ΑΥΤΟΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΑΙ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΣ


Μια συντροφική ανάγνωση του βιβλίου του Μιχάλη
Ράπτη(Πάμπλο)-
Πολιτικά κείμενα-ελληνικά γράμματα- Αθήνα 2006

Στο «στρατό»του Ξενία Ιωαννίνων που έπεσε όρθιος
και στις μάχες που έρχονται και θα κρίνουν πολλά!!!.

Δ. Αργυρός

«..το να προχωράμε την κυριαρχία στη μάζα μάλλον παρά
στους κρείττοντας , που είναι λίγοι , θα μπορούσε να
φανεί ότι συνεπάγεται κάποιες δυσκολίες αλλα που μπορούν
στην πραγματικότητα να ξεπεραστούν…Πράγματι η μάζα, αν
και αποτελείται από άτομα που αν παρθούν μεμονωμένα δεν
έχουν μεγάλη άξια, μπορούν, άμα μαζευτούν, ν’
αποδειχθούν ανώτερα από κείνα που έχουν άξια- κι αυτό ,
όχι κατά τρόπο ατομικό , αλλα σαν ολότητα.. Γιατί ,
καθώς είναι πολλοί, καθένας εχει το μερίδιο του αρετής
και σοφίας που κάνει τη μάζα σαν ένα ον μοναδικό, με
πολλά πόδια , πολλα χέρια, πολλές αισθήσεις και επίσης
πλούσιο σε μορφές χαρακτήρα και ευφυΐας…»
Αριστοτέλης

«Η Αυτοδιαχείριση εχει γίνει συνώνυμο της σοσιαλιστικής
δημοκρατίας , δηλαδή του καθεστώτος που χαρακτηρίζει τη
μεταβατική κοινωνία που διαδέχεται τον καπιταλισμό.. Η
αυτοδιαχείριση είναι λοιπόν συνώνυμο της δημοκρατικής
οργάνωσης και διαχείρισης της μοντέρνας κοινωνικής ζωής
, στον πλούτο και την πολυπλοκότητα της… »
Μιχάλης Ράπτης


Έκλεισαν 10 χρόνια από το θάνατο του έλληνα στοχαστή και
επαναστάτη Μιχάλη Ράπτη, ιδρυτικού στελέχους της 4ης
διεθνούς για 20 χρόνια(1942-62). Γνωστός στους
επαναστατικούς κύκλους και ως Michel Pablo. Τιμώντας τα
δέκα χρόνια του θανάτου του (20/2/1996) τα «ελληνικά
γράμματα» έκδωσαν ένα βιβλίο με κείμενα του για την
αυτοδιαχείριση, την άμεση δημοκρατία, το σοσιαλισμό, τον
ρόλο του « επαναστατικού κόμματος», τις απόπειρες
αυτοδιαχείρισης στην Γιουγκοσλαβία και Αλγερία, θέματα
που ο σ.Pablo εχει προσφέρει στην επαναστατική παράδοση
πλούσιο θεωρητικό και πολιτικό έργο. Καθώς για τον
Michel Pablo η αυτοδιαχείριση και οι μορφές άμεσης
δημοκρατίας είναι το ουσιαστικό περιεχόμενο του
σοσιαλισμού και όχι η κρατικοποίηση και ανάπτυξη των
παραγωγικών δυνάμεων. «…Η Αυτοδιαχείριση της οικονομίας
και του κράτους από τους δημοκρατικά οργανωμένους
εργαζόμενους, παραγωγούς και πολίτες αντιστοιχεί στην
πραγματική ουσία του σοσιαλισμού ως σύστημα το οποίο
μετατρέπει τους εργαζόμενους από παραγωγούς σε γνήσια
κυβερνώσα τάξη.». Αντίστοιχα οι εναλλακτικές εκδόσεις
στην σειρά ιστορική μνήμη έκδωσαν μια σειρά από πολιτικά
κείμενα του Μιχάλη Ράπτη- Πάμπλο με τίτλο Ο ΤΡΟΤΣΚΥ ΚΑΙ
ΟΙ ΕΠΙΓΟΝΟΙ- Εναλλακτικές εκδόσεις 2006.





Το βιβλίο των «ελληνικών γραμμάτων»εντάσσεται σε μια
ενδιαφέρουσα όσο και αναγκαία συζήτηση για το ζήτημα της
ανεπάρκειας του καπιταλιστικού μοντέλου να δώσει λύσεις
στα μεγάλα προβλήματα της εποχής μας. Αλλα και στην
συζήτηση για την ολοφάνερη και απόλυτη αποτυχία του
«υπαρκτού σοσιαλισμού» να απαντήσει αποτελεσματικά στο
καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής. Όπως και για το ανοικτό
ζήτημα υπέρβασης ή μη του καπιταλιστικού τρόπου
παραγωγής.

Αυτή η συζήτηση αποκτάει μια δραματική επικαιρότητα,
ιδιαίτερα σε μια ιστορική περίοδο που:

α)κλείνουμε 16 χρόνια από το ιστορικό γεγονός της
κατάρρευσης των «σοσιαλιστικών» καθεστώτων, ένα πολιτικό
γεγονός που έκλεισε την περίοδο κοινωνικών πειραματισμών
που γέννησε η οκτωβριανή επανάσταση καθορίζοντας τραγικά
την ιστορία του 20ου αιώνα.

Β) η κατάρρευση των δίδυμων πύργων εισάγει την ανθρώπινη
ιστορία σε μια κατάσταση παρατεταμένου παγκόσμιου
πόλεμου, όπου το παγκόσμιο κεφάλαιο εξορμά για να
κατακτήσει την ενεργειακή λεία των χωρών που δεν έχουν
ενσωματωθεί στην νέα τάξη πραγμάτων. Εξαπολύοντας,
ταυτόχρονα, στο κέντρο των καπιταλιστικών μητροπόλεων
ένα ολοκληρωτικό πόλεμο στις υποτελείς τάξεις,
καταργώντας κάθε έννοια συλλογικού δικαιώματος στην
εργασία, στην ποιότητα ζωής, στους ελεύθερους χώρους,
στο περιβάλλον.

Γ) ένα νέο κίνημα παγκόσμιας αντίστασης αναδεικνύεται με
αντιφατικούς όρους και στρατηγικές ανεπάρκειες. Ένα
κίνημα που εξαπλώνεται από τα δάση του Μεξικού και τις
φαβέλες της εξεγερμένης Λατινική Αμερικής, έως και τους
καυτούς δρόμους των Παρισιών, τις παραγκογειτονίες της
Ραμάλας, του νοτίου Λιβάνου και της Βαγδάτης Ενα κίνημα
που ανοίγει αντικειμενικά το δρόμο για να ξανατεθεί, σε
ενθέτω χρόνο, κάτω από άλλους όρους, το ζήτημα της
υπέρβασης του καπιταλιστικού συστήματος και της
οικοδόμησης μιας εναλλακτικής κοινωνικής και οικονομικής
οργάνωσης που ιστορικά ονομάσθηκε σοσιαλισμός, ως η
κατώτερη κοινωνική βαθμίδα του και κομμουνισμός ως την
ολοκληρωμένη κοινωνική βαθμίδα του εντός μιας ενιαίας
κοινωνικής ολότητας στα πλαίσια μιας ιστορικής
διαδικασίας.

Με την βοήθεια του βιβλίου του Michel Pablo θα
αποπειραθούμε να πάρουμε μια θέση για το τι συνέβηκε
στις χώρες του «υπαρκτού σοσιαλισμού», αλλά και για το
ζήτημα της αυτοδιαχείρισης στις μεταβατικές κοινωνίες
ανάμεσα στο καπιταλισμό και τον κομμουνισμό, που σύμφωνα
με τους κλασικούς της επαναστατικής παράδοσης
πραγματώνεται η επαναστατική μετατροπή της μιας
κοινωνίας στην άλλη. Σε αυτή την μεταβατική κοινωνία που
πολιτικά ονομάστηκε επαναστατική δικτατορία του
προλεταριάτου. Που για τους κλασικούς του μαρξισμού δεν
είναι αυτό που βιώσαμε στα καθεστώτα της ανατολής αλλα
είναι η άνθηση της πραγματικής δημοκρατίας «για όλη την
προλεταριακή τάξη, για όλα τα φτωχά στρώματα που
συνδέονται με το προλεταριάτο..», όπως λέει και ο Michel
Pablo

Από την διαρκή και την προδομένη… στο γραφειοκρατικό
κράτος .

Είναι ιστορικά γνωστό πως ο Λ.Τρότσκι ηγετική μορφή της
οκτωβριανής επανάστασης, οργανωτής του κόκκινου στρατού
ήρθε σε ανοικτή σύγκρουση με τον ηγέτη της
μετα-λενινιστικής ΕΣΣΔ Ι.Στάλιν όταν ο τελευταίος
εκφράζονταν συντηρητικές τάσεις, τα γραφειοκρατικά
στρώματα αλλα και την κούραση των λαϊκών μαζών από
παρατεταμένη επαναστατική και πολεμική περίοδο ανακήρυξε
σαν επίσημη καθεστωτική αντίληψη της ΕΣΣΔ τον
«σοσιαλισμό σε μια μόνο χώρα».

Την άποψη δηλαδη πως η ΕΣΣΔ μπορει να κτίσει μόνη της
σοσιαλισμό μέσα στα στενά όρια των κρατικών της δομών.
Ξεκινώντας ένα τιτάνιο έργο να αναπτύξει τις παραγωγικές
δυνάμεις, που σε κάποια ιστορική στιγμή θα υπέρβαιναν
την ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων στην καπιταλιστική
δύση. Μια εθνοκεντρική θεωρία που οι ρίζες της
βρίσκονται στις αντιλήψεις της 2ους διεθνούς. Αντιλήψεις
που θεωρούσαν ότι η ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων
αποκτάει ένα αντικειμενικό επαναστατικό χαρακτήρα
ανεξάρτητα από το χαρακτήρα των παραγωγικών σχέσεων. Ο
«σοσιαλισμός σε μια μόνο χώρα» αποτελεί ένα
γραφειοκρατικό κακέκτυπο της αντίληψης της 2ας διεθνούς
εντός μιας οικονομικά καθυστερημένης χώρας. Και όχι στα
πλαίσια μιας βιομηχανικά αναπτυγμένης χώρας, όπως το
τοποθετούσε το κλασικό εξελικτικό και ταυτόχρονα
γραμμικό σχήμα της 2ας διεθνούς.

Ο «σοσιαλισμός σε μόνο μια χωρα» είναι η έκφραση της
ηγεμονίας της τάσης για μια γρήγορη, βίαιη, και από τα
«πάνω» συσσώρευση κεφαλαίου, που αντικειμενικά και σε
τελευταία ανάλυση και υποκειμενικά αποκτούσε
καπιταλιστικό πρόσημο. Αναπαράγοντας τον φετιχισμό του
εμπορεύματος και το νόμο της αξίας. Ένας βίαιος
κρατικιστίστικός παραγωγισμός με θύματα την εσωτερική
δημοκρατία, τα εργατικά δικαιώματα και το φυσικό
περιβάλλον. Μια διαδικασία που γέννησε την ολοκληρωτική
κυριαρχία του στρώματος των γραφειοκρατών και του
μεγαλορωσικού σωβινισμού και στο τέλος οδήγησε στην
παράδοση των σοβιετικών δομών στην νέα τάξη πραγμάτων
και την μετατροπή της γραφειοκρατίας σε μια «ιμιτασιόν»
μαφιόζικη αστική τάξη.

Ο Λ. Τρότσκι διαφωνώντας με αυτή την ολότελα
αντιμαρξιστική και οικονομίστικη αντίληψη του
«σοσιαλισμού σε μόνο μια χώρα» επέμενε στην πολιτική και
στρατηγική αντίληψη της διαρκούς επανάστασης. Αυτό δεν
σήμαινε πως έπρεπε η ΕΣΣΔ να εξάγει με την βοήθεια του
κόκκινου στρατού την σοσιαλιστική επανάσταση σε όλο τον
κόσμο, όπως του προσάπτανε οι αντίπαλοι του αλλά πως η
σοσιαλιστική επανάσταση ξεκινάει σε μια εθνική βάση αλλα
ολοκληρώνεται σε μια παγκόσμια κλίμακα. Και πάνω σε αυτή
την παγκόσμια κλίμακα ολοκληρώνεται και η σοσιαλιστική
αναδιοργάνωση της κοινωνίας. Πόσο μάλλον όταν έχουμε να
κάνουμε με μια μισοφεουδαρχική χώρα όπως ηταν η τσαρική
Ρωσία. Ο Λ. Τρότσκι πίστευε πως αυτή η κοινωνική δύναμη
που μπορούσε να επιλύσει τα άλυτα αστικοδημοκρατικά
ζητήματα ήταν η ιδία η εργατική τάξη παλεύοντας για την
σοσιαλιστική αναδιοργάνωση της χώρας.

Η ΕΣΣΔ σύμφωνα με τον Λ. Τρότσκι έπρεπε να οικοδομήσει
ένα μεταβατικό εργατικό κράτος όπου τα εργατικά
σοβιέτ(δομές άμεσης δημοκρατίας) με την συμπαράσταση του
μπολσεβίκικου κομμουνιστικού κόμματος θα αναπτύξουν μέσω
της δημοκρατικής εργατικής συμμετοχής τις παραγωγικές
δυνάμεις πάνω σε μια νέα σοβιετική διάρθρωση των
παραγωγικών σχέσεων, ενισχύοντας την παγκόσμια
επαναστατική διαδικασία, περιμένοντας την επόμενη
ιστορική καπιταλιστική κρίση, για να αποκτήσει η
επαναστατική διαδικασία παγκόσμια χαρακτηριστικά.

Αυτή η εξέλιξη θα είχε ως αποτέλεσμα η εξουσία να
παραμείνει στα χέρια των εργατών και όχι το μπολσεβίκικο
κόμμα να αντικαταστήσει τα σοβιέτ των εργατών-αγροτών –
στρατιωτών και ύστερα η γραφειοκρατική σταλινική κάστα
να αντικαταστήσει το ίδιο το κόμμα, προχωρώντας σε
αιματηρές εκκαθαρίσεις διαφωνούντων με αποτέλεσμα το
μπλοκάρισμα της παγκόσμιας επαναστατικής διαδικασίας,
όπως φάνηκε π.χ στην ισπανική επανάσταση και στην
εξέγερση του Δεκέμβρη στην Ελλάδα, όπου οι επαναστατικές
δυνάμεις έγιναν ουρά των εθνικών αστικών δημοκρατικών
δυνάμεων.

Οι σταλινικές εκκαθαρίσεις που εξόντωσαν κάθε μορφή
εσωτερικής αντιπολίτευσης, οδήγησαν το πολιτικό χώρο του
τροτσκισμού στην γραμμή της πολιτικής επανάστασης. Η
γραμμη της πολιτικής επανάστασης έβαζε σαν καθήκον των
παγκόσμιων επαναστατικών δυνάμεων να υπερασπιστούν την
παραγωγική βάση του εργατικού κράτους, δηλαδη την ΕΣΣΔ
και να ανατρέψουν με επαναστατικό τρόπο την σταλινική
γραφειοκρατική ελίτ. Οικοδομώντας την 4η διεθνή σαν την
νέα οργανωμένη παγκόσμια πρωτοπορία των αντισταλινικών
κομμουνιστικών δυνάμεων. Επιμένοντας ο Λ. Τρότσκι έως
την στιγμή της δολοφονίας του από πράκτορες του
σταλινικού καθεστώτος στο Μεξικό στην υπεράσπιση της
εργατικής παραγωγικής βάσης της Σοβιετικής Ένωσης,
απέναντι και σε δικούς του συντρόφους. Ας μην ξεχνάμε
ότι η τελευταία μεγάλη μάχη του Λ. Τρότσκι είναι μέσα
στο εσωτερικό της 4ης διεθνούς ενάντια στις λογικές
μη-υπεράσπισης της ΕΣΣΔ απέναντι σε μια ενδεχόμενη
στρατιωτική επίθεση των καπιταλιστικών δυνάμεων. Πάλεψε
ενάντια στην άποψη, μέσα στους κόλπους της 4ης διεθνούς,
ότι η ΕΣΣΔ ηταν ένα γραφειοκρατικό ολοκληρωτικό καθεστώς
ή ένα κρατικοκαπιταλιστικό καθεστώς , οπότε σύμφωνα με
αυτές τις δυνάμεις οι διεθνιστικές επαναστατικές
δυνάμεις δεν έπρεπε να στηρίξουν κανένα από τα εμπόλεμα
μέρη στο παγκόσμιο πόλεμο που ερχόταν. Ανάλογες
αντιλήψεις έκφρασε και ο έλληνας επαναστάτης Α. Στίνας.
Για την τελευταία μάχη του Λ. Τρότσκι βλέπε: Στην
υπεράσπιση του Μαρξισμού – Αλλαγή - Αθήνα 1980.

Ο Μιχάλης Ράπτης σαν ένα ηγετικό στέλεχος της 4ης
διεθνούς πριν και μέσα στο πόλεμο υπερασπίσθηκε με
σθένος την ΕΣΣΔ απέναντι στο καπιταλισμό και τον
φασισμό. Θεωρώντας όπως και η πλειοψηφία της 4ης
διεθνούς, μέσα από μια γραμμική και όχι διαλεκτική
λογική, πως ύστερα από το τέλος του πόλεμου, θα
ξαναφυσήξει ένας νέος επαναστατικός άνεμος που θα
ανατρέψει την δικτατορία των γραφειοκρατών στην Ανατολή
και του κεφαλαίου στην Δύση. Αλλα αυτό όχι μόνο δεν
συνέβηκε αλλα είχαμε αντίθετα την απόλυτη κυριαρχία της
σταλινικής γραφειοκρατίας και την πλήρη ηγεμονία του
κεφαλαίου στην δυτική Ευρώπη. Ένα γεγονός που έβαζε
ζήτημα επανεξέτασης του χαρακτήρα των γραφειοκρατικών
εργατικών κρατών. Γράφει σχετικά ο Μιχάλης Ράπτης«Εκείνη
την εποχή όπου ιδρυόταν η «τετάρτη διεθνή» που
προετοιμαζόταν και συνέχεια ξεσπούσε ο β’ Παγκόσμιος
Πόλεμος, οι μαρξιστές επαναστάτες, που αντιπροσωπεύονταν
αναμφισβήτητα από το κίνημα που εμψύχωνε ο Λ. Τρότσκι,
βάσιζαν τις επαναστατικές τους προοπτικές στην
αναπόφευκτη πτώση της γραφειοκρατίας και στην
εγκαθίδρυση της σοβιετικής δημοκρατίας στη σημερινή
Ρωσία, στη διάρκεια ή αμέσως μετα το β’ Παγκόσμιο
Πόλεμο. Στην αντίθετη περίπτωση θεωρούσαν ότι έπρεπε να
επαναεξεταστεί το όλο ζήτημα»

O Μιχάλης Ράπτης θα αποπειραθεί να απαντήσει στις νέες
συνθήκες στηρίζοντας ολόψυχα την επαναστατική κατάσταση
που άνοιξε στο λεγόμενο τρίτο κόσμο (Αλγερία,
Κούβα…κτλ), στηρίζοντας πτέρυγες της γραφειοκρατίας που
αποπειράθηκαν κάποια «από τα πάνω» μεταρρύθμιση στο
σταλινικό γραφειοκρατικό μοντέλο, π,χ Τίτο, αλλα και τις
από «τα κάτω» επαναστατικες καταστάσεις στις χώρες του
«υπαρκτού σοσιαλισμού»( Ουγγαρία 1956 , Τσεχία 1968,
Πολωνία της «αλληλεγγύης», Κίνα- πολιτιστική
επανάσταση), προσπαθώντας μέσω του αυτοδιαχειριστικού
μοντέλου να ανανεώσει και να τροποποιήσει την
τροτσκιστική θέση για τα παραμορφωμένα και εκφυλισμένα
εργατικά κράτη.

Σε ένα δημοσιευμένο κείμενο του στο
ΑΥΤΟΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ-ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΣ Πολιτικά κείμενα λέει:«Ως
αποτέλεσμα της καθυστέρησης της νίκης της σοσιαλιστικής
επανάστασης στις αναπτυγμένες χώρες, της όξυνσης της
ανισομερούς ανάπτυξης…αναπτύχθηκαν μια σειρά εθνικά
κράτη που αν και κάνουν την εμφάνιση τους σαν
αντικαπιταλιστικά και έχουν κρατικοποιήσει τα μέσα
παραγωγής απομακρύνθηκαν σε διάφορους βαθμούς από μια
σοσιαλιστική εξέλιξη, συνώνυμη όχι της ενίσχυσης του
κράτους, αλλά της δημοκρατικής διαχείρισης της κοινωνίας
απο τα μέλη της…Αυτά τα καθεστώτα αναπτύσσουν τις
παραγωγικές δυνάμεις και προφυλάσσουν έτσι τις πλατειές
μάζες από το κίνδυνο της φτώχειας και της εξαθλίωσης.
Πρέπει λοιπόν να τα χαρακτηρίσουμε ιστορικά προοδευτικά
απ’ αυτή την άποψη, αλλα οπισθοδρομικά σε σχέση με την
τάση ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων και τις
αντικειμενικές συνθήκες…Στα περισσότερα από αυτά τα
κράτη, [η γραφειοκρατία είναι αδύνατη] και η προοπτική
την ανατροπής της από μια πολιτική επανάσταση δυνατή…
Όμως η περίπτωση της ΕΣΣΔ είναι ποιοτικά διαφορετική
εξαιτίας της διάρκειας και της δύναμης που απέκτησε εκεί
η γραφειοκρατία…Η προοπτική του Σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ
περνάει στην πραγματικότητα από μια καινούργια κοινωνική
επανάσταση[εννοώντας μια επανάσταση και στην οικονομική
και παραγωγική βάση]…Γι αυτούς τους λόγους οφείλουμε να
ονομάσουμε αυτά τα καθεστώτα απλώς «γραφειοκρατικά
κράτη… και παρακάτω… Η έννοια της ‘’κρατικοποιημένης και
σχεδιοποιημένης’’ οικονομίας συνδυασμένη μόνο με το
κριτήριο της ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων και της
παραγωγικότητας της εργασίας, αποδείχθη ανεπαρκής και
περιορισμένη, για να καθορίσει το πραγματικό περιεχόμενο
των σχέσεων που προσδιορίζουν το πραγματικά «εργατικό»
χαρακτήρα του κράτους που δημιουργήθηκε από την
επανάσταση και εξελίσσεται προς το Σοσιαλισμό…. Σε ένα
μεταγενέστερο κείμενο είναι ακομη πιο ξεκάθαρος. Οι
επαναστάσεις που έγιναν τον 20 αιώνα στην «περιφέρεια
των μεγάλων μητροπόλεων…δεν πρέπει να χαρακτηρίζονται
σαν προλεταριακές…Είναι επαναστάσεις ή
αντικαπιταλιστικές ή αντιιμπεριαλιστικές, σύμφωνα με τον
τύπο της χώρας που γίνονται…Κάθε αντικαπιταλιστική ή
αντιιμπεριαλιστική επανάσταση παραμένει ασυμπλήρωτη από
προλεταριακή και σοσιαλιστική άποψη, αν δεν εγκαθιδρύσει
από την αρχή τις ουσιαστικές δομές λειτουργίας της
σοσιαλιστικής δημοκρατίας, εξασφαλίζοντας την αυξανόμενη
εξουσία των μαζών, των παραγωγών και των πολιτών στο
σύνολο της κοινωνικής ζωής…Χωρίς αυτή την απαραίτητη
πολιτική συμπλήρωση περιοριζόμενη στην κρατικοποιημένη
οικονομία και την εξουσία του μοναδικού κόμματος που
συγχωνεύεται με το κράτος, οδηγεί αναπόφευκτα στο
Γραφειοκρατικό Κράτος....Η πλειάδα των Κρατών μετα το Β’
Παγκόσμιο Πόλεμο, χαρακτηρισμένων σαν «εργατικών» ή σαν
εξελισσόμενων προς το Σοσιαλισμό, αποκρυσταλλώθηκαν σαν
Γραφειοκρατικά Κράτη. Δηλαδή σαν Κράτη βασιζόμενα στην
κρατικοποιημένη οικονομία, διαχειριζόμενη από το
Κόμμα-Κράτος που αντιπροσωπεύει την κρατική
γραφειοκρατία»

Ο σ.Pablo παρόλο που σωστά έγραφε ότι «η ιστορική
διάρκεια των Γραφειοκρατικών Κρατών εχει ήδη εχει
ξεπεράσει όλες τις προβλέψεις και κινδυνεύει να
παραταθεί ακομη για πολύ, φράζοντας τον δρόμο για το
σοσιαλισμό» δεν ταυτίζεται με πολιτικά αφελείς αλλα και
επικίνδυνες διαπιστώσεις, όπως είναι η άποψη ότι η
αστική δημοκρατια είναι ανώτερο σύστημα από τα
γραφειοκρατικά καθεστώτα της Ανατολής και πως τα
πράγματα έπρεπε να μεταρρυθμισθούν προς την κατεύθυνση
της τυπικής αστικής δημοκρατίας. Γράφει σχεδόν
προφητικά:«Δεν μπορούμε να τα εξωραΐσουμε, να τ
αποκαλούμε «κράτη εργατικά»ή σοσιαλιστικά,, αλλά δεν
μπορούμε επίσης ν΄αφήσουμε τις καπιταλιστικές και
ιμπεριαλιστικές δυναμεις να τα ανακτήσουν. Γιατί αντι
αυτές οι δυναμεις να φέρουν την «οικονομική πρόοδο»και
τη «δημοκρατία», η αντεπαναστατική τους επέμβαση θα
εξόντωνε τις επαναστατικές δυνάμεις των χωρών αυτών,
ακόμη και φυσικά, θα τις αποικιοποιούσε προς όφελος των
ιμπεριαλιστικών Μητροπόλεων. Θα ενίσχυε τον Καπιταλισμό
σε παγκόσμια κλίμακα.», όπως άλλωστε και έγινε!!!!!

Η πολιτική λογική του σ. Pablo επιλέγοντας την πολιτική
της κριτικής υποστήριξης τους ενάντια στην δράση του
ιμπεριαλισμού έλπιζε ότι η επαναστατική δυναμική θα
οδηγούσε στην οικοδόμηση μιας εσωτερικής επαναστατικής
αντιπολίτευσης που θα ετοιμάσει μια δεύτερη επανάσταση
ενάντια στην άρχουσα τάξη της γραφειοκρατίας. Θεωρώντας
όμως πως «το καθήκον για την ανατροπή των
γραφειοκρατικών κρατών το αναθέτουμε αποκλειστικά στις
μάζες..» και όχι σε σωτήρες, μεσαίες και επαγγελματίας
συνωμότες.

Κατά την περίοδο της περεστρόικας παρά την κριτική στάση
στην από τα «πάνω» μεταρρύθμιση συνειδητοποιεί τον
τεράστιο και θανάσιμο κίνδυνο που βρίσκεται το πείραμα
της ΕΣΣΔ. «ο πεπειραμένος επαναστάτης καταλαβαίνει, σε
αντίθεση και με την σοβιετική ηγεσία και με πολλούς
ριζοσπάστες, ότι οι αφηρημένοι όρκοι πίστης στην
δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν αρκούν από
μόνοι τους, κινδυνεύουν μάλιστα να παραμείνουν φλυαρία,
αν όχι δημαγωγία, χωρίς μια ηγεσία που να έχει
στοιχειώδη συνείδηση των προβλημάτων και να μπορει να
υποδείξει στο λαό της μια συγκεκριμένη διέξοδο....ο
Πάμπλο δεν αναγνωρίζει στον ύστερο καπιταλισμό καμία
ιδιαίτερη δημοκρατική αρετή…Γι΄αυτό και αντιτάσσεται
αποφασιστικά στις δυτικές εκστρατείες που
αναλαμβάνονται, με το πρόσχημα των ανθρωπίνων
δικαιωμάτων, ενάντια στο Ιράκ, των Σέρβων και του
ελεύθερα εκλεγμένου ρώσικου κοινοβουλίου που διαλύει δια
κανονιοβολισμού, ο έμμεσα ενθαρρυμένος από τις δυτικές
πρωτεύουσες, ο Ρώσικος Πρόεδρος Μπάρις Γελτσιν..».

Πρόκειται για σαφή προσπάθεια του Μιχάλη Ράπτη να
ανανεώσει και όχι να αναθεωρήσει την μαρξιστική
προβληματική για τα ζητήματα που άνοιξε η επανάσταση του
Οκτώβρη και το μετέπειτα μπλοκάρισμα παγκόσμιας
επαναστατικής προοπτικής. Φυσικά κάθε ανανέωση της
επαναστατικής αριστερής σκέψης είναι αντικειμενικά και
μια αναθεώρηση. Γνωρίζοντας φυσικά πως μέσα στο ιστορικό
γίγνεσθαι οι λέξεις και ο λόγος δεν είναι ένα ουδέτερο
πεδίο αλλα πεδίο ιδεολογικής και ταξικής πάλης. Φυσικά
το ερώτημα εάν μπορούσαν να είχαν άλλη εξέλιξη οι
απόπειρες σοσιαλιστικής οικοδόμησης του 20ου αιώνα,
παραμένει εν πολλοίς αναπάντητο. Η ουσιαστική απάντηση,
κατά την ταπεινή μας άποψη μπορει να δοθεί μόνο από ένα
νέο καινοτόμο κίνημα κομμουνιστικής επαναθεμελίωσης, που
ακόμη αργεί να φανεί!!

Απέναντι στο κράτος-λεβιάθαν, απέναντι στην βαρβαρότητα
του κεφαλαίου γενικευμένη κοινωνική αυτοδιαχείριση

Το βιβλίο του Μιχάλη Ράπτη ΑΥΤΟΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ-ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΣ
Πολιτικά κείμενα- Ελληνικά Γράμματα-2006 εν τέλει
διαπραγματεύεται την σχέση μαζικού κινήματος-
κομμουνιστικού κόμματος – εργατικού κράτους, στην βάση
ανάδειξης της αυτοδιαχειριστικής λογικής, στην γραμμη
της άμεσης δημοκρατίας όπου τα ίδια τα υποκείμενα , οι
εργάτες , οι διανοούμενοι, οι καταπιεσμένοι θα κάνουν
πολιτική για λογαριασμό τους στην βάση υπεράσπισης και
διεύρυνσης των συλλογικών αναγκών τους.

Η διαλεκτική ενότητα και αντίθεση μαζικού κινήματος-
κομμουνιστικού κόμματος – εργατικού κράτους με την
συμπληρωματικότητα της αλλα και με την αυτονομία της
είναι ένα από τα στοιχεία που εν πολλοίς έκρινε και
κρίνει το μέλλον των μεταβατικών κοινωνιών που βγήκαν
από τις σοσιαλιστικές και αντικαπιταλιστικές
επαναστάσεις του 20ου αιώνα. Π.χ Το ζητημα της Κούβας,
που παίζει ένα ενεργό ρόλο στην αντιιμπεριαλιστική
αφύπνιση της Λ. Αμερικής, της Β. Κορέας , του Βιετνάμ
αλλα γιατί όχι ακομη και της Λ.Δ.Κίνας είναι ένα ανοικτό
διακύδευμα . Σίγουρα αυτά τα καθεστώτα σε τίποτε δεν
μοιάζουν με τον σοσιαλισμό που ονειρευόμαστε, αλλα η
ολοκληρωτική υποταγή τους στην ιμπεριαλιστική νέα τάξη
πραγμάτων θα μεταμορφώσει αυτές τις χώρες σε νέες
αποικίες του παγκόσμιου κεφαλαίου.

