυση του εργατικού εισοδήματος που  θα στηρίξει με την σειρά του τα μικρομάγαζα. Άρα οι μικρέμποροι θα πρέπει άμεσα να στηρίξουν και να ενισχύσουν τον εργατικό αγώνα  Η Κινεζοποίηση των μισθών θα μετατρέψει σε κόλαση και τις δικές τους ζωές. Η κρίση άλλωστε είναι κρίση του εργατικού μισθού που δεν επαρκεί να καλύψει και τα στοιχειώδη των αναγκών.

Ουτοπία και επιστήμη
Η λύση  επίσης περνάει μέσα από την αλλαγή της αντίληψης πως ο καθένας  μόνος του μπορεί και να σωθεί.. Απέναντι σε ένα θηρίο μόνο η ισχύς εν τι ενώσει μπορεί τους σώσει. Όπως και στην περίπτωση της εταιρίας «ΔΩΔΩΝΗ» έτσι και εδώ οι ανεξάρτητοι παραγωγοί θα πρέπει να ενωθούν σε συνεταιριστική βάση για να αντιμετωπίσουν κολοσσούς συγκεντροποίησης κεφαλαίου και ισχύς.
Φυσικά αν αυτό φαντάζει μια φορά δύσκολο για τους κτηνοτρόφους αυτό είναι δέκα για τους μικρέμπορους και ελεύθερους επαγγελματίες που έχουν ως ύψιστη αξία την μικρή ατομική περιούσια. Μόνο που αυτή δεν θα καταργηθεί,  αλλά θα ενωθεί με άλλες, για να αντιμετωπίσουν μια μεγάλη, που θα τους καταπιεί και ύστερα δεν θα χουν παρά την εργατικής τους δύναμη, αν την έχουν και αυτή και δεν είναι παρίες. Το μαγαζί γωνία, μπορεί να παραμείνει μαγαζί γωνία, αλλά να συνεργάζεται, αντί να ανταγωνίζεται, άλλα μαγαζιά γωνιές.  Η οικοδόμηση αυτού του κοινού, στην κατεύθυνση μιας  κοινωνίας συνεταιρισμένων παραγωγών που θα έχει ως βάση τις κοινωνικές ανάγκες και δικαιώματα  ίσως και να είναι μια λύση για να μην φάμε ο ένας τον άλλον.
Ουτοπικός σοσιαλισμός ίσως πουν κάποιοι που περιμένουν την σοσιαλιστική ανατολή που περνάει μέσα από την κατάκτηση της εξουσίας από συγκεκριμένα κόμματα και φορείς. Ουτοπικός σοσιαλισμός με τον τρόπο που τον ορίζει ο Ε. Μπλοχ – ως μη γινόμενη ακόμη δυνατότητα- θα το δεχτώ.
Μόνο που έτσι μιλάμε για τον επιστημονικό συνδυασμό των δυνατοτήτων που δημιουργεί η υπεραναπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων, η δυναμική της γενικής κοινωνικής διανοίας και η δυνατότητα να πάρουν την υπόθεση στα χέρια αυτοί που σήμερα δεν  ελέγχουν τους όρους της ζωής τους, αν και παράγουν τον κοινωνικό πλούτο.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΡΓΥΡΟΣ