ΣΤΗΝ ΑΝΤΕΠΙΘΕΣΗ - ΤΟ ΜΕΤΡΟ ΤΟΥ ΠΛΟΥΤΟΥ Ο ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΧΡΟΝΟΣ....

60ΩΡΗ ΒΔΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΑΥΤΟΙ, 20ΩΡΗ ΕΜΕΙΣ!

 ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΗΝ ΦΕΤΙΝΗ ΕΚΔΟΣΗ  ΤΟΥ WORLDWATCH

Του Ν. ΓΕΩΡΓΑΚΑΚΗ

Το θέμα του ωραρίου θα αποκτά τα επόμενα χρόνια ολοένα και μεγαλύτερη βαρύτητα. Βλέπουμε άλλωστε τις πιέσεις να γίνει αποδεκτό από τους εργαζόμενους ακόμη και 60ωρο για ορισμένη χρονική περίοδο, με κατεύθυνση της ΕΕ. Αυτές τις μέρες επίσης, με πρόφαση την κρίση, κύκλοι εργοδοτών πιέζουν να παραμείνουν ανοικτά τα καταστήματα για μια ακόμη Κυριακή την περίοδο των εορτών. Λες και η αγοραστική κίνηση εξαρτάται από τη μια ακόμη εργάσιμη Κυριακή και όχι το λαϊκό εισόδημα.

Επανέρχομαι, σήμερα, στο θέμα του ωραρίου, με  αφορμή την έκδοση του Ινστιτούτου Worldwatch (2010 Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ), γιατί σε αυτή φιλοξενούνται  δύο ενδιαφέροντα άρθρα που αναφέρονται στην αναγκαιότητα μείωσης του χρόνου εργασίας.

Στα άρθρα των Juliet Schor και  John de Graaf κοινός παρανομαστής είναι η συσχέτιση της μείωσης του ωραρίου εργασίας με τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Στην ιστορική αναδρομή που εκθέτουν, αναφέρεται ότι στις ΗΠΑ από 3000 ώρες το χρόνο το 1870 (με  60ωρη βδομάδα),  μετά από 60 χρόνια(το 1929 τη χρονιά της Μεγάλης Οικονομικής Ύφεσης), οι ώρες εργασίας είχαν  μειωθεί τουλάχιστον κατά 600 ώρες σε λιγότερες από 2400 ώρες. Η πορεία αυτή συνεχίστηκε και μετά το 1930, περισσότερο στην Ευρώπη και λιγότερο στην Αμερική.

Τα θετικά σημεία των δύο άρθρων, είναι, ότι η δεδομένη αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας (εκτιμάται διπλασιασμός τα τελευταία 40 χρόνια) δίνει τη δυνατότητα να παράγεται ίδιος πλούτος στο μισό χρόνο. Άρα είναι ρεαλιστική η μείωση της βδομαδιάτικης εργασίας  από 40 ώρες σε 20 ώρες. Τη θέση αυτή την  είχα υποστηρίξει και εγώ σε προηγούμενο άρθρο μου παίρνοντας σαν παράδειγμα τον μεταλλευτικό κλάδο στην Ελλάδα, στον οποίο η παραγωγικότητα είχε αυξηθεί πάνω από 6 φορές, την περίοδο  1960-2000.

Αποτελεί θετική αναφορά τους, ότι, η μείωση των ωρών εργασίας αυξάνει τον ελεύθερο χρόνο  εκτός δουλειάς και μπορεί να κάνει τη διαβίωση πιο ανθρώπινη.

Μπορεί να συμβάλλει στη μείωση της ανεργίας. «Επιφέρει κοινωνικά οφέλη στην οικογένεια, την κοινότητα, την προσωπική ευημερία». Επίσης δίνει τη δυνατότητα για περιβαλλοντικά οφέλη και πιο υγιεινή διαβίωση.

Περισσότερος ελεύθερος χρόνος αποτρέπει από ταχυφαγεία που αποτελούν τη «λύση» σε ένα «περισσότερο πιεσμένο τρόπο ζωής». Περισσότερος χρόνος για επαναχρησιμοποίηση κι ανακύκλωση προϊόντων. Στροφή στη συμπεριφορά (πχ στέγνωμα των ρούχων σε σχοινί απλώματος αντί για ηλεκτρικό στεγνωτήριο). Με την αύξηση του ελεύθερου χρόνου επιλέγονται πιο αργά αλλά λιγότερο ενεργοβόρα μέσα συγκοινωνίας. Επίσης περισσότερος χρόνος  βοηθά σε προσεκτικότερες καταναλωτικές επιλογές(πχ βιολογικά προϊόντα κλπ).