Η αντίληψη του Μιχάλη Ράπτη είναι καθάρια σαν το γάργαρο
νερό. Ο Μιχάλης Ράπτης μιλάει για την γενικευμένη
κοινωνική αυτοδιαχείριση,«σαν το πραγματικό μοναδικό
περιεχόμενο του σοσιαλισμού , εξελισσόμενου προς τον
κομμουνισμό. Η αντίληψη αυτή συνεπάγεται την
εγκαθίδρυση, μετα την επανάσταση, πολιτικών και
κοινωνικών δομών, που εξαπολύουν από την αρχή τη
δυναμική του μαρασμού του κράτους και της παλαιάς
κατανομής εργασίας , ενισχύοντας αντίθετα την αυξανόμενη
εξουσία των παραγωγών και πολιτών σ΄ ολόκληρη την
κοινωνική ζωή. Η αντίληψη αυτή είναι ασυμβίβαστη με την
πολιτική εξουσία του ενός και μόνο κόμματος και δεν
συνθηκολογεί με καμία μόρτη συγκεντρωτικής εξουσίας… ».

Κατανοούμε απόλυτα πως για το σ. Pablo το ζητούμενο για
ένα επαναστατικό κίνημα δεν είναι να κατακτήσει το
κράτος και να κρατικοποιήσει την οικονομία . Αλλα να
συντρίψει, σύμφωνα και με τον Λένιν του κράτους και
επανάστασης, τις καπιταλιστικές κρατικές δομές και αυτό
δεν μπορει να γίνει δίχως την αυτοδιαχείριση όλων των
κοινωνικών και οικονομικών δομών. Ο σ. Pablo ξαναγράφει
σχετικά: « Δεν μπορούμε να προσδιορίσουμε το κράτος σαν
σοσιαλιστικό στην περίπτωση που με μια επανάσταση
κάνουμε δυνατή την ολοκλήρωση της τάσης προς την πλέρια
κρατικοποίηση της οικονομίας και της κοινωνικής ζωής,
γιατί ο Σοσιαλισμός αποκτά το αληθινό του περιεχόμενο με
το μαρασμό κάθε ορατικής εξουσίας προς όφελος της
αυτοδιαχείρισης ολόκληρης της κοινωνίας..»

Αυτό όμως συνεπάγεται την οικοδόμηση ενός μεταβατικού
κράτους που αντι να δυναμώνει θα φθίνει « οι
προϋποθέσεις ενός τέτοιου μαρασμού που προσδιορίζει την
εξέλιξη προς τον Σοσιαλισμό ή όχι είναι η εγκαινίαση
απαρχής της αυτοδιαχείρισης , της άμεσης δημοκρατίας και
γενικά της δημοκρατίας , που επιτρέπει την αποκέντρωση
της εξουσίας, τη μεταβίβαση της στην κοινωνία των
πολιτών και τον αναπροσανατολισμό της οικονομίας και του
είδους ζωής σύμφωνα με αλλα κριτήρια πολιτισμού. Αυτά τα
κριτήρια προέρχονται από την περίσκεψη και τις ελεύθερες
αποφάσεις μιας δημοκρατικής κοινωνίας, αποτελούμενης από
πολίτες καλά φορμαρισμένους και πληροφορημένους , όπως
την είχε συνοπτικά αλλα ορθά σκιαγραφήσει ο φιλόσοφος
της αθηναϊκής δημοκρατίας Πρωταγόρας. Έτσι οι της
αυτοδιαχειριστικής λογικής σύμφωνα με τον Μιχάλη Ράπτη
βρίσκεται α) στην άμεση δημοκρατία της αρχαίας Αθήνας «η
εγκυρότητα…του αθηναϊκού παραδείγματος , έγκειται στο
γεγονός ότι το σώμα των πολιτών….κατόρθωσε να ασκήσει
πραγματικά στο διάστημα δυο αιώνων , μια αληθινή άμεση
δημοκρατία μοναδική ως τα τώρα στα χρονικά της
ιστορίας..» β) στην κομμούνα του Παρισιού «ο Κ.Μαρξ είδε
την κομμούνα στην τριπλή διαλεκτική μορφής της: σαν την
πιο πλατιά δημοκρατια για τους εργαζόμενους , σαν την
πολιτική μεταβατική φόρμα της εξουσίας τους , σαν τη
φόρμα όμως που συγχέεται απαρχής με τον αμέσως
αρχινισμένο μαρασμό αυτής της εξουσίας, εξαφανίζοντας
όσο πιο γλήγορα τις χειρότερες πλευρές του κράτους..» γ)
στην πείρα της ρούσικης επανάστασης , ιδιαίτερα «Μεταξύ
Οκτωβρίου του 1917 και του τέλους περίπου της άνοιξης
του 1918 , πραγματοποιήθηκε στη Ρωσία μια εμπειρία της
άμεσης δημοκρατίας σε μια κλίμακα άπειρα πιο εκτεταμένη
από εκείνη της αθηναϊκής δημοκρατίας ή της κομμούνας του
Παρισιού..….Ένα τέτοιο σχέδιο προϋποθέτει μια κατάλληλη
ιδεολογική προετοιμασία των εργαζόμενων και των πολιτών,
για να επιβληθεί μια αλλαγή που πάει πιο πέρα απ’ την
κατάκτηση και διοίκηση της παλιάς κρατικής μηχανής , των
γιγάντιων μονοπωλιακών επιχειρήσεων και της τεχνολογίας
τους, των τεράστιων πόλεων, του εθνικού και διεθνούς
καταμερισμού εργασίας, που επιβάλει η ανάπτυξη του
καπιταλισμού κ.τ.λ. Η Αυτοδιαχείριση είναι αδύναμη χωρίς
να ξαναδιαμορφωθεί η κοινωνία που κληρονομούμε απ’ τον
καπιταλισμό σ’ όλους τους τομείς της, έτσι που να μπορεί
να ξαναελέγχεται απ’ την κοινωνία των πολιτών, τα
κολεκτιβιστικά όργανα των εργαζόμενων, τις συνοικίες ,
τις κοινότητες, και όλα της τα κύτταρα..». Σε τελευταία
ανάλυση για τον Michel Pablo, όπως και για την Ρόζα
Λουξεμπουρκ αλλα και για τον όψιμο Λ. Τρότσκι η πολιτική
βάση της μεταβατικής περίοδο είναι «ο πολυκομματισμός, η
ανιαιομετωπική καθοδήγηση, η λειτουργία τάσεων , η
ανεξαρτησία των συνδικάτων , η συμβουλιακή οργάνωση των
εργατών και των συμμάχων της…».

Απο την άλλη μεριά με την αυτοδιαχείριση και την άμεση
δημοκρατία επανέρχεται στις ρίζες της η κουβέντα για την
οικοδόμηση ενός πραγματικά σοσιαλιστικού μέλλοντος με
βάση τις σύγχρονες ανάγκες και την ανάπτυξη της
τεχνολογίας, υπολογίζοντας «ανάμεσα σ’ άλλα την
οικολογική διάσταση του προβλήματος και το σχετικά
περιορισμένο χαρακτήρα του φυσικού πλούτου της γης..».

Εντός αυτού του πλαισίου θα πρέπει να κατανοήσουμε ότι η
αυτοδιαχείριση είναι μια ανοικτή διαδικασία, ένα
κοινωνικό σχέδιο που στηρίζεται στην ύπαρξη
αντικειμενικών και υποκειμενικών όρων. Ένας από τους
αντικειμενικούς όρους που αναλύει ο Μιχάλης Ράπτης είναι
η ανάπτυξη της νέας τεχνολογίας, γραφει σχετικά :«Η
Αυτοδιαχείριση γίνεται επίκαιρη και ακόμα επιβάλλεται
σαν το συγκεκριμένο περιεχόμενο του Σοσιαλισμού από τη
στιγμή που μπαίνουμε στη νέα ιστορική φάση μιας γενικής
και αυτοματοποιημένης εκμηχανοποίησης μέσα στην παραγωγή
, τις υπηρεσίες, στο σύνολο της κοινωνικής ζωής, χάρη
στην προοδευτική γενίκευση της πληροφόρησης και της
τηλεματικής..».

Η γενικευμένη κοινωνική αυτοδιαχείριση γίνεται το
εργαλείο της μαζικής πολιτικής παρέμβασης των συλλογικού
εργαζόμενου, σε συνεργασία με την επιστημονική εξέλιξη,
και την «γενική νόηση» στην μακρά πορεία της
χειραφέτησης της ανθρωπότητας από τα δεσμά του
κεφαλαίου. Ιδιαιτερα σε μια ιστορική στιγμή που:«Από
υλικής άποψης, η κοινωνία κατέχει μια παραγωγική μηχανή
που εξασφαλίζει την υλική αφθονία, όχι βέβαια για την
κατασπατάληση των ανθρώπων και των φυσικών αγαθών, αλλα
για να καλύπτει πλατιά τις πραγματικές ανάγκες. Από
υποκειμενική άποψη, οι άνθρωποι κατέχουν ελεύθερο καιρό
χάρη στην μείωση στο ελάχιστο του απαραίτητου για την
κοινωνία χρόνου εργασίας…».

Την ίδια στιγμή βέβαια η υπερανάπτυξη των παραγωγικών
δυνάμεων και της τεχνολογίας κάτω από ένα ολοκληρωτικά
καπιταλιστικό πρόσημο μετατρέπει τις υλικές δυνατότητες
για μια οργανωμένη και αναπτυγμένη αυτοδιαχειριζόμενη
σοσιαλιστική δημοκρατία σε θανάσιμο κίνδυνο ακόμη και
για την επιβίωση της ανθρωπότητας, αυξάνοντας τον
αυταρχικό έλεγχο πάνω στην κοινωνία απο μια νέα
τεχνοκρατική ελίτ που σε συνεργασία με τα πολυεθνικά
οικονομικά κέντρα και τις ιμπεριαλιστικές δυναμεις
προσπαθεί να ελέγξει προς όφελος της τις κατακτήσεις της
νέας τεχνολογίας.

Θεωρούμε όμως ότι κατά βάθος ο «τεχνοκρατισμός» είναι
ένας αγώνας χαρακωμάτων. Ένα αγώνα αντίστασης μας
παγκόσμιας άρχουσας τάξης που αμύνεται στις ανακαλύψεις
και στην εξέλιξη της μαζικής διανοητικότητας της
μοντέρνας ζωντανής εργασίας. Μιας παγκόσμιας
προλεταριακής πλυθυντικότητας που δρα σαν τάξη για το
εαυτό της, έστω και εάν αυτό γίνεται αντικειμενικά,
δημιουργώντας το υλικό επίπεδο «να συλλάβουμε τις
καινούργιες αναγκαιότητες και δυνατότητες , που
προσφέρονται στους ανθρώπους από τις νέες παραγωγικές
δυναμεις, που καθιστούν δυνατές την υλική ευμάρεια, το
πολιτιστικό ανέβασμα, τον ελεύθερο χρόνο, όλες τις
προϋποθέσεις που καθορίζουν, στο σύνολο τους, την πλήρη
ανάπτυξη του κοινωνικού όντος.» .

Βέβαια η βαρβαρότητα παραμένει μια εναλλακτική υπόθεση
και προοπτική για το κεφαλαιοκρατικό σύστημα. Το
κεφάλαιο μπροστά στο κίνδυνο να χάσει την εξουσία του
δεν θα διστάσει να προκαλέσει την καταστροφή του
ανθρώπινου πολιτισμού και του φυσικού περιβάλλοντος.
Όποτε όπως έγραφε ο Michel Pablo σε ένα από τα τελευταία
κείμενα του βιβλίου ΑΥΤΟΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ-ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΣ:«..το
μέλλον του γένους και του ατόμου πρέπει να αναζητηθεί
στην ελπίδα τελικής επικράτησης της ορθολογικής σκέψης
πάνω στο χαώδες και το παράλογο. Δηλαδη οι άνθρωποι να
κατορθώσουν να συνειδητοποιήσουν όχι μόνο τη δυναμική
της βαρβαρότητας, της βίας, της επιθετικότητας…αλλα και
τις τεράστιες δυνατότητες που ως ολότητα απέκτησαν,
ικανές υπό διαφορετική παγκόσμια, δημοκρατική διαχείριση
να εδραιώσουν μια πλανητική κοινωνία, διακρινόμενη από
προσεγγίζον υψηλό βιοτικό και πολιτισμικό επίπεδο κατά
μέσο όρο..».Με άλλα λόγια στις υπάρχουσες συνθήκες το
δίλημμα σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα το θέλουμε δεν το
θέλουμε θα καθορίσει την ιστορία του πλανήτη γη και του
ανθρώπινου πολιτισμού.

Προς μια «αυτοδιαχειριζόμενη δημοκρατία»

Αλλα εν μέσω καταθλιπτικών πολιτικών συσχετισμών οι
δυνάμεις της αριστεράς πως θα καταφέρουν να στοχαστούν
ένα δρόμο πέρα από κόσμο της εκμετάλλευσης και της
αλλοτρίωσης; Η απάντηση δεν είναι εύκολη αλλα σίγουρα
δεν βρίσκεται στην εμμονή ηρωικών αλλα ηττημένων
επαναστατικών παραδόσεων(κομμουνιστικό κίνημα σε όλες
τις εκφράσεις του..), ούτε όμως σε μια έκφραση ενός
αναρχικού ή μη νεο-λουδισμού ή στην υποταγή στο
κεντροαριστερό ρεαλισμό.

Η απάντηση ίσως και να βρίσκεται σε ένα εκ βαθέων
αναστοχασμό του τι έγινε , πως έγινε, τι κρατάμε και τι
πετάμε, από το αριστερό και κομμουνιστικό κίνημα και
ιστορία του 20ο αιώνα, σε σχέση με τον ρόλο της
λεγόμενης«επαναστατικής πρωτοπορίας» και του μαζικού
κινήματος. Στοχαζόμενοι εάν και κάτω από ποιες
προϋποθέσεις μπορεί να υπάρξει ένα νεο μαζικό κίνημα
ρήξης και ανατροπής και μια πολιτική πρωτοπορία αυτού
του νέου μαζικού ανατρεπτικού κινήματος. Γνωρίζοντας
πολύ καλα πως «το παλαιό υλικό, όσο και αν είναι απόλυτα
αναγκαίο, χρειάζεται να ξεπεραστεί σε μια νέα σύνθεση
που το περίγραμμα και η ουσία της δεν διακρίνονται
ακόμα, ιδίως από μια ατομική πλευρά..».