Πολλά οφέλη προκύπτουν και για τον πλανήτη μας. Όπως αναφέρεται, οι άνθρωποι που έχουν λιγοστό χρόνο έχουν τρόπο ζωής με κατανάλωση  περισσότερων  πόρων. Τρώνε συχνά έξω από το σπίτι. Καταναλώνεται μεγαλύτερη ενέργεια στη μεταφορά στον εργασιακό χώρο, Τα ταξίδια τους προκαλούν περισσότερες εκπομπές καυσαερίων.

Προσέγγιση των συγγραφέων

Πως αξιοποιήθηκε όμως αυτός ο διπλασιασμός της παραγωγικότητας; Οι συγγραφείς αναφέρουν ότι στην μεν Αμερική κατευθύνθηκε σε  μεγαλύτερη παραγωγή για  μεγαλύτερα κέρδη, ενώ στην Ευρώπη αξιοποιήθηκε σε ένα βαθμό και για μείωση του ωραρίου. Ο μέσος Αμερικανός εργάζεται περισσότερο, κατά μέσο όρο, 200-300 ώρες ετησίως

Όμως ποια είναι η αντίληψη των συγγραφέων σχετικά με την αξιοποίηση της αύξησης της παραγωγικότητας. Στην αντίληψη τους είναι να αποδεχτούν οι  εργαζόμενοι  χαμηλότερες απολαβές, χαμηλότερο standar ζωής. Δεν είναι τυχαία η αναφορά στον Ομπάμα που κατά την ανάληψη των καθηκόντων του, τίμησε τους εργάτες που αποδέχτηκαν μειωμένο ωράριο και μειωμένη αμοιβή «για να μην απολυθούν οι συνάδελφοί τους».

Ασφαλώς ένα χαμηλότερο standard  ζωής μπορεί να είναι δυνατό για κάποιο μικρό ποσοστό εργαζομένων και κυρίως για υψηλόμισθους και golden boys. Όχι όμως για την πλειοψηφία των εργαζομένων.

Επομένως εδώ έχουμε μια αντιδραστική και σαφώς ταξική προσέγγιση, γιατί στην αντιμετώπιση του προβλήματος υπάρχει και η εναλλακτική πρόταση μας, της μείωσης των κερδών των καπιταλιστών αντί της μείωσης των αποδοχών των εργαζομένων. Βεβαίως ο John de Graaf αναφέρει και την πρόταση του Οικονομολόγου Baker, που προτείνει φορολογικές απαλλαγές, σε εργοδότες που προχωρούν σε μείωση ωραρίου εργασίας χωρίς μείωση αποδοχών.

Δραστική μείωση ωραρίου χωρίς μείωση αποδοχών

60ωρο αυτοί, 20ωρο εμείς χωρίς μείωση αποδοχών! Η καλύτερη άμυνα μας είναι η επίθεση. Δεν είναι δυνατό να ανεχτούμε ωράρια δούλων σαν αυτά που μας είναι γνωστά και αποκάλυψε μόλις πρόσφατα το Σώμα Επιθεωρητών Εργασίας(ΣΕΠΕ) σε κατάστημα της Eurobank. Δεν είναι δυνατό η αντιμετώπιση της ανεργίας να πέφτει μονόπλευρα στις πλάτες των άλλων εργαζομένων

Ο πολιτισμός, η ανάπτυξη των τεχνολογικών μέσων και της παραγωγικότητας, δίνει τη δυνατότητα δημιουργίας μεγαλύτερου πλούτου με λιγότερες ώρες εργασίας και περισσότερο ελεύθερο  χρόνο. Δεν μπορεί όμως τον πλούτο αυτό να τον καρπώνεται εξ’ ολοκλήρου η αστική τάξη.

Οι  προσεγγίσεις των συγγραφέων  πέρα από τις θετικές αναφορές έχουν μία βασική αρνητική προσέγγιση. Αποφεύγουν να θίξουν την επιχειρηματική κοινότητα. Ενώ προσκαλούν  τους εργαζόμενους να αποδεχτούν μείωση μισθών για το μειωμένο ωράριο, άρα να αποδεχτούν υποβάθμιση της θέσης, τους δεν απευθύνονται προς τους εργοδότες να αποδεχτούν μειωμένα κέρδη –δεν μιλάμε για ζημιά- προκειμένου να διατηρηθεί η απασχόληση και να μην αυξάνεται η ανεργία

http://www.iskra.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=1762:60-20-&catid=88:an-ergasiaka&Itemid=161