Το ζητούμενο σε μια πρώτη φάση για ένα νέο χειραφετικό
επαναστατικό κίνημα είναι να συνειδητοποιήσουν οι μάζες
ότι μπορούν να κάνουν πολιτική με βάση τις συλλογικές
τους ανάγκες πέρα από το χρήμα, το κέρδος το ατομικισμό,
τον πόλεμο, την καταστροφή του περιβάλλοντος. Το
πολιτικό υποκείμενο σε αυτές τις περιπτώσεις βάζει στο
«παιχνίδι» της πολιτικής δράσης τους ίδιους τους
ενεργούς πολίτες και εργαζόμενους. Οικοδομώντας ένα
μακροχρόνιο διεθνές και εθνικό πλατύ μέτωπο και κίνημα
με στόχο «την εγκαθίδρυση μιας πραγματικά δημοκρατικής
παγκόσμιας κοινωνίας που να την διαχειρίζονται οι
παραγωγοί και οι πολίτες…». Διεκδικώντας σε πρώτη φάση
μια παγκόσμια ρύθμιση με στόχο να εξασφαλίσει και στα 6
δισεκατομμύρια ανθρώπους στο πλανήτη γη πρόσβαση σε ένα
μίνιμουμ βασικών αγαθών(νερό, στέγη , τροφή, υγεία,
παιδεία, περιβάλλον..). Για να σπάσει η σημερινή
πραγματικότητα όπου από την μια υπάρχει « συγκέντρωση
πλούτου και εξουσίας σε μια μειονότητα..[και από την
άλλη]..μια τεραστία μάζα παραγωγών και πολιτών
ουσιαστικά αποκλεισμένων από την ευμάρεια και από την
δυνατότητα να διαχειριστούν δημοκρατικά την κοινωνία
στην οποία εργάζονται και ζουν..». Αποφεύγοντας πάση
θυσία το δυσοίωνο σενάριο, που εν πολλοίς βέβαια είναι
μια πραγματικότητα,«ο κόσμος [να] χωρίζεται σε
προνομιούχους «πολιτισμένους» και σε εξαθλιωμένους
«βαρβάρους» όπου οι πρώτοι περιχαρακώνονται στις οάσεις
τους και οι δεύτεροι εκ των έξω ,από τις απέραντες
τριτοκοσμικές εκτάσεις, αλλα και εκ των έσω, στις ίδιες
τις μητροπόλεις, απειλούν, προσπαθούν να βρουν μια θέση
στον ήλιο.»

Το κοινωνικό υποκείμενο μιας τέτοιας μακροχρόνιας,
επίπονης και συχνά βίαιης αλλαγής δεν μπορει να
περιορίζεται στο κλασικό βιομηχανικό προλεταριάτο, αλλα
όπως έλεγε και ο Μιχάλης Ράπτης «στο υπό σχηματισμό
«συλλογικό εργαζόμενα» το συμβάλλοντα στην παραγωγή και
στις υπηρεσίες με την ενσωμάτωση της γνώσης στις μηχανές
και στα συστήματα τους…» Μια συμμαχία«παραδοσιακών
εργαζόμενων , των νέων στρωμάτων εργαζόμενων και οπαδών
των νέων κοινωνικών κινημάτων, όπως των γυναικών, ή
άλλων κατηγοριών σεξουαλικής ή εθνικής καταπίεσης..».

Για το Μιχάλη Ράπτη ο δρόμος προς την αυτοδιαχειριζόμενη
δημοκρατία«θα είναι αποτέλεσμα μιας επανάστασης δηλαδή
ενός ριζοσπαστικού κοινωνικού μετασχηματισμού βαθύτερου
και πλουσιότερου από την επανάσταση την αποκλειστικά
«ταξική… Η αυτοδιαχειριζόμενη δημοκρατία τοποθετείτε
πέρα(ενώ ταυτόχρονα την περιλαμβάνει) από την δημοκρατια
των συμβουλίων, των σοβιέτ, που αντιστοιχούσε σε μια
εποχή όπου στην επαναστατική σκηνή κυριαρχούσε ο ρόλος
του παραδοσιακού προλεταριάτου»

Σε αυτό τον βαθύτερο κοινωνικό μετασχηματισμό ο ρόλος
της επαναστατικής πρωτοπορίας είναι να εκφράζει τον πιο
συνεπή και συνειδητό κόμβο αυτού του πολύμορφου
δημοκρατικού ανατρεπτικού χειραφετικού κινήματος και όχι
να είναι πάνσοφος κριτής και καθοδηγητής. Αντίστοιχα το
πολιτικό υποκείμενο μιας τέτοιας διαδικασίας δεν μπορεί
παρα να αντανακλά στο εσωτερικό του την χειραφετημένη
προοπτική. Δεν μπορεί ένα κόμμα να πρεσβεύει τον
σοσιαλισμό, την αυτοδιαχείριση και την λαϊκή συμμετοχή
εάν το ίδιο δεν είναι αυτοδιαχειριζόμενο, εάν δεν εχει
ουσιαστική εσωτερική δημοκρατία σε όλα τα επίπεδα
λειτουργίας του, εάν υπάρχει ένας κάθετος και ιεραρχικός
διαχωρισμός βάσης-ηγεσίας, διευθυντή- διευθυνομένων.
Ένας ιεραρχικός διαχωρισμός που αναπαράγει τον
καπιταλιστικό καταμερισμό εργασίας χειρονακτικής και
διανοητικής εργασίας. Με στόχο να οικοδομεί από τα
σήμερα κομμουνιστικές κοινότητες, καθρεφτίζοντας το
αύριο σήμερα. Εάν στην φάση της πρωταρχικής
καπιταλιστικής συσσώρευσης και ανάπτυξης αυτό ταυτιζόταν
με ρεύματα ουτοπικού σοσιαλισμού, σήμερα στον όψιμο
καπιταλισμό, οπού το νέο κοιλοπονάει να εμφανιστεί, η
οικοδόμηση κομμουνιστικών κοινοτήτων από τα σήμερα
αναγγέλλει την ουτοπία που μπορει να γίνει
πραγματικότητα μέσα από την δράση των ίδιων των
ανθρώπων, που γίνονται άμεσοι δημιουργοί της ιστορίας
τους. Η κατάκτηση της εξουσίας και των κρατικών δομών
μέσα σε αυτή την αντίληψη είναι μέσο και όχι αυτοσκοπός.


Όσο και εάν είναι άσχημος ο συσχετισμός των δυνάμεων δεν
πρέπει να εγκαταλείψουμε την πίστη στην λογική της
ιστορικής εξέλιξης που κάθε άλλο παρα γραμμική
διαδικασία είναι. Δεν πρέπει να εγκαταλείψουμε την πίστη
στην «δημιουργική συγχώνευση του συνειδητού και
ασυνείδητου ..στην έμπνευση της [ιστορίας] [την στιγμή
που ]..Το ασυνείδητο ανασηκώνεται στην συνειδητην
επεξεργασία του πνεύματος…[στην ιστορική στίμη] που η
επανάσταση είναι η βίαιη έμπνευση της ιστορίας».

Εμπνεόμενοι από αυτό που γράφει ο Λ. Τρότσκι στο βιβλίο
του η «ηθική τους και η ηθική μας » για την στάση των
τροτσκιστών πως:«…Διδάχτηκαν ακόμα, καθώς φαίνεται, κι
ως ένα βαθμό μ’ επιτυχία, πώς να υποτάσσουν τα
υποκειμενικά τους σχέδια και προγράμματα σ’ αυτόν τον
αντικειμενικό ρυθμό. Μάθανε να μην απελπίζονται μπροστά
στο γεγονός ότι οι νόμοι της ιστορίας δεν εξαρτώνται από
τα ατομικά τους γούστα και δεν υποτάσσονται στα δικά
τους ηθικά κριτήρια. Μάθανε να υποτάσσουν τις ατομικές
τους διαθέσεις στους νόμους της ιστορίας. Μάθανε να μην
τρομάζουν μπροστά στους πιο ισχυρούς εχθρούς όταν η
δύναμη των τελευταίων βρίσκεται σε αντίφαση με τις
ανάγκες της ιστορικής ανάπτυξης. Ξέρουν πώς να κολυμπάνε
ενάντια στο ρεύμα με τη βαθιά πεποίθηση ότι η νέα
ιστορική πλημμυρίδα θα τους φέρει στην αντικρινή όχθη.
Δεν θα φτάσουν όλοι σ’ αυτή την όχθη, πολλοί θα πνιγούν.
Μα το να συμμετέχεις σ’ αυτό το κίνημα με ανοιχτά τα
μάτια και με αδάμαστη τη θέληση –αυτό μόνο μπορεί να
δώσει την πιο υψηλή ηθική ικανοποίηση σ’ ένα σκεπτόμενο
ον!».

Νομίζω πως ο Μιχάλης Ράπτης θα συμφωνούσε απόλυτα με
αυτό που έβαλε στα λόγια του Λ. Τρότσκι ο Π. Βαϊς στο
θεατρικό του έργο «ο Τρότσκι εξόριστος»: «Δεν μπορώ να
πάψω να πιστεύω στην λογική , στην ανθρώπινη αλληλεγγύη.
Όσο γυρνάω , τόσο πιο πολύ πιστεύω. Δεν γνώρισα ποτέ μια
προσωπική τραγωδία, η ζωή μου ηταν γεμάτη από τις
επιτυχημένες φάσεις της επανάστασης. Οι αποτυχίες και οι
απογοητεύσεις δεν μπορούν να με κάνουν να σταματήσω να
βλέπω πίσω από την παρούσα ήττα τον ξεσηκωμό όλων των
καταπιεσμένων του κόσμου. Τούτο δεν είναι μια ουτοπική
προφητεία . Είναι μια προφητεία του διαλεκτικού
ματεριαλιστή. Ποτέ δεν έχασα την πίστη μου στην
επαναστατική δύναμη των μαζών…Αν ο θάνατος με κτυπούσε
τούτη την στιγμή , θα μπορούσα να πω πως εργάστηκα σ’
όλη μου την ζωή για τις εκμεταλλευόμενες και
αποικιοκρατουμενες μάζες και για τον αγώνα της
απελευθέρωσης τους. Για την ανάγκη να εξελιχθεί ο
πολιτισμός και η τέχνη ελεύθερα. Για μια τέχνη που
επιτρέπει απεριόριστα την έκφραση στην ανάγκη του
ανθρώπου για ανανέωση. Για την εξέλιξη της τεχνολογίας,
που από την στιγμή που θα καταλάβουμε πως θα
χρησιμοποιήσουμε την ενέργεια του ατόμου, θα φωτίσει την
ύπαρξη μας. Και πάντοτε στο μυαλό μου , κυρίαρχη σκέψη
ηταν η παγκόσμια επανάσταση. Μόνον αυτή μπορει να βάλει
τέλος στην εκμετάλλευση , στη βία στον πόλεμο».

Προσπαθήσαμε να ανοίξουμε μια κουβέντα που δεν μένει στο
σημερινό μεταμοντέρνο κυνισμό αλλα που κινείται στα όρια
της ουτοπίας. Μια ουτοπία που κάτω από συγκεκριμένες
περιστάσεις και συνθήκες δύναται να μετατραπεί στον
ρεαλισμός του αύριο.

Φυσικά όπως αυτή την ουτοπία δεν την έζησε ούτε ο Λ.
Τρότσκι, ούτε ο Μιχάλης Ράπτης έτσι μπορει να μην την
ζήσουμε ούτε και εμείς. Άλλωστε αυτό δεν σημαίνει και
κάτι από μόνο του. Εκατοντάδες χιλιάδες σκεπτόμενα και
μαχόμενα σώματα πριν από εμάς δούλεψαν σε μια τέτοια ή
και ανάλογη «μεγάλη αφήγηση» δημιουργώντας μια κοινότητα
φίλιας, συντροφικότητας και αλληλεγγύης, τοποθετώντας
ένα μικρό λιθαράκι στην αδιάκοπη αν και μη-γραμμική
πρόοδο του ανθρώπινου πνεύματος, δίχως να ζήσουν την
ουτοπία τους ως μια «κατεστημένη» πραγματικότητα, αλλά
ως ένα πραγματικό κίνημα που κάθε στιγμή αγωνιζόταν να
καταργεί την υπάρχουσα ταξική και εξουσιαστική τάξη
πραγμάτων.

Σε αυτό τον διαρκή και αδιάκοπο αγώνα ας απελευθερωθούμε
από κάθε είδους φορμαλισμό, συντηρητισμό, δογματισμό και
ας χαρούμε ολόψυχα κάθε πλευρά της ζωής Ο έρωτας για τον
έρωτα, για την ζωή , για την φύση , για τον άνθρωπο όχι
μόνο πάει παρέα με τον καθημερινό αγώνα για την συνολική
αλλαγή του κόσμου αλλά είναι και η αναγκαία σύνθεση για
να μην μετατραπεί στο αντίθετο του.



ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1) Μιχάλης Ράπτης- ΑΥΤΟΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ-ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΣ Πολιτικά
κείμενα- Ελληνικά Γράμματα-2006

2) Μιχάλη Ράπτης(Πάμπλο)- Ο ΤΡΟΤΣΚΥ ΚΑΙ ΟΙ ΕΠΙΓΟΝΟΙ-
Εναλλακτικές εκδόσεις 2006

3) ο Μ.Ν.Ραπτης & ο σύγχρονος μαρξισμός-1ο διεθνές
συνέδριο -ΠΡΩΤΑΓΟΡΑΣ 1998

4) Καρλ Μαρξ- Κριτική του προγράμματος της
Γκότα-Σύγχρονη Εποχή 1994

5) Λένιν - ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ- Σύγχρονη εποχή 1996

6) Λ. Τρότσκι- Η διαρκής επανάσταση-Αλλαγή- 1982

7) Λ. Τρότσκι- Προδομένη Επανάσταση- Πρωτοποριακή
βιβλιοθήκη- 1994

8) Λ. Τρότσκι- Η ζωή μου- Αλλαγή 1986

9) Λ. Τρότσκι- Στην υπεράσπιση του Μαρξισμού–Αλλαγή 1980

10) Λ. Τρότσκι- Η ηθική τους και η ηθική μας- Παρασκήνιο
, 1999, 2000

11) Λ. Τρότσκι- η Ρώσικη Επανάσταση- Λέων-2005

12) Σάββας Μιχαήλ -«ο Τρότσκυ ως φιλόσοφος»- Λέων 2001

13) Π. Βαϊς ο Τρότσκι εξόριστος ο ένα έργο σε 2 πράξεις
και 15 εικόνες σελίδα 139-140- «Δωδώνη»

Διαδίκτυο:
http://www.marxists.org/archive/pablo/index.htm

http://www.marxists.org/ellinika/archive/trotsky/index.htm


*Κάτι που δεν ηταν ολότελα λάθος, μόνο που αφορούσε το
επαναστατικό ρεύμα ενάντια στην αποικιοκρατία και όχι
την εργατική τάξη των καπιταλιστικών μητροπόλεων. Έπρεπε
να περάσουν κοντά στα 20 χρόνια για να δημιουργηθεί
επαναστατική κατάσταση στις καπιταλιστικές μητροπόλεις-
Μάης 68, εργατικός ιταλικός Μάης 77, Ιουλιανά στην
Ελλάδα.... κτλ

Κριτικάροντας τον κρατισμό των επαναστατών -μαρξιστών,
και ως ένα σημείο και του ίδιου του Λ. Τρότσκι ο Μιχάλης
Ράπτης γράφει: «Η σημασία που παραδοσιακά αποδόθηκε από
τους επαναστάτες-μαρξιστές στην κρατικοποίηση των μέσων
παραγωγής και της οικονομίας αποδείχτηκε μια ολέθρια
απλοποίηση του περιεχομένου και των πραγματικών συνθηκών
του Σοσιαλισμού...Εκπλήσσεται κανείς εκ των υστερών για
την ελαφρότητα με την οποία οι μπολσεβίκοι θυσίασαν τα
συμβούλια, τις επιτροπές, τα κόμματα, τα συνδικάτα και
το σύνολο των δημοκρατικών ελευθεριών των μαζών, στις
απαγορεύσεις της κρατικής οικονομίας και το μονοπώλιο
της πολιτικής εξουσίας του «Επαναστατικού Κόμματος» που
έλεγχε δια του κράτους όλη την κοινωνία..»

Δ. Αργυρός

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις